Fréttablaðið - 13.07.2015, Side 12

13. júlí 2015 MÁNUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞRÓUNARSTJÓRI: Tinni Sveinsson tinni@365.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is MENNING: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRAR:
Andri Ólafsson andri@365.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is.
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
Að baki er ein snúnasta kjarasamninga-
lota sem aðilar vinnumarkaðarins hafa
átt aðild að. Verkefnið var ekki einfalt
enda kröfugerð launþegahreyfingarinnar
hærri en okkur óraði fyrir. Á sama tíma
var ljóst að svigrúm til mikilla launa-
hækkana var takmarkað. Þessa gjá þurfti
með einhverjum hætti að brúa. Eftir því
sem leið á samningsferlið var ljóst að
atvinnurekendur vildu reyna til þraut-
ar að komast hjá vinnustöðvunum sem
hefðu getað valdið óbætanlegum skaða.
Það tókst sem betur fer en var dýru verði
keypt.
Ljóst er að samningarnir koma mjög
misjafnlega niður á fyrirtækjum eftir því
hvers konar starfsemi fer þar fram. Inni
í samningum er varnagli frá hendi laun-
þega um að ef verðlag hækkar umfram
laun komi til endurskoðunar á kjara-
samningum í febrúar ár hvert. Þarna
liggur ábyrgð okkar atvinnurekenda. Við
megum ekki láta það henda að forsendur
samninga bresti. Nú þegar hafa allmörg
fyrirtæki tilkynnt um hækkanir og í
ýmsum tilvikum má færa ágæt rök fyrir
þeim. Því er hins vegar ekki að leyna
að sumar hækkanir komu jafnvel fram
áður en blekið á samningum var þornað.
Komi til endurskoðunar á kjarasamning-
um er hætta á að við festumst í vítahring
verðlags- og launahækkana sem engu
skilar nema hærri vöxtum, veikara gengi
og skertum lífskjörum. Inn á þá braut
viljum við ekki feta á ný. Við verðum að
tryggja kaupmátt og stöðugleika.
Það er deginum ljósara að það er
vandasamt verkefni að búa svo um hnút-
ana að hækkanir kjarasamninga renni
ekki allar út í verðlag en það er á ábyrgð
okkar atvinnurekenda að sjá til þess að
svo verði ekki. Samningarnir eru dýrir í
byrjun og því er mikilvægt að við dreif-
um þessum kostnaðarauka yfir allt tíma-
bil samningsins. Beri okkur gæfa til að
leysa það farsællega munum við vonandi
öll geta litið til baka með stolti til vors-
ins 2015 og sagt að tekist hafi að tryggja
efnahagslegan stöðugleika og kaupmátt
launafólks. Ábyrgð skilar árangri.
Ábyrgð skilar árangri
F
lest höfum við gaman af því að ferðast og sjá meira af
heiminum en við gerum í okkar daglega lífi. Stundum
förum við um víðáttu og fegurð íslenskrar náttúru en svo
er líka gaman að koma út í hinn stóra heim. Flatmaga á
sólarströnd, skella sér í verslunarleiðangur, skoða nátt-
úru, mannlíf og menningu sem er engu lík. Af nógu er að taka því
heimurinn er stór.
Fátt vitum við svo meira í frásögur færandi en þegar við finnum
eitthvað úti í þessum stóra heimi sem er ósnert, upprunalegt og
staðbundið, eða orginal og kúl eins og sagt er á góðri íslensku. Og
þetta er einmitt það sem hefur
heillað þá útlendinga sem heim-
sækja Ísland. Víðátta ósnertrar
náttúru, óbeisluð orka íslenskra
djammara, rokkið í Reykjavík,
listin, lífið og mannlífið.
Þetta er ástæðan fyrir því að
erlendum ferðamönnum á Íslandi
fjölgar hraðar en kanínustofninum í Öskjuhlíð og að ýmsu leyti er
það hið besta mál. Allir þessir ferðamenn skila miklum tekjum í
þjóðarbúið og það alvöru útlenskum peningum sem gleðja skarfana
í Seðlabankanum mikið. Gott mál og allir glaðir. Eða hvað?
Eins og Íslendinga er von og vísa ætla nú margir að verða ríkir
á þessari gósentíð útlendra peninga og það alveg bremsulaust.
Og miðborg Reykjavíkur, sem hefur löngum verið hjarta lista- og
menningarlífs landsmanna, virðist ætla að verða illa úti. Keyrð í
kaf af tuskulundum, lopafatnaði og gistirýmum í hverju einasta
skúmaskoti sem losnar. Mikið af þessu húsnæði losnar reyndar af
þeim sökum að íbúarnir, fólkið sem gerir miðborgina byggilega
og heillandi, flæmist burt undan drunum langferðabíla, drynjandi
ferðatöskum og að ógleymdu hækkandi fasteigna- og húsaleigu-
verði.
Nú eru til að mynda uppi áætlanir um að skemmtistaðir við
Tryggvagötu víki fyrir lopalundabúðum og þetta eru staðir sem
hafa gert sér far um að vera virkir í tónlistarlífinu. Þangað er hægt
að skreppa á mánudagsdjass og þar hefur Iceland Airwaves verið
með fjölda tónleika svo eitthvað sé nefnt. Sem sagt tónlistarviðburð-
ir sem útlendingarnir koma til að sjá og heyra eiga að fara eitthvert
annað svo það sé hægt að setja upp fleiri minjagripaverslanir.
Það má vera að þessi breyting sé ekki besta dæmið. Að húsin
verði fallegri og betri og útkoman hagstæðari fyrir þjóðarbú
morgundagsins. En til lengri tíma litið er öll þessi þróun innan
miðborgarinnar óheillavænleg og það vita allir Íslendingar sem
hafa einhvern tímann ferðast út fyrir landsteinana. Því vonandi eru
Íslendingar ekki að ferðast langar vegalengdir til þess eins að skella
sér í minjagripaverslanir eða að láta fóðra sig á tilbúinni sölumenn-
ingu.
Þetta er því þróun sem borgaryfirvöld verða að hafa eitthvert
taumhald á og það er auðvitað vel gerlegt. Í útlöndum er t.d. að finna
fjölmörg dæmi um það hvernig er hægt að koma takmörkunum
á fjölda gistirýma, bílaumferð, verslunarstarfsemi og annað sem
hefur áhrif á götumyndina og mannlífið sem þar þrífst. Vissulega
hefur talsvert verið talað um að eitthvað gæti mögulega þurft að
gera. Ráðstefnur haldnar og útlenskir sérfræðingar sagt okkur að
við verðum að grípa í taumana. En við virðumst ætla að láta þar
við sitja enda vita þessir útlendingar ekkert um hvað þeir eru að
tala – ekki frekar en þessir sem bentu okkur á að íslensku bankarnir
væru orðnir of stórir fyrir okkar litla hagkerfi. Það voru nú meiri
bullukollarnir.
Menning í miðborginni víki fyrir ferðaþjónustu:
Meiri bullukollarnir
Sími 555 3100 www.donna.is
Ný vefverslun: www.donna.is
Erum nú á Facebook: donna ehf
Travel John ferðaklósett
leysa málið
Fyrirferðalítil, létt, einföld og hreinleg í notkun.
Engin kemísk efni, engin þrif, aðeins tvöfaldur
poki með efni sem gerir vökva að geli og eyðir
lykt. Pokanum er lokað eftir notkun, einfaldara
verður það varla. Pokana má nota í venjuleg
ferðaklósett til að losna við að þrífa þau.
Travel John pokar fyrir þvag eða uppköst gelgera
vökvann og eyða lykt. Verð 3 stk. í pakka
kr. 1.280,- Klósettpokar 3 stk. í pakka kr. 1.370,-
Klósettstóll kr. 6.820,- Tilboð ásamt 3 pökkum
af pokum kr. 8.500,- fæst hjá Donnu, Móhellu 2,
Hafnarfirði. Póstsendum.
KJARAMÁL
Guðrún
Hafsteinsdóttir
formaður Samtaka
iðnaðarins og vara-
formaður Samtaka
atvinnulífsins
➜ Inni í samningum er varnagli frá
hendi launþega um að ef verðlag
hækkar umfram laun komi til
endurskoðunar á kjarasamningum
í febrúar ár hvert. Þarna liggur
ábyrgð okkar atvinnurekenda.
Stefna Sjálfstæðisflokksins
Kjartan Magnússon, borgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins, sagði lausnina á
húsnæðisvanda ungs fólks í Reykja-
vík felast í að úthluta fleiri lóðum
í borginni í hádegisfréttum Bylgj-
unnar í gær. Flokksbróðir Kjartans,
borgarfræðingurinn og fyrrverandi
borgarfulltrúinn Gísli Marteinn
Baldursson, var þó ekki á sömu línu
og samherjinn. Gísli deildi frétt um
málið á Twitter þar sem hann sagði
að hugmyndafræði Kjartans væri
„gjörsamlega úrelt“. Gísli sagði
að í ódýrum lóðum fælust ný út-
hverfi og spurði hvort þetta væri
stefna Sjálfstæðisflokksins.
Vill unga fólkið lóðir?
Lífleg umræða skapaðist
á Twitter um málið í
kjölfarið. Einhver sagðist aldrei hafa
hitt unga manneskju sem væri á
höttunum eftir lóð. Gísli bætti því
við að ódýrar lóðir væri aðeins að
finna í lélegum úthverfum og velti
því upp hvort unga fólkið væri að
biðja um það. Skipulagsfræðingurinn
Guðmundur Kristján Jónsson sagði
ekkert vera til sem heitir ódýrar
lóðir. Þrátt fyrir að Gísli sé ekki hluti
af borgarstjórnarflokki sjálfstæðis-
manna lengur kristallast í þessu
litla dæmi vandi flokks-
ins. Húsnæðisvandi
ungs fólks verður
ekki leystur með
„ódýrum“ lóðum á
lítt eftirsóttum
svæðum.

Stokkið á vagninn
Flokkssystir þeirra Kjartans og Gísla
Marteins, þingmaðurinn Elín Hirst,
nældi sér í auðsóttar vinsældir um
helgina þegar hún sagði það „út í
hött“ að ræða byggingu nýrra höfuð-
stöðva Landsbankans við Austurhöfn
á meðan það skorti fé til að byggja
nýjan Landspítala. Í bloggfærslu sem
Elín birtir segir hún það eiga að vera
margfalt ofar á forgangslistanum að
byggja nýjan spítala og að það sé út
í hött að vera að ræða þessa hluti
yfirleitt. Þó að Elín hafi mögulega
eitthvað til síns máls um íburð nýrra
höfuðstöðva Landsbankans þá eru
það alltaf svolítið ódýr stig að vinna
sér inn að bera saman eplin og
appelsínurnar sem spítali og
bankahöfuðstöðvar eru.
fanney@frettabladid.is
0
3
-1
2
-2
0
1
5

2
2
:5
9
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
7
5
0
-E
2
0
C
1
7
5
0
-E
0
D
0
1
7
5
0
-D
F
9
4
1
7
5
0
-D
E
5
8
2
8
0
X
4
0
0
1
A

F
B
0
4
8
s
_
1
2
_
7
_
2
0
1
5
C
M
Y
K