UTBlaðið - 20.01.2006, Qupperneq 37

UTBLAÐIÐ | 37
Þau lög og reglugerðir sem tengj-
ast tollafgreiðslu eru tiltölulega
flókið fyrirbrigði. Þannig skipta
lög og reglugerðir, sem koma til
álita þegar verið er að flytja vörur
inn eða út úr landinu, mörgum
tugum eða á annað hundrað ef
allt er talið.
Tollayfirvöld leggja áherslu á
rafræna þjónustu með það að
markmiði að einfalda, auðvelda
og hraða samskiptum við við-
skiptamenn sína. Fer það saman
við markmið um að tollurinn sé
leiðandi í tæknilegum lausnum og
að kerfistækar upplýsingar milli
tollsins og viðskiptamanna berist
með tölvusamskiptum. Yfir 90%
af tollafgreiðslu fer fram með
þessum hætti.
Þjónustunni má skipta
í 5 meginþætti:
• Tollafgreiðslu með rafrænni
tengingu tölvukerfa tollyfirvalda
og skýrslugjafa.
• Tollafgreiðslu með skráningu
tollskýrslu á vefsíðu tollyfir-
valda þar sem rafræn skilríki
eru notuð til að tryggja öryggi.
• Farmskrárupplýsingar með raf-
rænni tengingu milli tölvukerfa
farmflytjenda, tollmiðlara og
tollyfirvalda.
• Almenna upplýsingagjöf á vefn-
um tollur.is um tolla- og inn-
heimtumál.
• Upplýsingar í þjónustuveitunni
Tollalínan.
Tollafgreiðsla með rafrænni
tengingu milli kerfa tollyfirvalda
og skýrslugjafa
Upplýsingar sem eiga að vera í
tollskýrslu eru sendar frá tölvu-
kerfi skýrslugjafa, samkvæmt fyrir-
fram skilgreindum staðli, til tölvu-
kerfis tollyfirvalda. Þar er unnið
úr innsendum upplýsingum jafn-
harðan og svar sent til skýrslu-
gjafa um niðurstöðu álagningar
og skuldfærslu aðflutningsgjalda
og afhendingarheimild. Farmflytj-
anda er á sama hátt tilkynnt um
að afhenda megi vöruna. X-400
staðall í gagnaflutningi er notaður
til að tryggja öryggi í flutningi
upplýsinganna. Þessi tegund toll-
afgreiðslu, sem er kölluð SMT-
tollafgreiðsla (SMT - „skjalasend-
ingar milli tölva“; á ensku kallað
EDI - Electronic Data
Interchange). Rafræn tollaf-
greiðsla er oftast alsjálfvirk, tekur
yfirleitt örfáar mínútur og er mikil
breyting frá því að þurfa að bera
tollskýrslur á pappír milli bæjar-
eða landshluta og bíða eftir hand-
virkri afgreiðslu. Um 490 fyrirtæki
notfæra sér þessa þjónustu.
Tollafgreiðsla með skráningu
tollskýrslu á vef tollyfirvalda
Fyrirtæki sem ekki nýta sér SMT-
tollafgreiðslu eiga þess kost að
skrá tollskýrslur sínar með því að
nota veftengingu við tölvukerfi
tollayfirvalda, svonefnda VEF-toll-
afgreiðslu. Skýrslur eru þá skráðar
og sendar til tollsins á vefnum,
sem svarar með sama hætti um
niðurstöðu tollafgreiðslunnar með
tilkynningu um skuldfærslu gjalda
og afhendingarheimild en hún er
einnig send til farmflytjanda. Fyr-
irtækin fá rafræn skilríki fyrir
starfsmenn sína til þess að tryggja
að óviðkomandi komist ekki í
þær upplýsingar sem fluttar eru á
milli í samskiptunum. Þessi af-
greiðsla er einnig fljótvirk en
skýrslugjafar verða að sjá um
skráningu á sínum enda í stað
sjálfvirkni á báðum endum í SMT-
afgreiðslu. Fyrirtæki sem tengjast
VEF-tollafgreiðslu eru um 890.
Farmskrárupplýsingar með raf-
rænni tengingu á milli farmflytj-
enda, tollmiðlara og tollyfirvalda
Allar upplýsingar um tollskyldar
vörursendingar til inn- og útflutn-
ings eiga að vera á farmskrá og
tollyfirvöld gefa heimild til af-
hendingar þegar tollafgreiðsla
hefur farið fram. Þessi samskipti
fara fram með sama hætti og
SMT-tollafgreiðsla og hafa nánast
allir farmflytjendur slíka tengingu
við tollyfirvöld.
Almenn upplýsingagjöf á
vef tollstjóra tollur.is
Mjög víðtækar upplýsingar eru
veittar á Vefnum um málefni sem
tengjast tollafgreiðslu og tolla- og
innheimtumálum. Stuðningur við
notendur rafrænna vefþjónustu-
kerfa embættisins er veittur í
gegnum vefinn og er hægt að
tengjast þeim beint frá Vefnum.
Notendur vefsins geta sent fyrir-
spurnir með rafrænum hætti auk
þess sem boðið er upp á beint
samband við þjónustufulltrúa í
gegnum SvarBox. Hægt er að fá
svör við spurningum um inn-
heimtu opinberra gjalda og tolla-
mál með þessum hætti. Vefspjall-
ið er ætlað öllum en auðveldar
auk þess samskipti við heyrnar-
lausa og aðra sem eiga erfitt með
að tala í síma.
Upplýsingar á þjónustuveitunni
Tollalínan
Með því að tengjast Tollalínunni
geta viðskiptavinir tollyfirvalda
fengið ýmsar upplýsingar varð-
andi tollafgreiðslu. Annars vegar
upplýsingar eins og úr tollskrá og
um gjaldaskrá, staðla, kóða, boð,
bönn, leyfi og fleiri sérhæfð atriði
sem tengjast tollskrá. Hins vegar
atriði og upplýsingar sem tengjast
viðkomandi fyrirtæki sérstaklega
eins og hvaða sendingar það á
óafgreiddar, hvaða erindi eru í
vinnslu, eru afgreiddar eða þarfn-
ast athugasemda. Einnig hvað
hefur verið skuldfært og hvað er
til greiðslu og hvenær. Eru þessar
upplýsingar aðgengilegar með
sérstakri tengingu en um þessar
mundir er verið að ganga frá
tengingu á vefnum tollur.is til að
einfalda aðgengi. Öryggi er tryggt
með aðgangsstýringum og SSL.
Um 500 fyrirtæki nýta sér stafræna tollafgreiðslu
– eftir Karl Friðrik Garðarsson, forstöðumann stjórnsýslusviðs Tollstjórans í Reykjavík
Það verður sífellt algengara að
fólk eigi skattalegra hagsmuna að
gæta í fleiru en einu landi. Skattyf-
irvöld á Norðurlöndunum hafa
brugðist við þessu og í maí 2005
var opnaður vefurinn Nordiske-
Tax.net, sem er afrakstur sam-
starfsverkefnis. Tæknileg fram-
kvæmd málsins, hönnun og upp-
setning voru í höndum starfs-
manna ríkisskattstjóra á Íslandi.
Þarna er að finna víðtækar upp-
lýsingar um skattamál í löndun-
um. Vefurinn er einfaldur í upp-
byggingu og aðgengilegur. Efnið
er á fimm norrænum tungumál-
um, dönsku, finnsku, íslensku,
norsku og sænsku, auk ensku.
Í byrjun var ákveðið að á vefn-
um yrðu fjórir meginefnisflokkar
sem líklegast þótti að mest myndi
reyna á: „vinna í öðru landi“, „fast-
eign í öðru landi“, „lífeyrisþegar“
og „námsmenn“. Í hverjum efnis-
flokki eru annars vegar birtar regl-
ur búsetulandsins og hins vegar
reglur hins landsins sem í hlut á.
Rétt þótti að takmarka efnisflokka
í upphafi, m.a. vegna umfangs
vefsins því hverjum flokki fylgja
60 vefsíður sem halda þarf við og
uppfæra. Þessu til viðbótar eru
svo almennar upplýsingar, t.d. um
skattkort, kennitölu og framtöl.
Nordisk eTax býður upp á
kerfi þar sem hægt er að senda
inn rafrænar fyrirspurnir til skattyf-
irvalda Norðurlandanna og fá svar
frá vefskattstofu sem skattyfirvöld
landanna standa að. Starfsfólk vef-
skattstofunnar vinnur saman á
vefnum og nýtir einfalt kerfi til
samvinnu og úrvinnslu mála. Loks
er rétt að geta rúsínunnar í pylsu-
endanum: klukku sem sýnir stað-
artíma í hverju landi. Klukkan sú
getur til dæmis komið sér vel þeg-
ar fólk þarf að átta sig á hvort
norrænar kauphallir og skattstofur
séu enn opnar eður ei!
Nordiske-
Tax.net
Flugkortið er hagkvæmt greiðslu-
og viðskiptakort, ætlað fyrirtækj-
um og stofnunum í viðskiptum
við Flugfélag Íslands. Það er mjög
hagkvæmur greiðslumáti fyrir þá
sem ferðast mikið innanlands og
vilja halda saman ferðakostnaði.
Með Flugkortinu má greiða flug-
fargjöld til allra áfangastaða Flug-
félags Íslands og Landsflugs,
einnig hótel- og bílaleigukostnað
hjá samstarfsaðilum.
Handhafar Flugkortsins fá sent
viðskiptayfirlit mánaðarlega og
þannig er fyrirtækjum í reiknings-
viðskiptum við Flugfélag Íslands
gert mun auðveldara að fylgjast
með kostnaði við ferðalög starfs-
manna.
Flugkortið má nota að vild hjá
öllum þeim fyrirtækjum sem að
kortinu koma. Um hver mánaða-
mót er greiddur afsláttur af við-
skiptum við Flugfélag Íslands inn
á kortareikninginn. Sá afsláttur er
umsemjanlegur og fastur. Kjósi
korthafi að nýta sér tímabundin
tilboð Flugfélagsins eða samstarfs-
aðilanna getur hann greitt með
Flugkortinu en frekari afsláttur er
þá ekki veittur og vildarpunktar
eru ekki greiddir. Afsláttur sam-
starfsaðilanna er 10-35% og dreg-
inn frá um leið og viðskiptin eiga
sér stað.
Ýmiss konar sérþjónusta og
fríðindi fylgja því að vera hand-
hafi Flugkortsins. Þar má til dæm-
is nefna afslátt af vörum og þjón-
ustu, hagræðingu við innritun til
flugs, forgang á biðlista í flug og
nákvæmt reikningsyfirlit mánaðar-
lega þar sem allur ferðakostnaður
er sundurliðaður. Sé greitt fullt
fargjald og afslátturinn nýttur er
ekkert aukagjald tekið fyrir breyt-
ingar á flugferðum og sé ferðin
afpöntuð fyrir brottför er hún
endurgreidd að fullu.
Ný heimasíða
Flugfélag Íslands hefur náð ótrú-
lega góðum árangri í sölu far-
gjalda á Internetinu og var meðal
fyrstu fyrirtækja hér á landi til að
bjóða slíka þjónustu. Nú eru að
meðaltali yfir 50% fargjaldanna
bókuð beint á www.flugfelag.is
og netklúbbsmeðlimum send út
nettilboð að lágmarki einu sinni í
viku. Flugélag Íslands hefur verið
mjög framarlega í þróun bókunar-
vélar á Netinu sem hófst með
kerfisbreytingum í upphafi árs
2001. Sú breyting átti stóran þátt í
því að rekstur félagsins batnaði til
muna og var afkoma félagsins fyr-
ir árið 2002 í fyrsta skipti mjög
góð.
Viðskiptavinir fá ekki lengur
afhenta farseðla og mjög einfalt er
að bóka á heimasíðunn. Í upphafi
var talið að viðskiptavinum myndi
mislíka að fá ekki farseðil í hend-
ur en í ljós kom að langflestir
voru mjög fegnir því að þurfa
ekki lengur að hafa áhyggjur af
því að týna eða gleyma farseðlin-
um. Viðskiptavinir eru vel meðvit-
aðir um þá þróun sem orðið hef-
ur í sölu á farseðlum og gera má
ráð fyrir að sala félagsins í gegn-
um heimasíðu félagsins verði hátt
í 2300 milljónir á árinu 2006.
Í febrúar 2006 mun Flugfélag
Íslands opna nýja og enn betri
vefsíðu með ýmsum nýjungum,
meðal annars í tengslum við
nettilboðin. Einnig verður við-
skiptavinum gert auðveldara að
hafa beint samband við þjónustu-
fulltrúa á Netinu sem ætti að flýta
afgreiðslu bókana og miðlun upp-
lýsinga.

Ný heimasíða Flugfélags Íslands.
Flugkort og heimasíða Flugfélags Íslands