Þjóðlíf - 01.04.1990, Qupperneq 5

SAKLAUS
í FANGELSI
Fylkisstjórn Nova Scotia bað Donald
Marshall Jr. afsökunar hinn 7. febrúar
síðastliðinn. Það tók fylkið hartnær átta
ár að átta sig á því að það þyrfti að biðja
Marshall afsökunar fyrir að hafa haldið
honum í fangelsi í 11 ár fyrir morð sem
hann framdi ekki. Fylkið þurfti einnig að
biðja Marshall afsökunar fyrir hönd
áfrýjunardómstóls fylkisins sem kvað
upp þann dóm árið 1983 að Marshall
væri saklaus af morðákærunni en dóm-
ararnir fimm bættu við að Marshall væri
sinnar eigin ógæfu smiður og að réttar-
kerfið hefði ekki brugðist...
22-23
VILDI EKKI VERÐA
SKÓSVEINN KARPOVS
„Við fyrstu sýn virðist þetta vera gamall
maður; hefur misst nánast allt hárið,
hvítt það litla sem eftir er. Hann brosir
gjarnan en hæglátt fas hans stingur í
stúf við þá blaðskellandi hávaðasemi
sem gjarnan fylgir amerískum skák-
mönnum. Það leynir sér þó ekki að und-
ir hógværu yfirborðinu býrfesta og ein-
urð. Þessa eiginleika hefur hann stælt í
áralangri baráttu við kerfið í Sovét. Nú
er hafið nýtt líf í nýju landi; þrátt fyrir
hvíta hárið er hann ekki nema rúmlega
fertugur..“. —Áskell Örn Kárason tekur
Boris Guylko tali...
________________14-15
ALMENNINGS-
HLUTAFÉLAG í
SMÁSÖLU-
VERSLUN
Hlutafélagsformið er betra í áhættu-
rekstri með mikla fjárþörf, segir Þröstur
Ólafsson framkvæmdastjóri Mikla-
garðs hf. -Samvinnurekstur á erfitt upp-
dráttar. Hlutafélagið Mikligarður hf. yfir-
tekur allan verslunarrekstur Kaupfé-
lags Reykjavíkur og nágrennis.
Jafnhliða stendur yfir hlutafjársöfnun
og markmiðið erað safna 250 milljónum
í hlutafé fyrir 1. maí í fyrsta almennings-
hlutafélaginu sem stofnað er um smá-
söluverslun á höfuðborgarsvæðinu...
59
Eiturlyfjavaiidaniál
Að undanförnu hafa borist fregnir af því að framboð á hvers konar fíkniefnum hafi
aukist hér á landi. Neytendum fjölgar að sama skapi og eiturlyf, eins og kókaín, sem
áður voru notuð af þröngum hópum, dreifast nú víðar og til yngra fólks. Það er
einnig talið að verð á eiturlyfjum fari lækkandi á markaðnum, einnig á „uppadóp-
inu“ kókaíni. Þá hefur komið fram að á tíu ára tímabili hafi 57 einstaklingar, sem
hafa verið á skrá hjá fíkniefnalögreglunni, látist en meðalaldur þeirra er 29 ár.
í stóra kókaínmálinu sem fjallað er um í Þjóðlífi að þessu sinni er talið að innflutt
magn hafi numið allt að einu kílói af þessu efni og slegið er á að markaðsverðmæti
þess sé á bilinu 20 til 40 milljónir króna. Þessar tölur gefa vísbendingu um umfang
þessa máls, sem er að ýmsu leyti sérkennilegt. Þó flestir séu sammála um að beita
þurfi ýtrustu lagalegri hörku í málum af þessum toga til að stemma stigu við
útbreiðslu eitursins, þá verður einnig að gæta mannréttinda hinna brotlegu og
tryggja heiðarlega málsmeðferð. í fíkniefnamálum hérlendis hefur staða dómara,
sem gerði hvorttveggja í senn að stjórna rannsókn og dæma, löngum verið álitamál.
Sömuleiðis hefur harkalegri einangrun verið beitt gagnvart fólki, einangrun sem
menn hljóta að setja spurningamerki við. Þannig hefur t.d. maður sem neitar
sakargiftum staðfastlega þurft að sæta einangrunarvist í rúmt hálft ár. Auðvitað
verðum við að tryggja réttarstöðu einstaklinga og mannréttindi, þó þeir séu grunaðir
um alvarleg afbrot, ef við viljum búa við réttarríki.
Það hefur löngum verið litið á neyslu fíkniefna sem sjúkdómseinkenni á þjóðfé-
lögum. Og þá koma fleiri efni en kókaín til álita. Þannig er t.d. litið á útbreiðslu
alkahólisma í Sovétríkjunum sem sjúkdómseinkenni á þeirri þjóðfélagsgerð sem þar
er við lýði. Nýverið ályktuðu matvörukaupmenn í höfuðborginni um að áfengi ætti
að vera til sölu í matvöruverslunum. í sjálfu sér er matvörukaupmönnum vorkunn,
þar sem nokkrir stórmarkaðir hafa fengið áfengisútsölur í sínar hallir og þar með
glætt sölu á kostnað hinna smærri. En ef litið er til þess að áfengi er fíkniefni, er
hugmyndin um að auka framboð á því aldeilis fráleit.
Hins vegar eru slíkar hugmyndir til marks um andvaraleysi jafnvel bestu manna
gagnvart fíkniefnum. Notkun og dreifing fíkniefna er til marks um það á íslandi eins
og í Sovétríkjunum, í New York eins og í Neskaupstað, að þjóðfélagi sé ábótavant,
það sé að einhverju leyti sjúkt. Fagurt mannlíf og heilbrigt þjóðfélag er andsvar við
notkun vímuefna. Fréttir um vaxandi dreifingu og notkun fíkniefna hér á landi er
alvarleg viðvörun til okkar allra. Fórnarlömb eiturlyfjanotkunar eru að meirihluta
ungt fólk sem ætti að eiga lífið framundan. Þeir sem ánetjast þeim kalla yfir sig
óhamingju, sem leggst af fullum þunga á þeirra nánustu. Eiturlyfjanotkun er vandi
einstaklinga, fjölskyldna og samfélagsins alls. Við viljum heilbrigða einstaklinga,
fagurt mannlíf og opið og lýðræðislegt samfélag. Það þurfa allir að leggjast á eitt gegn
sjúku þjóðfélagi vímuefnanna.
Óskar Guðmundsson.
Sveitastjórnarkosningarnar
í næsta tölublaði Þjóðlífs verður fjallað ýtarlega um sveitastjórnarkosningarnar 26.
maí n.k. Reiknað er með að blaðið komi út um 15. maí.
-Útg.
Úlgcfandi: Félagsútgáfan h.f, Vesturgötu 10, box 1752,121 Reykjavík, sími 621880. Framkvæmdastjúrn
Félagsiitgáfimnar: Björn Jónasson, Jóhann Antonsson, Skúli TTioroddsen. Stjórn: Svanur Kristjáns-
son, Bjöm Jónasson, Ásgeir Sigurgestsson, Guðmundur Ólafsson, Jóhann Antonsson, Birgir Árna-
son, Skúli Thoroddsen, Albert Jónsson, Hallgrímur Guðmundsson, Ámi Sigurjónsson. Ritstjóri
Þjóðlífs: Óskar Guðmundsson. Blaðam.: Páll Vilhjálmsson, Einar Heimisson, Sævar Guðbjömsson.
Setn. o.fl.: María Sigurðardóttir. Prófcirk: Guðrún. Fréttaritarar: Arthúr Björgvin Bollason (Mu-
nchen), Guðmundur Jónsson (London), Einar Karl Haraldsson (Stokkhólmi), Guðrún Helga Sigurð-
ardóttir (Finnlandi), Ingólfur V. Gíslason (Lundi), Jón Ásgeir Sigurðsson (New Haven), Yngvi
Kjartansson (Osló), Árni Snævarr (París). Forsíða, hönnun: Erlingur Páll Ingvarsson. Ljósm. á
forsíðu: Guðmundur Ingólfsson. Skrifstofustjóri: Guðrún Björk Kristjánsdóttir. Bókhald: Jón Jó-
hannesson. Framkvæmdastjóri: Lára Sólnes. Auglýsingar: Hörður Pálmarsson. Markaður: Hrannar
Björn. Prentvinnsla: G. Ben. prentstofa hf. Kópavogi, sími: 641499. Blaðamenn símar: 623280 og
622251. Ritstjóri: 28230. Áskriftasími: 621880. Auglýsingasímar: 26450 og 28149.
ÞJÓÐLÍF 5