Tímarit Máls og menningar - 01.11.1939, Page 17

fræSingi þessum aufúsu að hann skuli nú hafa söSlaS skálda-
fákinn.
En þekking Jóns Helgasonar á tungu og bókmenntum, þessi
hámarksþekking, sem ef vel væri, ætti aS vera lágiuarksþekk-
ing íslenzks skálds, fjarri fer því aS hún sé höfuSeinkenni
ljóSa hans eSa sá þáttur, sem gefur þeim gildi; öSru nær, hún
er, eins og málþekkingu ber aS vera, aSeins eSlilegur þáttur i
uppeldi skáldsins, undirstöSumenntun, í senn óhjákvæmileg nauS-
syn og algert aukaatriSi, og kemur aSeins óbeint til álita þeg-
ar dæma skal um skáldskapargildi verksins. Engu aS síSur ætti
frágangurinn á kvæSum Jóns Helgasonar aS vera íslenzkum höf-
undum livöt þess aö læra mál sitt, um leiö og sýnisliorn þess,
hvernig einna bezt má ganga frá máli á islenzkri bók.
Harpa þessa skálds er stillt meS ýmsum hætti.
Þaö var löngu alkunna, aS Jóni Helgasyni lét vel aS setja
gamanbragi saman um hjákátlega athuröi og ádeilukennt skop
um sérstaka tegund manna, oflátunga og brúkara., KvæSi þessi
flutti hann meSal Hafnarstúdenta af mjög persónulegri list, og
hefur nú í tvo áratugi veriS þjóSskáld þeirra og hrókur alls
fagnaöar, en kvæSin bárust viSa vega frá munni til munns.
GamankvæSi Jóns Helgasonar og hiS ádeilukennda skop er
gert i persónulegum stíl, stríSinn, en nokkuS þunglamalegur
hafnar-íslenzkur stúdentagalsi, sem ber stundum dálítinn keim
af ýktum Þorsteini Erlingssyni. MeS útgáfu þessara gamankvæSa
reynir nú á þaS, hvort alþýSa útifrá geldur þeim svipaSan endur-
óm og Hafnarstúdentarnir. Hitt getur vönum IjóSlesara ekki
dulizt, aS kvæSin eru einatt samsett af ærnum liagleik, stund-
um viröist vandvirknin jafnvel í öfugu hlutfalli viS yrkisefnin.
Kátlegast af hinum græskulausu gamankvæSum þykir mér Tann-
lækniskvæÖiS (í Vísnabókarstíl), aS ógleymdri stælingunni Hvar
fæ ég höfSi liallaS, en af hinurn ádeilukenndu finnst mér Ólympíu-
leikarnir vera bitrast kvæSi, og ef til vill meira aökallandi
en nokkurt hinna. ÞaS er þannig:
Undir blaktandi fánum og herlúSrum hvellum og gjöllum
sig hópaSi þjóSanna safn,
þangaS fór og af íslandi flokkur af keppendum snjöllum
og fékk á sig töluvert nafn:
í þeirri íþrótt aS komast aftur úr öllum
var enginn í heimi þeim jafn.
En þaS, sem gerir bók þessa ekki aSeins athyglisverSa, held-
ur tiSindi i íslenzkum bókmenntum, er hinn alvarlegi hluti
71