Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2009, Page 21

VÍSINDAÞING SKÍ/SGLÍ
FYLGIRIT 59
Landspítala virðist umtalsvert minni heldur en erlendis.
Öndunarvélalungnabólga hérlendis virðist ekki valda hærri
dánartíðni eins og erlendar rannsóknir hafa gjarnan sýnt fram á.
Fjölónæmar bakteríur eru ekki eins stórt vandamál á íslandi og
erlendis í tengslum við öndunarvélameðferð.
V-04 Árangur skurðaðgerða við risablöðrum í lungum
Sverrir I. Gunnarsson', Kristinn B. Jóhannsson1, Hilmir Ásgeirsson2, Marta
Guðjónsdóttir3-5, Hans J. Beck3, Björn Magnússon4, Tómas Guðbjartsson1-5
'Hjarta- og lungnaskurðdeild og Hyflækningadeild Landspítala, 'Hjarta-
og lungnarannsókn Reykjalundi, 4?jórðungssjúkrahúsið á Neskaupstað,5
læknadeild Háskóla íslands
sverrirguntmrsson@gmail.com
Inngangur: Risablöðrur (giant bullae) £ lungum eru sjaldgæf
fyrirbæri sem ná yfir að minnsta kosti 1/3 lungans. Þær greinast
oftast í efri lungnablöðum miðaldra stórreykingamanna og
skerða lungnastarfsemi með því að þrýsta á aðlægan lungnavef.
Mælt er með skurðaðgerð ef einkenni eða fylgikvillar (til dæmis
loftbrjóst) hafa gert vart við sig. Tilgangur þessarar rannsóknar
var að kanna árangur aðgerða við risablöðrum hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Frá 1992-2008 gengust 12 sjúkl. (aldur
58 ár, 11 karlar) undir risablöðrubrottnám á Islandi. Stærð
blaðranna var >30% af heildarrúmmáli lungans í öllum tilvikum
og 8 sjúkl. höfðu blöðrur í báðum lungum. Flestir sjúklingarnir
voru með alvarlega lungnaþembu (GOLD-stig III eða IV) og
höfðu langa reykingasögu. Blöðrurnar voru fjarlægðar með
fleygskurði (n=ll) eða blaðnámi, í gegnum bringubeins- (n=ll)
eða brjóstholsskurð. Skráðir voru fylgikvillar og lifun.
Niðurstöður: Aðgerðirnar tóku 91 mín. að meðaltali (bil 75-
150) og fylgikvillar komu ekki fyrir í aðgerð. FEVj mældist að
meðaltali 1,0 L fyrir aðgerð (33% af spáðu) og FVC 2,9 L (68%
af spáðu), en 2 mán. eftir aðgerð voru sömu gildi 1,8 L (58%
af spáðu) (p=0,015) og 3,1 L (81% af spáðu) (p=0,6). Helstu
fylgikvillar eftir aðgerð voru viðvarandi loftleki (>7 d.) (n=9),
lungnabólga (n=2) og bringubeinslos (n=l). Allir sjúklingarnir
lifðu aðgerðina og útskrifuðust heim, að jafnaði 36 d. frá aðgerð
(bil 10-74). Þrír sjúklingar þurftu heimasúrefni fyrir aðgerð en
aðeins einn eftir aðgerð. I dag (1. mars 2009) eru sjö sjúklinganna
á lífi en hinir fimm létust að meðaltali 9 árum frá aðgerð (100%
5 ára lífshorfur).
Alyktun: Arangur aðgerða við risablöðrum á Islandi verður að
teljast góður. Marktækur bati varð á FEVj, alvarlegir fylgikvillar
voru sjaldgæfir og allir sjúklingarnir voru á lífi 5 árum frá
aðgerð. Viðvarandi loftleki eftir aðgerð er algengt vandamál og
lengir legutíma verulega.
V-05 Kalkflögukrabbamein í kviðarholi: Fyrsta skráða
tilfellið á íslandi
Magnús Sveinsson, Elsa Björk Valsdóttir
Skurðlækningadeild Landspítala
mngnussv@landspitali.is
Inngangur: Kalkflögukrabbamein (psammocarcinoma) er fátíð
tegund kirtilfrumuæxla (adenocarcinoma) sem upprunnin eru
frá eggjastokkum eða lífhimnu. Þessi æxli eru lítt ífarandi og
meðferð er fyrst og fremst fólgin í skurðaðgerð. Erlendis hefur
verið lýst 25 tilfellum og hér er kynnt fyrsta íslenska tilfellið sem
vitað er um.
Tilfelli: 71 árs gömul kona leitaði á bráðamóttöku Landspítala
vegna kviðverkja sem í fyrstu fannst engin skýring á. Hún var
að lokum greind með mjógirnisstíflu og vökva í kviðarholi og
tekin til aðgerðar. Við aðgerðina kom í ljós mikil sarpamyndun
á ristli, samvextir, frír kviðarholsvökvi og að því er virtist
rof á ristli á þremur stöðum. Brottnám var gert á hægri ristli,
fjarhluta smágirnis og bugðuristli en einnig lagt út ristilstóma.
Vefjarannsókn sýndi æxlisvöxt á ytra yfirborði garnarinnar
og ífarandi vöxt í garnavegginn af kirtilmyndandi frumum.
Einnig sáust ríkulegar kalkanir á yfirborði garnarinnar,
svokallaðir psammoma bodies, sem eru dæmigerðar fyrir
kalkflögukrabbamein. Henni farnaðist vel eftir aðgerðina
og útskrifaðist 45 dögum frá fyrstu innlögn. Hún fékk síðan
meðferð með tamoxífeni og cisplatíni og er við góða heilsu í dag,
7 mánuðum frá aðgerð.
Ályktun og umræður: Vefjafræði og einkenni þessa tilfellis
svipar mjög til tilfella sem lýst hefur verið áður. Nær
undantekningarlaust hafa þessi tilfelli greinst í konum, oftast á
miðjum aldri (bil 27-83 ár). Algengustu einkenni eru kviðverkir,
staðbundnir eða dreifðir, ógleði/uppköst, fyrirferð í kvið,
megrun og blæðingar frá legi. Kalkflögukrabbamein eru oftast
hægt vaxandi og skurðaðgerð er sú meðferð sem hefur bestan
árangur sýnt.
V-06 Kalkvakaóhóf vegna stækkaðs kalkkirtils á
villigötum. - Sjúkratilfelli
Hrund Þórhallsdóttir', Kristján Skúli Ásgeirssonu, Maríanna
Garðarsdóttir2, Tómas Guðbjartsson1-3
]Skurðdeild og 2myndgreiningardeild Landspítala, 3læknadeild HÍ
lmmdth@Iandspitali.is
Inngangur: Kalkvaki (PTH) er framleiddur af fjórum kalkkirtlum
sem oftast eru staðsettir aftan við skjaldkirtil. Við góðkynja
stækkrm kalkirtils getur sést svokallað kalkvakaóhóf (primary
hyperthyroidism). í einstaka tilfellum geta stækkaðir kalkkirtlar
fundist utan hálssvæðis. Hér er lýst slíku tilfelli.
Tilfelli: 72ja ára maður með fyrri sögu um háþrýsting og
vinstri helftarlömun leitaði á bráðamóttöku Landspítala vegna
dreifðra lið- og vöðvaverkja. Hann hafði einnig fundið fyrir
miklum stirðleika, þreytu og minnisleysi. Við skoðun bar á
rugli, bólgu í smáliðum handa og eymsli í nærvöðvum efri og
neðri útlima. Blóðprufur við innlögn sýndu S-CRP 140 mg/L en
ekki fundust merki um sýkingar og reyndust gigtarpróf eðlileg.
Daginn eftir komu var mælt S-jóniserað Ca2+ og reyndist það
hækkað (1,53 mmol/L), einnig S-PTH (215 ng/L). Ómskoðun
af hálsi sýndi ekki með vissu stækkun á kalkkirtlum. Því var
fengið kalkkirtlaskann sem sýndi upptöku á 1,5 cm fyrirferð
í fremri hluta miðmætis sem á TS var í hæð við neðanverðan
ósæðarboga. Gerð var skurðaðgerð, fyrst hálsskurður en svo
reyndist nauðsynlegt að opna bringubein til þess að komast
LÆKNAblaðið 2009/95 21