Listin að lifa - 01.12.1998, Page 47

Seðlabanki Islands
Kalkofnsvegi 1, Rvk.
Sementsverksmiðja
ríkisins
Mánabraut, Akranesi
Sfld og fiskur
Skinney hf.,
Krosseyrarvegi 11
Höfn, Hornafirði
Smith & Norland hf.,
Nóatúni 4, Reykjavík
Sparisjóður Keflavíkur
Tjarnargötu 12, Keflavík
Sparisjóður Þingeyrarhrepps Þingeyri ELDRI BORGARAR!
Sparisjóður gerist félagar í húsnæðisfélaginu
Önundarfjarðar *
Starfsmannafélag ríkisstofnana Grettisgötu 89, Reykjavík BUMENN
Starfsmannafélagið mannleg samskipti í fyrirrúmi
Sókn fleiri valkostir «léttari fjárhagsbyrði
Skipholti 50a, Reykjavík lægri byggð í stað háhýsa -
Vestmannaeyjabær Ráðhúsinu Vestmannaeyjum meiri heilsugæsla
Skráning félagsmanna hjá Gulu línunni
Öryrkjabandalag í síma 580 8000 og á skrifstofu
Islands Búmanna, að Hverfisgötu 105,
Hátúni 10, Reykjavík 3ju hæð, og í síma 552 5644
I BRENNIDEPLI
Hvers vegna er grunnlífeyrirínn
svona lág upphœð í dag?
Af hverju er grunnlífeyririnn mun lægri í dag í hlutfalli
við tekjutryggingu, en hann var árið 1978?
Einstaklingur jan. ‘78
Grunnlífeyrir 36.596 53.26%
Tekjutrygging 32.118 46.74%
Samtals
68.714 kr.
nóv. ‘98
15.123 35.21%
27.824 64.79%
42.947 kr.
Ef sama hlutfall væri á milii grunnlífeyris og tekjutrygg-
ingar nú í dag og var árið 1978, og tekjutryggingin væri
sú sama og hún er nú, 27.824 krónur á mánuði, þá væri
grunnlífeyrir einstaklings 31.705 kr., sama hlutfall af
verkamannalaunum og var fyrir 20 árum, þ.e. 25-27%
en ekki 11-12%, eins og hann er nú.
Hver er orsökin fyrir þessari miklu breytingu, sem orðið
hefur á grunnlífeyrinum á síðustu 20 árum? Áður var
hann hærri en tekjutryggingin, en nú er hann rúmur
helmingur af tekjutryggingu og getur skerst að auki.
Ef við lítum yfir þessi 20 ár, þá var alþýðubandalagsmað-
ur heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra um 1980. Síðan
settist sjálfstæðiskona í sæti hans. Þá tók framsóknar-
maður við og fór að undirbúa skerðingu grunnlífeyris. Á
eftir honum settist alþýðuflokksmaður í stólinn, og hann
setti lög um skerðingu grunnlífeyris 1. febrúar 1992.
Síðan fór hann í annað ráðuneyti og annar krati tók við
um tíma, en síðustu árin hefur Ingibjörg Pálmadóttir,
framsóknarkona setið í heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytinu. Á þessu sést, að allir stóru flokkarnir fjórir
hafa átt þátt í því að lækka bætur til aldraðra á síðustu 20
árum.
- Hverjum eigum við að treysta?
Islendingar verja aðeins 2.3% af vergri landsframleiðslu
í bætur til eldri borgara, meðan Danir og Norðmenn
verja um 5-6% af vergri landsframleiðslu í sama skyni,
og Svíar og Finnar um 9-10 prósentum.
I Danmörku er grunnlífeyrir urn 40.500 krónur á mánuði
og óskertur.
Staðreyndin er sú, að íslenskir eldri borgarar fá helmingi
lægri bætur en eldri borgarar á hinum Norðurlöndunum.
Stjórnvöld ættu að sjá sóma sinn í því að hækka grunn-
lífeyri og bætur um meira en helming og gera okkur
kleift að njóta efri áranna án þess að hafa miklar áhyggj-
ur af peningamálum.
c)1'laiytéi/C)C. SUjivtÁa'uláUi'v
varaformaður FEB í Reykjavík
47