UTBlaðið - 20.01.2006, Page 18

18 | UTBLAÐIÐ
Upplýsingatækni í dreifbýli (UD)
er átaksverksverkefni á vegum
landbúnaðarráðuneytisins, sem
hófst árið 2002. Markmiðið þess
er að auðvelda bændum að nýta
sér kosti upplýsingasamfélagsins
og hvetja til tölvu- og netvæðing-
ar í dreifbýli. UD er öflugasta átak
til þessa í tölvukennslu og tækni-
væðingu í dreifbýli á Íslandi en á
þriðja þúsund bændur hafa frá
upphafi sótt námskeið á vegum
þess.
UD stendur fyrir námskeiðum,
gerir úttektir, safnar og dreifir
upplýsingum og efnir til samstarfs
við fyrirtæki og stofnanir. Megin-
verkefni eru tölvunámskeið fyrir
bændur og þátttaka í afmörkuð-
um og skilgreindum upplýsinga-
tækniverkefnum er nýtast hinum
dreifðu byggðum. UD var upphaf-
lega þriggja ára verkefni en var
framlengt til ársloka 2006.
Sérstaða UD verkefnisins
UD er þátttakandi í tveimur
Northen Periphery Plan (NPP)
verkefnum. Norðurslóðaáætlun
Evrópusambandsins (NPP) er
hluti af Interreg III B byggðaverk-
efni Evrópusambandsins og nær
til norðlægra svæða í Finnlandi,
Svíþjóð, Noregi og Skotlandi
ásamt Grænlandi, Færeyjum og
Íslandi. Þau eru Rural Business
Information Exchange System
(RuBIES) og Brodband in Rural
and Remote Area (BIRRA).
Íslenski hluti RuBIES felst í að-
alatriðum í framkvæmd kannana
meðal bænda á net- og tölvunotk-
un og gerð miðlægs bókunar-
grunns fyrir Félag ferðaþjónustu-
bænda. Báðum verkefnunum lýk-
ur árið 2006.
Fjögur atriði ber einkum að
nefna varðandi UD verkefnið:
• Fjöldi þátttakenda sýnir að mik-
il þörf er fyrir verkefnið.
• Framkvæmdin er í nánu sam-
starfi við faglega og félagslega
ráðgjafa bænda, innan Bænda-
samtaka Íslands, búnaðarsam-
banda og leiðbeiningamið-
stöðva.
• Gott samstarf tókst með fjölda
fyrirtækja og stofnana um fram-
kvæmdina. Þar má nefna styrkt-
araðila úr atvinnulífinu á borð
við KB banka, Olíufélagið,
RARIK, sem sáu sér hag í því
að íbúar í dreifbýli nýttu sér
kosti upplýsingasamfélagins. Þá
ber ekki síður að nefna faglega
bakhjarla á borð við símenntun-
armiðstöðvar, Símann, Póst- og
fjarskiptastofnun og Byggða-
stofnun.
• UD hefur tekið virkan þátt í
samstarfi þjóða í norðanverðri
Evrópu um nýtingu upplýsinga-
tækni i þágu jaðarbyggða eins
og getið er um hér að framan.
Þátttakendur á námskeiðum á
vegum UD frá upphafi eru nú
nokkuð á þriðja þúsund og fjöldi
kennslustunda í árslok 2004 voru
rúmlega 21.000. Veltan á fyrstu
þremur starfsárunum nam um 50
milljónum króna. Stærstu styrktar-
aðilarnir eru Upplýsingasamfélag-
ið og Framleiðnisjóður landbún-
aðarins.
Þurfa meiri hraða og lægra verð
Skráning gripa í gagnagrunna bú-
fjárræktarinnar fer nú að verulegu
leyti fram í miðlægum gagna-
grunnum og er stefnt að því að
öll skráning verði miðlæg í fram-
tíðinni. Íbúar í dreifbýli nota Net-
ið í vaxandi mæli til að sinna dag-
legum þörfum svo sem bankavið-
skiptum, bréaskriftum, innkaup-
um og fleiru. Forsenda þessa er
að bændur hafi gott samband við
fjarskiptanetið.
Frá árinu 2003 hefur UD í sam-
starfi við Símann, Bændasamtök
Íslands og fleiri aðila unnið að
auknum og bættum nettengingum
til bænda og hefur flutningsgeta
grunnnetsins í dreifbýli verið stór-
bætt á undanförnum misserum.
Grunnnetið uppfyllir nú 100%
ákvæði fjarskiptalaga um 128
kb/sek fjarskiptasamband (ISDN)
í dreifbýli. Þó er ljóst að íbúar í
dreifbýli þurfa í framtíðinni aukin
gagnaflutningahraða og jafnframt
þarf kostnaður að lækka til þess
að jafna samkeppnisstöðu dreif-
býlis og þéttbýlis að þessu leyti.
Á þriðja þúsund bændur
á UD námskeiðum
– eftir Árna Gunnarsson, framkvæmdastjóra

Nýtt miðlægt fagforrit fyrir sauðfjárrækt verður tekið í notkun á árinu.
Bændur í Skagafirði að loknu sauðfjárkynbótanámskeiði. Einar Gunn-
arsson, Eiríkur Skarphéðinsson og Stefán Magnússon. Mynd ÖÞ
w w w . t h e k k i n g . i s