Neytendablaðið - 01.06.2008, Blaðsíða 18

Þegar skrifstofa Neytendasamtakanna
skipti um húsnæði í nóvember á síðasta
ári voru gamlir kassar dregnir fram úr
kompum, eins og gefur að skilja við slíkar
aðstæður. Ýmislegt úrelt og gamalt drasl
fór beint á haugana en einnig komu
gamlir pappírar fram í dagsljósið sem
starfs fólkið hafði ekki áður barið augum.
Eitt af því sem vakti áhuga minn voru
nokkrar vélritaðar arkir sem reyndust
vera fréttabréf frá ísraelska stéttarfélaginu
Histadrut og voru dagsettar í janúar
1973. Histadrut var stofnað árið 1920
sem verkalýðsfélag gyðinga í Haifa og lék
seinna stórt hlutverk í ísraelsku samfélagi,
m.a. á sviði mennta- og neytendamála og
í viðskiptalífinu.

Átök fyrir botni Miðjarðarhafs!
Í fréttabréfinu stóð að neytendadeild
Hista druts væri að fara í herferð gegn
háu verðlagi sem var að sliga heimilin í
landinu. Boðað var til verslunarverkfalls
og almenningur hvattur til að sleppa því
að fara í búðir hluta úr degi. Einnig stóð
til að dreifa lista með nöfnum verslana
sem almenningur var beðinn um að
snið ganga. Fram kom í bréfinu að það
væri algerlega undir þátttöku neytenda
komið hvort aðgerðin myndi heppnast
og tekið fram að helsta ástæða þess að
svona herferð mistækist væri einmitt
aðgerðar leysi neytenda sjálfra. Því myndi
sinnuleysi almennings veikja málstaðinn.
Ísraelski formaðurinn taldi að þjóð sín væri
sinnulaus og risi ekki svo auðveldlega upp
gegn mótlæti. Japanir væru staðfastari
neytendur og sagði hann svo frá að tveimur
árum áður hefðu japönsk neytendasamtök
skipulagt herferð þar sem neytendur voru
hvattir til að sniðganga sjónvarpsverslanir
þar sem verð á sjónvarpstækjum var talið
allt of hátt. Á fyrstu sex mánuðunum
sem liðu eftir þessa hvatningu féll salan á
sjónvörpum í Japan niður um 6 milljónir
tækja og bein afleiðing þess var að verð á
sjónvarpstækjum lækkaði um 14%.
Kunnugleg vandamál
Það sem stóð í þessum gömlu vélrituðu
örkum frá stéttarfélagi í Ísrael hljómaði
kunnug lega. Verðbólgugrýlan og lítil
neyt endavitund eru kannski meðal þess
fáa sem Íslendingar og Ísraelsmenn eiga
sam eiginlegt. Umræðan um hátt vöruverð,
neyt endavald og sinnuleysi hjá sumum neyt-
endum fer fram daglega á skrifstofu Neyt-
endasamtakanna. Fjöldi ábendinga berst til
samtakanna og þeim er öllum fylgt eftir
með óskum um skýringar á háu verðlagi
en vissulega er verðlag frjálst á Íslandi og
þá kemur að neytendum og samtökum
þeirra að spyrna á móti. Sumum finnst
Neytendasamtökin ekki hafa nógu sterka
rödd í samfélaginu og að þau ættu að
bregðast oftar við og vera betur á verði.
Þetta sjónarmið á fyllilega rétt á sér, en
hinu má ekki gleyma að það hefur reynst
erfitt að virkja neytendur og að lítið er
hægt að gera ef neytendur halda áfram
að versla við þann sem okrar á þeim.
Við erum vanari því að láta aðra vinna
verkin fyrir okkur, en eins og fram kemur
í ísraelska fréttabréfinu er helsta hættan sú
að neytendur sjálfir eyðileggi málstaðinn.
Það er stundum verr af stað farið en heima
setið í hagsmunabaráttu ef viðkomandi
hagsmunahópur ypptir öxlum og lætur eins
og ekkert sé.
Neytendamótmæli með misjöfnum
árangri
Neytendasamtökin og önnur hagsmuna-
samtök hafa staðið fyrir ýmsum herferðum
gegn háu verðlagi og vafasömum viðskipta-
háttum:
Neytendapönk
og mótmæli
18 NEYTENDABLA‹I‹ 2. TBL. 2008