Reykjalundur - 01.10.1977, Page 37

manneskju er leiðin greið inn í lijálparleysis-
og geðveikisástand.
Fyrir þann, sem hefur verið dæmdur úr leik,
hefur verið óvirkur af völdum sjúkdóms eða
annarra ástæðna getur það haft margvíslegt
gildi að fá starf, jalnvel þó um sé að ræða
fárra klst. starf á dag inni á sjúkrastofnun.
1. Það eykur þrek hans bæði andlegt og Iík-
amlegt.
2. Það eykur yfirleitt sjálfstraust. Sé starfið
við hæfi sannfærist hann áþreifanlega um
getu sína til að vinna starf. Slíkt vekur
máttartilfinningu og gefur þá vissu að hann
sé nýtur til einhvers, þurfi ekki að vera
öðrum til byrði og einhver þarfnist hans.
3. Það gefur mögtdeika á tekjum sem fyrir
flesta er aðgangur að margvíslegum efnis-
legum og félagslegum gæðum auk Jjess sem
tekjur eru forsenda fyrir persónulegu sjálf-
stæði. Hvort sem fólki líkar betur eða verr
j)á er það staðreynd að fjárhagslegt sjálf-
stæði er meginforsenda fyrir og undirstaða
persónulegs og félagslegs sjálfstæðis. Sá, sem
ekki getur brauðfætt sjálfan sig, hefur ekki
örugga stöðu í veröldinni. Hann hlvtur að
vera öðrum háður miklu frernur en ella.
Sjálfstraust hans og innra öryggi er venju-
lega í hlutfalli við ])etta.
4. Sé starfið skapandi á einltvern hátt þjónar
það mikilvægri þörf sem flest fólk hefur.
5. Flest störf auka möguleika á félagsskap.
Þetta er ein af algengari ástæðum þess að
húsmæður vilja vinna utan heimilis. Al-
gengt er að einstætt fólk eigi eins konar
fjölskyldu á vinnustað. Félagsleg tengsl að
einhverju marki er einmitt eitt af því sem
er ómissandi til að halda andlegri lieil-
brigði.
(5. Það að hafa starf á ákveðnum tínta gefur
dögunum tilgang hverjum fyrir sig sem
aftur vinnur gegn tilbreytingarleysi og til-
gangsleysi.
Fyrir lækninn, þjálfarann, verkstjórann eða
hvern þann, sent hefur með meðferð að gera,
gefur atferli sjúklings á vinnustað mjög gott
tækifæri til að greina hver vandamál hans eru,
meta styrkleika hans og veikleika. Atriði Jaau
sem læknirinn, iðjuþjálfinn eða verkstjórinn
veitir athygli og leggur áherslu á eru flest þau
sömu sem venjulegur skipstjóri, bóndi eða
verkstjóri leggur áherslu á hjá starfsmönnum
sínum: Stundvísi. Samviskusemi að mæta. Út-
hald við verk. Hversu lengi getur viðkomandi
unnið í einu. Dómgreind, (venjulega nefnd
verksvit). Hæfni til að hafa samvinnu við
annað fólk. Hæfni til að taka leiðbeiningum
og læra ný störf. Þá kemur einnig greinilega
í ljós við vinnu, hvort viðkomandi hefur vilja
til að læknast og verða sjálfbjarga eða hvort
honum nægir að fá að kvarta um hjálparleysi
sitt. A grundvelli Jtessara upplýsinga er liægt
að fá raunhæft mat á getu og leggja áætlanir
um frekari endurhæfingu í öðrum störfum,
verknám og jafnvel er hægt að gefa meðmæli
með sjúklingi til starfs úti á venjulegum vinnu-
markaði. Sálfræðileg hæfnispróf geta verið
mjög gagnleg til aðstoðar við mat sem ])etta,
en flestir læknar munu j)ó sammála um að
raunhæfara mat fáist með Jtví að kynnast við-
kontandi á vinnustað.
Jafnhliða því, sem Jtessir þættir eru kannað-
ir. rná byrja að laga einstaka vankanta með því
að veita leiðbeiningar, gera kröfur um betri
frammistöðu. Jafnframt slíkum kröfum Jjarf
einnig að gefa viðurkenningu fyrir ])að sem
vel er gert. Eitt hið vandasamasta í meðferð
sem Jtessari eins og í venjulegri kennslu er að
meta hvenær geta sjúklingsins leyfir að gerðar
séu auknar kröfur.
Sumir sjúklingar hafa sæti sig vel við sjúk-
lingshlutverkið. Er Jteim J)ví ekki rnikils virði
að komast til aukinnar virkni. Þegar slíkt hef-
ur komið í ljós, talað hefur verið við sjúkling
og hann sýnir í verki liver stefna hans er, er
rétt að hætta meðferð strax.
REYKJALUNDUR
35