Húnavaka - 01.05.1979, Qupperneq 125

HÚNAVAKA
123
Um þetta leyti urðu aðrar breytingar á verzlunarháttum. Kringum
1870 hófu enskir kaupmenn kaup á sauðum og hestum á Norðurlandi,
og var peningur þessi fluttur lifandi til Englands.
Árið 1875 kom til íslands enskur kaupmaður John Coghill, sá
maður er um 20 ára skeið var atkvæðamesti fjárkaupandi í Húna-
vatnssýslu.
Ennþá 80 árum eftir dauða hans eru störf hans ekki gleymd, og ef til
vill finnast enn fáeinir af þeim gullpeningum sem hann greiddi með
sauðina.
En þótt gullið væri gott kusu menn heldur að fá nauðsynjar sínar frá
Englandi. Því komu Skagfirðingar og Austur—Húnvetningar á fót
pöntunarfélagi sem hafði aðsetur á Sauðárkróki. Félag þetta starfaði
árin 1884—1889.
Tveir voru forgöngumenn þessa félagsskapar, Ólafur Briem á Álf-
geirsvöllum og Erlendur Pálmason í Tungunesi. Erlendur var á sínum
tíma nafnkenndur maður. Var talið að hann væri manna bezt fallinn
til að ná fram vilja sínum í þeim málum er hann hafði afskipti af.
Erlendur andaðist 1888 og urðu því afskipti hans af verzlunarmálum
Húnvetninga stutt.
Árið 1895 þann 16. desember var síðan boðað til stofnfundar
kaupfélags fyrir Húnavatnssýslu, voru það Jón Guðmundsson á Guð-
laugsstöðum og Þorleifur Jónsson á Syðri-Löngumýri sem að fundar-
boðinu stóðu. Á þessum fundi var síðan samþykkt að stofna pöntun-
arfélag Húnavatnssýslu, og þar hefst saga núverandi samvinnufélaga í
sýslunni.
Rúmu ári síðar þann 1. janúar 1897 gekk í gildi bann við innflutn-
ingi á lifandi sauðfé til Englands. Jafnframt var verð á íslenzku salt-
kjöti mjög lágt og var jafnvel talið að erfitt yrði um sölu þess. Útlit í
verzlunarmálum og afkomu bænda var því ekki glæsilegt, þótt úr
rættist.
Á næstu árum var rætt um byggingu sláturhúss og á fundi höldnum
2. maí 1907 var samþ. að koma sem fyrst upp tveimur sláturhúsum,
öðru á Blönduósi en hinu á Hvammstanga. Jafnframt var ákveðið að
stofna tvö félög sitt í hvorri sýslu. Til að undirbúa málið í austursýsl-
unni voru kosnir (formaður) Jónatan J. Líndal ásamt Guðmundi
Tómassyni og Birni Sigurðssyni.
Fundur var síðan haldinn á Blönduósi 2. júní. Er þar rætt um
byggingu sláturhúss, þar sem slátra mætti 400 fjár á dag. Áætlaður