Ægir - 01.08.2010, Blaðsíða 22

22
Æ G I S V I Ð T A L I Ð
Þetta hefur tekið góðan tíma eða um
fimm ár og verið unnið hægt og bítandi
og skref fyrir skref. Sameiningin sem slík
gekk býsna hratt og vel fyrir sig en vinn-
an við uppbyggingu uppsjávardeildar-
innar og markaðsdeildarinnar hefur tekið
drjúgan tíma. Nú þurfum við að nýta
þau sóknarfæri sem þetta starf hefur skil-
að okkur. Við teljum að nú séum við
komin með mjög öfluga uppsjávardeild
sem tekist geti á við þau verkefni sem
fyrir liggja, hvort heldur sem er í veiðum
og vinnslu á loðnu, síld, makríl eða kol-
munna. Það hefur dregið úr veiðum á
loðnu og íslensku sumargotssíldinni en
við höfum náð að nýta mun betur en áð-
ur þann takmarkaða loðnukvóta sem við
höfum fengið úthlutað. Við höfum náð
að nýta mestan hluta loðnukvótans til
hrognatöku og frystingar á loðnuhrogn-
um, m.a. vegna þess hvernig skipunum
hefur verið stýrt með tilliti til þess afla
sem landað hefur verið á Akranesi og
Vopnafirði. Hið sama má segja um
markaðsmálin. Markaðsdeildin hefur
unnið að því að búa til betri markaðs-
tækifæri fyrir afurðirnar okkar og reynt
er að stýra þeim inn á markaði sem gefa
best af sér. Það eru mikil tækifæri í fyrir-
tæki eins og HB Granda til frekari fram-
kvæmda en á meðan algjör óvissa ríkir
um framtíð íslenska fiskveiðistjórnunar-
kerfisins þá hefur hægt verulega á öllum
fjárfestingum í sjávarútveginum. Það
breytir því ekki að það verður að halda
hinum daglegra rekstri gangandi.“
Botnfiskdeildin er hryggjarstykkið í
rekstrinum
Eggert Benedikt segir að þótt honum
hafi orðið tíðrætt um uppbyggingu upp-
sjávardeildarinnar þá megi ekki gleyma
því að botnfiskdeildin sé enn sem fyrr
hryggjarstykkið í rekstri HB Granda en
hún stendur fyrir um 2/3 hlutum starf-
seminnar.
„Við gerum út fimm frystitogara sem
eru að veiðum árið um kring og mala
gull í vasa þjóðarbúsins. Eins erum við
með þrjá ísfisktogara sem útvega hráefni
fyrir tvö frystihús á Akranesi og í Reykja-
vík og þar starfar fjöldi fólks. Því til við-
bótar höfum við keypt ferskan fisk á
mörkuðum undanfarin ár fyrir land-
vinnsluna en það hefur hins vegar dreg-
ið úr þeim kaupum upp á síðkastið, ein-
faldlega vegna þess hve markaðsverðið
hefur hækkað mikið. Fiskvinnslur okkar
á Akranesi og í Reykjavík eru mjög öfl-
ugar. Í þeim er mikið byggt á sjálfvirkni
og við höfum haldið áfram að fjárfesta í
búnaði og tækjum fyrir þau til þess að
bæta aðstöðu til vinnslu, meðferð aflans
og til þess að auka verðmæti framleiðsl-
unnar. Nú síðast, eða í byrjun ársins, var
tekin í notkun ný og afar fullkomin
flæðilína frá Marel til vinnslu á ufsa í
Norðurgarði í Reykjavík en hún kom í
stað eldri línu frá sama fyrirtæki,“ segir
Eggert Benedikt en þess má geta að í
fiskiðjuverinu á Akranesi er mest áhersla
lögð á vinnslu á þorski og þar er unnið
úr öllum þorskafla landvinnslunnar. Í
Norðurgarði eru vinnslulínunar sérhæfð-
ar til vinnslu á karfa og ufsa.
„Þorskurinn er að mestu leyti unninn
í fersk hnakkastykki sem send eru með
flugi á markaði í Evrópu. Það hefur
einnig farið vaxandi að karfaafurðir séu
sendar ferskar á markað í Evrópu og þá
mest til Frakklands. Frystu fiskafurðirnar
fara hins vegar mest í pakkningar fyrir
verslanir og mötuneyti,“ segir Eggert
Benedikt en í máli hans kemur fram að
HB Grandi hafi alla burði til þess að
veiða og vinna mun meiri afla en nú er
gert. „Við gætum unnið mun meira af
þorski og reyndar af öllum tegundum.
Það hefur margoft komið fram að auð-
velt er að veiða mun meira af þorski en
nú er gert. Frystiskipin okkar veiða
þorsk aðeins sem meðafla á öðrum veið-
um og skipstjórnarmennirnir verða að
leggja sig fram um að forðast þorskinn.
Menn deila svo fram og aftur um það
hvort ástand stofnsins þoli það að veitt
sé meira. Við verðum hins vegar að fara
mjög varlega í umgengni um auðlindina
og vinna þau mál í náinni samvinnu við
vísindamennina. Við höfum sömuleiðis
burði til að bæta við okkur hráefni til
vinnslu með kaupum á fiskmörkuðum
en forsendan fyrir því er sú að verðið sé
með þeim hætti að vinnslan sé arðbær.“
Umræðan veldur óvissu og óöryggi
„Ef við lítum bara á rekstrarþáttinn sem
slíkan þá er staðan alls ekki svo slæm
hjá íslenskum sjávarútvegsfyrirtækjum.
Við hjá HB Granda erum t.d. komin með
nánast allt í erlenda mynt. Allar skuldir
okkar eru í erlendri mynt sem og mikið
af kostnaðnum og við gerum upp okkar
ársreikning í evrum. Það gefur besta
mynd af stöðu fyrirtækisins því um 40%
af tekjum okkar eru í þeim gjaldmiðli og
aðrir gjaldmiðlar eru mun tengdari evr-
unni en íslensku krónunni. Þetta gefur
okkur mun meiri stöðugleika en ella.
Það sem veldur mestri óvissu er innlendi
kostnaðurinn en hann sveiflast upp og
niður eftir því hvernig staða krónunnar
er gagnvart erlendum gjaldmiðlum. Þetta
getur valdið ákveðnum vandkvæðum en
þegar á heildina er litið er staðan í nokk-
uð góðu jafnvægi. Það er stöðug spurn
eftir villtum fiski, hún fer vaxandi og
verð hefur farið hækkandi þó það hafi
vissulega gefið eftir um og eftir efna-
hagshrunið. Það hefur verið samdráttur í
veiðum á villtum fiski og honum hefur
verið mætt með aukinni framleiðslu á
eldisfiski víða um lönd. Hvað þetta varð-
ar eru rekstrarlegar stærðir frekar stöð-
ugar en það sem veldur mestri óvissu og
óöryggi fyrir reksturinn er hin langa og
þungvinna umræða um það hvort og þá
hvernig breyta eigi fiskveiðistjórnunar-
kerfinu. Fyrir utan hið pólítíska sjónar-
horn í þessari umræðu þá veldur þetta
mikilli óvissu og truflun í sjávarútvegin-
um. Íslensk sjávarútvegsfyrirtæki fluttu
utan afurðir fyrir um 200 milljarða króna
á síðasta ári og það hlýtur að vera sam-
eiginlegt markmið og verkefni þeirra
sem koma að þessum málum að draga
úr kostnaði, auka tekjurnar og gera
rekstur fyrirtækjanna arðbærari. Það ger-
um við ekki með þeirri umræðu sem
Botnfiskdeild HB Granda er hryggjarstykkið í rekstri fyrirtækisins. Hér sér yfir flæðilínu vinnslunnar á Granda-
garði. Mynd Garðar Garðarsson