Þjóðlíf - 01.04.1990, Blaðsíða 16

Amerískt á rússnesku: Þrír liðsmenn bandarísku sveitarinnar stinga saman nefjum: Alexander Ivanov, Boris Gulko og Anatoly Lein.
sem þau hefðu verið stimpluð og ofsótt.
Það var því óhugsandi fyrir mig.
Þú komst svo úr landi 1986.
— Ég hélt alltaf í vonina um að fá að
fara. Nafni mínu var haldið á lofti á Vest-
urlöndum og yfirvöld voru undir þrýst-
ingi frá stuðningsmönnum mínum í skák-
hreyfmgunni víða um lönd, m.a. hér á
íslandi.
— Eftir að Gorbatsjov tók við völdum
breyttist margt og ég fékk að vita í ársbyrj-
un 1986 að ég fengi að flytjast úr landi eftir
nokkra mánuði. Mér hafði þá þegar verið
boðið að setjast að í Bandaríkjunum. Það
getur enginn ímyndað sér hversu mikill
léttir það var að geta aftur um frjálst höfuð
strokið eftir „hin sjö glötuðu ár“. Breyt-
ingin varð skyndileg og yfirgengileg við
komuna til Bandaríkjanna, en sem betur
fer höfðum við búið okkur vel undir hana.
Að fá sjálfur að ráða lífi sínu var undraverð
breyting. Ég fékk strax við komuna fjár-
stuðning frá styrktarsjóði skákmanna og
var boðinn velkominn í framvarðarsveit
skákmanna í mínu nýja heimalandi. Enn
sem komið er hefur allt gengið mjög vel.
Skáklíf í austri og vestri. Þar hlýtur að
vera ólíku saman að jafna.
— Eins og svart og hvítt. Það sem mað-
ur tekur strax eftir vestanhafs er að skákin
stendur höllum fæti í samanburði við
margskonar aðra tómstundaiðju. Áhugi
meðal skólabarna er yfirleitt mikill, en
þegar þau eldast tekur oftast annað við,
enda er ekki mikið lagt upp úr markvissri
þjálfun. Það vakti athygli mína í hinu nýja
heimalandi að fólk getur valið um svo
margt að gera í frístundum sínum, t.d. er
mikið um skemmtigarða og heilsuræktar-
stöðvar. Atvinnumennska í skák höfðar
ekki til ungra Bandaríkjamanna enda
verða fáir ríkir á henni. Flestir sjá skákina
einungis sem tómstundagaman. I Sovét-
ríkjunum er lögð mun meiri áhersla á at-
vinnumennsku. Þegar menn ná vissum
styrkleika geta þeir eytt miklum hluta
tíma síns í skákiðkun og eiga þess e.t.v.
kost að komast til útlanda og vinna sér inn
gjaldeyri. Skáklífið er vel skipulagt og
„Ég vissi að efég tœki
boði Karpovs yrði ég
háðurhonum og
skósveinum hans
eftirleiðis, ófrelsi mitt
yrði því engu minna en
áður. “
mikil áhersla á þjálfun ungmenna. Þau
stunda skákina vel, enda ekki alltaf um
margt annað að velja.
Það vekur athygli að skáksveit Banda-
ríkjamanna hér í Stórveldaslagnum er að
hálfu skipuð meisturum sem eru nýflutt-
ir að austan. Er hugsanlegt að Banda-
ríkin muni með sama áframhaldi skjóta
Sovétmönnum ref fyrir rass?
— I dag virðist mér það óhugsandi.
Skákin stendur mjög traustum fótum í
Sovétríkjunum. Skákiðkun á sér langa
hefð. I öllum bæjum og borgum eru starf-
andi skákklúbbar og stundum er ekki um
mikið annað félagslíf að ræða. Þannig er
mikill fjöldi öflugra skákmanna um öll
Sovétríkin sem lengi hefur beðið eftir
stóra tækifærinu. Nú hafa möguleikar
þessara manna rýmkast og þeir flykkjast í
stríðum straumi vestur á bóginn á skák-
mót. Menn verða að gera sér grein fyrir
því hversu gífurlegur fjöldi það er sem
hefur fengið þjálfun sem atvinnumenn um
árabil. Þjóðir sem byggja skáklíf sitt á
áhugamennsku geta ekki séð við þessu.
ar með var tíminn búinn. Gulko átti
ólokið erindi við landa sína fyrrver-
andi og var fyrr en varði kominn í hróka-
samræður við þá. Ekki varð annað séð en
vel færi á með honum og sovésku meistur-
unum. Skyldi einhver þeirra vera skó-
sveinn Karpovs?
0
16 ÞJÓÐLÍF