Fréttatíminn - 08.02.2013, Blaðsíða 36

Freistingin stóra
Á
Áætlað hefur verið að íslenskir bakarar
baki milljón bollur fyrir bolludaginn,
auk allra þeirra bolla sem bakaðar eru
í heimahúsum. Það má því búast við
mikilli bolluveislu alla helgina og fram
á bolludaginn sjálfan, á mánudaginn.
Bolludagur og annar átveisludagur sem
fylgir í kjölfarið, sprengidagur, fara fyrir
öskudegi, fyrsta degi lönguföstu. Það er
forn siður að kýla vömbina fyrir löngu-
föstu, sjö vikum fyrir páska. Þessir dagar
rokka því í dagatalinu milli ára, rétt eins
og páskarnir, en sprengidag getur borið
upp á 3. febrúar til 9. mars. Matarorgíu-
dagar þessir eru því með fyrra fallinu í ár,
11. og 12. febrúar en á næsta ári nálgast
þeir vorið meira, verða þá 3. og 4. mars.
Rjómabollur eru lostæti og saltkjöt og
baunasúpa ekki síður. Það er því ástæðu-
laust annað en láta svolítið eftir sér í til-
efni þessara ágætu daga – og styrkja í
leiðinni stétt bakara og kjötkaupmanna.
Bolluátssiður er talinn hafa borist hingað
til lands fyrir dönsk eða norsk áhrif á
síðari hluta 19. aldar, líklega að frum-
kvæði þarlendra bakara sem settust hér
að. Reykvísk bakarí fóru síðan að auglýsa
bollur á öðrum tug tuttugustu aldar. Kjöt-
veisla fyrir lönguföstu nær hins vegar
aldir aftur í tímann. Hin almenna hefð
sem nú tíðkast, saltkjöt og baunir, þekk-
ist hins vegar hér á landi frá síðasta hluta
nítjándu aldar.
Þótt ég hafa ekkert annað í hyggju
en að úða í mig bollum um helgina og á
bolludag – og fylgja því eftir með salt-
kjötsáti á sprengidag – er ólíklegt að
hið sama eigi við um þorra samstarfs-
manna minna. Eftir ofát um jólin þótti
flestum í þeim ágæta hópi tími til kominn
að staldra við. Konur jafnt og karlar
þóttust sjá að við svo búið mætti ekki
standa. Ekki laug baðvigtin. Bumba og
ástarhöldur lifðu orðið sjálfstæðu lífi hjá
áður spengilegu fólki. Tímabært var að
ná aftur fyrri stöðu glæsimennskunnar.
Ekki vantaði náttúrulegan fríðleikann
en hreyfingarleysi og
hömluleysi í
mataræði
hafði teygt hann aðeins niður – og út á
við.
Útkallið var því almennt með fitumæl-
ingu í byrjun og stífu æfingaprógrammi
í líkamsrækt við hæfi hvers og eins. Ég
kom mér að vísu undan þessum aga-
reglum og bar við virðulegum aldri og
hófsemi alla tíð sem þýddi að spengi-
leiki minn gæti ekki orðið öllu meiri. Þar
var vitaskuld farið á svig við sannleik-
ann þótt ég njóti þess vissulega að vera
genetísk mjóna. Það segir samt ekki alla
sögu því vísindamenn hafa sýnt fram á
grennstu menn geta svo sannarlega verið
innanfeitir, ekki síður en þeir sem af
bærilegri bumbu státa eða mjúkum belg.
Vegna þessa undanskots hef ég fylgst
með líkamsræktar- og mataræðisá-
taki starfssystkina minna úr hæfilegri
fjarlægð. Skipt var í lið til þess að efla
keppnisandann og treysta liðsheildina.
Einn fyrir alla og allir fyrir einn. Minna
fituhlutfall, aukinn vöðvastyrkur og færri
kíló urðu því ekki aðeins keppikefli milli
einstaklinga heldur liða. Íþróttataskan
tilheyrir nú föstum fylgihlutum allra
þátttakenda. Þeir hverfa úr vinnunni
á ólíklegustu tímum og koma til baka
rauðir af áreynslu með blautt hárið úr
sturtu. Lýsingar á þyngd lóða sem lyft
er í bekk fylgja, jafnt hjá konum sem
körlum. Hlaupalengdir eru mældar og
ræddar – og armlyftur taldar. Við bætast
svo kvöld- og jafnvel helgartímar í jóga til
styrkingar og slökunar.
Umræðurnar um íþróttaátakið sjálft
jafnast þó engan veginn á við umræð-
urnar um mataræðið. Ég sé ekki betur
en keppnisliðin séu sísvöng en í svo
stífu átaki að fátt megi leyfa sér af lífsins
gæðum, að minnsta kosti þeim sem við
víkur fæðuvali. Grænt skal það vera og
hollt. Spínatbökur og salat eiga fremur
upp á pallborðið en kótelettur í raspi
með sósu, kartöflum og rauðkáli úr dós.
Vatnið hefur rutt gosdrykkjunum úr vegi
þótt enn laumist flestir liðsmenn í te- eða
kaffibolla nokkrum sinnum á dag.
Samt verð ég var við þrá, stundum
ákafa, eftir óhollustu. Hamborgarar
koma þá til tals, franskar og sósa – með
slurk af kryddi. Rætt er um borgar-
ana eins og þeir tilheyri veröld
sem var en augu liðsmanna
ljúga ekki. Þeir gætu svo
sannarlega hugsað sér einn,
ef ekki tvo, með stórum
skammti af frönskum.
Sömu sögu er að segja af
annars konar skyndibita
sem svífur yfir vötnum
í ljúfsárri minningu
íþróttafólksins vaska.
Verst er þó minningin
um súkkulaðið. Þráin
eftir því beinlínis
líkamnast í sumum
þátttakendanna.
Mannskepnan er
breysk og holdið
er veikt. Það sé
ég líka úr þeirri
fjarlægð sem ég
er frá þessum
vaska líkamsrækt-
arhópi. Það hefur
því komið fyrir að einstaklingar hafa
fallið, einkum um helgar. Þeir mega þó
eiga það að þeir viðurkenna syndir sínar
undanbragðalaust á mánudagsmorgnum.
Safaríkur hamborgari með öllu gumsinu
hvarf ofan í einn á föstudagskvöldi og
ekki bætti úr skák að skyndibitanum var
skolað niður með innihaldi úr sykursætri
pepsídós af stærri gerðinni. Annar við-
urkenndi að hafa látið fallerast og gleypt
í sig Snikkers. Það var gott meðan á því
stóð en í kjölfarið fylgdi ákaft samvisku-
bit. Syndaaflausnin á mánudeginum var
því nauðsynleg en í stað 10 Maríubæna
tók viðkomandi á sig aukaæfingu þann
daginn.
Hópurinn er því allur að verða
spengilegri – en hættan er fram undan,
freistingin ógurlega, bolludagshelgin
sjálf, rjómabollur, súkkulaði og sulta.
Það kemur í ljós á mánudaginn hvort
einhver hefur syndgað – og þarf að
taka aukaæfingu, jafnvel tvær.
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i

Voltaren Dolo 25 mg húðaðar töflur. Inniheldur 25 mg kalíumdíklófenak. Er notað við vægum
verkjum eins og höfuðverk, tannverk, tíðaverk, gigt- og bakverk. Skammtar fyrir fullorðna og börn 14
ára og eldri: Upphafsskammtur er 1 tafla, en síðan 1 tafla á 4-6 klukkustunda fresti, þó mest 3 töflur
(75 mg) á sólarhring og lengst í 3 sólarhringa. Meðhöndla á í eins skamman tíma og í eins litlum
skömmtum og mögulegt er. Töfluna á að gleypa í heilu lagi með glasi af vatni, helst fyrir máltíð. Ekki
má taka Voltaren Dolo ef þú ert: yngri en 14 ára, með ofnæmi fyrir einhverju innihaldsefnanna,
acetýlsalicýlsýru eða öðrum bólgueyðandi gigtarlyfjum, með sár eða blæðingu í meltingarvegi,
hjartabilun, skerta lifrar eða nýrnastarfsemi, mikla blóðflagnafæð, á síðasta þriðjungi meðgöngu.
Leitaðu ráða hjá lækni eða lyfjafræðingi áður en þú tekur lyfið ef þú: ert með astma, hjartasjúkdóm,
sjúkdóm í meltingarvegi, notar önnur lyf, notar verkjastillandi lyf við höfuðverk í langan tíma, ert
næmur fyrir vökvaskorti, ert með sjúkdóm sem hefur áhrif á blóðstorku, ert að fara í aðgerð, ert eða
ætlar að verða þunguð eða ert með barn á brjósti. Gæta skal þess að lyfið getur dulið einkenni
sýkingar. Lesið allan fylgiseðilinn vandlega áður en byrjað er að nota lyfið. Sjá notkunarleið-
beiningar í fylgiseðli. Geymið þar sem börn hvorki ná til né sjá. Markaðsleyfis hafi: Novartis
Consumer Health S.A. Umboð á Íslandi: Artasan ehf., Suðurhrauni 12a, 210 Garðabæ
Fæst án lyfseðils
Verkir
í baki?
Verkjastillandi og
bólgueyðandi við
verkjum í baki!
V
O
L1
30
10
2
36 viðhorf Helgin 8.-10. febrúar 2013