Reykjalundur - 01.06.1954, Side 39

Danir iái verzlun-
arbækur Brydes,
en skili oss ís-
lenzku handritun
um í staðinn.
IJað er sagt, að Árni heitinn Magnússon
hafi skrifað undir einhverja eríðaskrá, þar
sem Kaupmannahafnarháskóla voru eign-
uð' handrit „hans“, (sum voru misjafnlega
fengin og eignarréttur hans hæpinn) eftir
að hann var orðinn rænulaus. Þessir ómet-
anlegu dýrgripir eru nú geymdir í timbur-
lijalli úti í þeirri borg, Kaupinhafn, og gætu
vel brunnið einn góðan veðurdag, það af
þeim, sein enn er óbrunnið. Nú viljum vér,
mörlandar, endilega fá þessar skræður aft-
ur, oss og alheimi til fróðleiks og skemmt-
unar, enda enginn læs á þær nema vér.
I Vestmannaeyjum — og kannske víðar
— eru til margar gamlar verzlunarbækur
Brydes: dönsk handrit. Eg sting upp á því,
að vér skilum Dönum aft-
ur handritum Jírydes og
öðrum viðlíka pappírum —
en vér fáum í stað'inn hand-
rit vor frá eldri tímum, og
séum þá kvittir. Eg vil ekki
eiga í útistöðum við Dani, til þess þvkir
mér of vænt um Andersen, Drachmann og
Nexö (fyrir nú utan familísjónal); fyrir alla
muni, verum því kurteisir hvorir við aðra,
Danir og Islendingar og látum oss semja.
Og hér koma Danir enn við sögu: Árið
1901 sömdu þeir við Bretn til fimmtíu ára
um 3ja mílna landhelgi við strendur Is-
lands. Islenzka ríkisstjórnin sagði þeiin
samningi upp í fyllingu tímans og setti nýj-
ar reglur um íslenzka landhelgi. Brezkir út-
gerðarmenn urðu ókvæða við og settu
bann við' löndunum islenzkra fiskiskipa í
Bretlandi. Þetta var ekki meira en búast
mátti við úr þeirri átt, því að sömu menn
höfðu áður látið þýzka togara ganga fyrir
íslenzkum um landanir í
brezkum höfnum. Með til-
liti til hlutverks íslenzkra
sjómanna og þýzkra gagn-
vart brezku þjóðinni á
styrjaldarárunum, getur þessi framkoma
Löndunarbann
brezkra útgerðar-
manna tæpast
„íair play".
Löndunarbannið
kemur harðast
niður á brezkri
alþýðu.
brezkra stórútgerðarmanna \rið íslendinga
varla talizt mikil kurteisi og tæpast „fair
plav“ (hið fræga orðtak Breta um heiðar-
lega framkomu í leik). Ekki er ástæða til
að ræða hér árangur hinna nýju friðunar-
laga, hann er öllum Ijós: stóraukin fiski-
gengd við strendur landsins. Svo að það er
augljóst að stefnt er í rétta átt. Bretar
mættu skilja, að aukin íiskigengd hér er
þeim sjálfum til góðs, ekki síður en Islend-
ingum. Og þeir væru menn að meiri, ef þeir
hættu að láta brezka stórútgerðarmenn
marka afstöð'una til vinveittrar þjóðar,
brezkum almenningi til tjóns. Því að það
má vera brezkum stjórnarvöldum ljóst, að
löndunarbannið kemur harðast niður ó
brezkri alþýðu, sem verður
að kaupa neyzlufisk mun
dýrara verði fyrir vikið.
Hinsvegar hafa nýju frið-
unarlögin og löndunar-
bannið orðið til þess að þjappa íslenzku
þjóðinni saman — og löndunarbannið hel'-
ur gjörbreytt markaðsmálum vorum og
stóraukið atvinnu í landinu. Þó að sjálf-
sagt væri hagkvæmt fyrir oss að selja einn
og einn fiskfarm í Bretlandi — þá hefur
löndunarbannið þó kennt oss, að það hlýt-
ur að' vera þjóðhagslega gróði að því að
halda áfram á þeirri braut, sem brezkir út-
geroarmenn þröngvuðu oss út á: að gjör-
vinna sem mest af fiskaflanum í landinu og
hætta að flytja hann út sem hráefni. Má
því segja, að brezku útgerðarmennirnir
liafi skotið framhjá markinu með löndun-
arbanninu — og skal það ekki harmað.
Snúum oss þá aðeins að fegurðinni. Þrátt
fyrir margvísleg mótmæli
og nöldur fór fram fegurð-
arsamkeppni í Tívolí, eins
og til stóð. Þetta var eins
og bæjakepjini og firmake]i|jni í senn. því
að af þremur fyrstu voru tvær frá Akur-
eyri og tvær banka-starfsstúlkur. — Það
Kvenleg iegurð
almenningi til
sýnis í Tívolí.
REYKJALUNDUR
37