Iðnaðarmál - 01.04.1961, Síða 11

Kcgtur um frnmfwímut vinnurannsúkna
Samþykktar af Norska vinnuveitendasambandinu og Landssambandí verkalýðsfélaganna
1 ýmsurn löndum haja heildarsamtök launþega og vinnuveitenda gert með
sér samkomulag um reglur um framkvœmd vinnurannsókna. Vonir standa til,
að vinnurannsöknartœkni verði í ört vaxandi mœli tekin í þjónustu íslenzks
atvinnulíjs á næstu árum. Einkum verður þetta nauðsynlegt, ef hagnýta á
ákvœðisvinnufyrirkomulag meira en nú er gert. Til fróðleiks birta IÐNAÐAR-
MÁL hér norsku reglurnar í lauslegri þýðingu, en þœr eru skv. samningi
Landssambands verkalýðsfélaga í Noregi og Norska Vinnuveitendasambands-
ins frá 1947, en reglurnar voru endurskoðaðar 1955. Athygli skal vakin á
greininni „Vinnurannsóknir og vandamál við framkvæmd þeirra“, sem birtist
annars staðar í þessu hefti.
I.
Með skírskotun til samkomulags um
framleiðslunefndir við iðnaðar- og
handverksfyrirtæki, gr. 2 b, þar sem
segir m. a.: „Nefndin skal vinna að
því að stuðla að hagkvæmri fram-
leiðslu og heilbrigðri vinnuhagræð-
ingu“, vilja aðilar stuðla að fram-
kvæmd vinnurannsókna sem þáttar í
hagræðingu iðnaðarins og til mynd-
unar réttra ákvæðisvinnutaxta.
Við framkvæmd vinnurannsókna
skal farið eftir leiðbeiningum þeim,
er hér fara á eftir og byggjast á
þeirri forsendu, að hagræðingarstarf-
semi leiði til bættra vinnuskilyrða.
Markmið vinnurannsókna er að
finna hinar beztu vinnuaðferðir og
ákveða staðalafköst við hin einstöku
verk. Fyrir staðalafköst greiðist eins
og ákveðið er í taxtasamningi eða
samkvæmt sérsamningi.
Vinnurannsóknum má ekki beita til
að draga úr tekjuöflunarmöguleikum
verkafólks á samningstímabilinu,
nema því aðeins, að opin leið sé til
endurskoðunar á taxtasamningi eða
sérsamningi.
II.
Áður en vinnurannsóknir eru hafn-
ar við fyrirtæki, skal leitað eftir sam-
bandi við trúnaðarmenn verkafólks-
ins og framleiðslunefndina til að veita
IÐNAÐARMÁL
upplýsingar um og ræða hinar fyrir-
huguðu framkvæmdir.
Verkafólkið kýs trúnaðarmenn
vegna rannsókna, einn eða fleiri, eftir
stærð fyrirtækisins, og skulu þeir
ræða við stjórnendur þess um þau
mál, er varða vinnurannsóknir, og að-
stoða verkafólk, er þess kann að óska,
við athugun á ákvæðisútreikningum.
Hin almennu ákvæði höfuðsamkomu-
lagsins gilda einnig fyrir þessa trún-
aðarmenn. Tilskilið er, að trúnaðar-
menn þessir hafi góðan skilning á
tæknilegum málefnum og áhuga á
vinnurannsóknum. Starfstímabilið
skal vera tvö ár. Svo framarlega sem
málefnalegar ástæður til breytinga
eru ekki fyrir hendi, skal framlengja
þetta tímabil. Ef aðilar koma sér sam-
an um, geta nýjar kosningar farið
fram eftir styttri tíma.
Fyrirtækið skal hjálpa til að veita
þeim verkamanni eða verkafólki, er
kosningu hlýtur, hina nauðsynlegustu
kennslu, bæði fræðilega og hagnýta,
sem þörf er á, til að skilja og meta
vinnurannsóknargögn.
Á námstímabilinu og við fram-
kvæmd trúnaðarmannastarfa sinna
skulu þeir fá greiðslu, sem svarar
venjulegum meðaltekjum.
Meðan rannsóknir standa yfir, er
tilskilið, að allir aðilar vinni af heil-
um hug að því að ná réttum árangri.
III.
Með vinnurannsóknum er átt við
eftirfarandi rannsóknir:
1. Vinnuaðferðarannsóknir
2. Tímatapsrannsóknir
3. Ákvæðistímarannsóknir.
Þessum rannsóknum mun verða
beitt, ýmist einum sér eða saman, eft-
ir því hver tilgangurinn er. Yfirleitt
skulu þó vinnuaðferðarannsóknir
eiga sér stað fyrst til að hagræða
starf og ákveða þá vinnuaðferð, er
beita skal.
1. Vinnuaðferðarannsóknir miða
að því að hagræða starfið, rannsaka
vinnustað, vélar, verkfæri, efni, flutn-
inga, vinnuskilyrði og sjálfa vinnuað-
ferðina í því skyni að gera hana ein-
faldari og betri viðfangs og ákveða
hagkvæmustu aðferðina við fram-
kvæmd þess. Sá, sem hefur á hendi
framkvæmd vinnuaðferðarannsókn-
ar, skal eiga viðræður við það verka-
fólk, er hlut á að máli, svo að kunn-
átta þess og reynsla megi stuðla að
því, að sem beztur árangur náist.
2. Tímatapsrannsóknir eru fram-
kvæmdar í mismunandi tilgangi, eða:
1) til að skrá allt tímatap á vinnustað
eða í deild með það fyrir augum að
koma á endurbótum og 2) til að á-
kveða hina nauðsynlegu tímatapsvið-
auka.
Þessir viðaukar skiptast í eftirfar-
andi flokka:
a. Rekstrartæknilega tímatapsvið-
auka.
b. Persónulega tímatapsviðauka.
c. Sérstæða viðauka.
a. Rekstrartæknilegt tímatap er sá
tími, sem bæta verður við hinn virka
framleiðslutíma og reikna verður
með vegna aðstæðna, sem verkamað-
urinn getur ekki haft áhrif á, svo að
nokkru nemi, og er í tengslum við
65