Dagblaðið Vísir - DV - 21.08.2009, Blaðsíða 16

Frétt DV um fyrirhugaðar afskriftir á
um 50 milljarða króna skuldum út-
gerðarmannsins Magnúsar Kristins-
sonar og eignarhaldsfélaga hans við
gamla Landsbankann vakti mikla at-
hygli í vikunni. Skuldastaða Magnús-
ar við bankann segir meira en mörg
orð um lánastefnu Landsbanka Ís-
lands á síðustu árum því Magn-
ús virðist hafa fengið stóran hluta
þessara lána í bankanum án þess að
leggja fram haldgóð veð fyrir lánun-
um. Ekki nema lítill hluti lánanna
var tryggður með veðum í traustustu
eignum Magnúsar: Þeim kvóta sem
fylgir þremur skipum sem eru í eigu
útgerðarfélags hans í Vestmannaeyj-
um, Bergs-Hugins. Landsbankinn á
svo veð í nokkrum félögum Magn-
úsar sem enn halda velli: Til dæmis
Toyota-umboðunum á Íslandi og í
Danmörku. Skilanefndin mun ganga
að þessum veðum sem og öðrum
sem það getur. Samkvæmt heimild-
um DV mun skilanefndin hins veg-
ar ekki setja Toyota í þrot þar sem
það gæti rýrt verðmæti Toyota því
samningunum við söluaðila Toyota
erlendis myndi verða rift fyrir vikið.
Útgerðarmaðurinn er svo einungis í
persónulegum ábyrgðum fyrir litlum
hluta lánanna.
Önnur veð fyrir lánum Magnús-
ar í bankanum eru í eignarhaldsfé-
lögum sem annaðhvort eru gjald-
þrota eða standa afar illa. Skilanefnd
Landsbankans er í þeirri stöðu að
geta ekki endurheimt það fé sem
Magnús skuldar bankanum. Þess
vegna munu skuldir Magnúsar við
bankann verða afskrifaðar að stórum
hluta því ekki er
nokkur leið fyr-
ir skilanefnd-
ina að ná öllu
fénu til baka af
Magnúsi.
Tæknilega gjaldþrota
Þrautalending skilanefndarinnar er
því að láta Magnús greiða það sem
hann er í persónulegum ábyrgðum
fyrir á næstu árum frekar en að láta
keyra hann í þrot og eiga á hættu að
fá lítið sem ekkert upp í kröfur sín-
ar gegn honum. Magnús verður því
að öllum líkindum í gíslingu lánar-
drottna sinna, gamla Landsbankans
og Íslandsbanka, á næstu árum því
bankarnir eru í raun eigendur Bergs-
Hugins, sökum þeirra lána sem hvíla
á félaginu og vegna annarra úti-
standandi skulda hans.
Sagan af þessu uppgjöri skila-
nefndar Landsbankans við Magnús
er lýsandi fyrir stöðu margra þeirra
útrásarvíkinga sem flugu sem hæst á
Íslandi á dögum góðærisins á Íslandi
á síðustu árum. Útgerðarmaðurinn
var stór hluthafi í mörgum þeirra fé-
laga og fyrirtækja sem fóru fyrir út-
rásinni sem tók ævintýralega skjót-
an endi með bankahruninu í haust,
meðal annars FL-Group, Kaupþings,
Straums-Burðaráss sem og Lands-
banka Íslands. Hann er enn einn út-
rásarvíkingurinn sem annaðhvort er
gjaldþrota eða tæknilega gjaldþrota
vegna þeirra áhættufjárfestinga sem
hann hefur átt í á síðustu árum. Aðr-
ir útrásarvíkingar sem eru í svipaðri
stöðu eru meðal annarra Björgólf-
ur Guðmundsson og Magnús Þor-
steinsson. Fastlega má búast við því
að aðrir útrásarvíkingar fylgi í kjöl-
farið á næstu mánuðum: Að þeir
verði úrskurðaðir gjaldþrota eða fái
að lifa áfram í gíslingu kröfuhafa.
Framtíðin hefur hins vegar ekki
alltaf verið svo dökk hjá Magnúsi
Kristinssyni.
Útgerðin í blóði Magnúsar
Magnús hefur verið stórtækur í ís-
lensku viðskiptalífi á síðustu árum.
Mikla athygli og undrun vakti til
dæmis árið 2005 þegar Magnús
keypti Toyota-umboðið af Páli Sam-
úelssyni á um 7 milljarða króna. Þá
hafði umboðið verið í eigu fjölskyldu
Páls í 35 ár. Verðið fyrir Toyota þótti
hátt og veltu ýmsir því fyrir sér af
hverju kvótakóngur úr Vestmanna-
eyjum væri að kaupa bílaumboð. Í
viðtali við DV árið 2007 tjáði Magn-
ús sig um kaupin á Toyota: „Ég stofn-
aði mitt eigið fjárfestingafélag árið
1994. Þá fór ég að gera tilraunir með
að kaupa eitt og eitt hlutabréf. Þetta
hefur orðið til þess að ég hef tekið
þátt í margvíslegri annarri atvinnu-
starfsemi en útgerð,“ og bætti hann
því við að kaupin væru hluti af þeirri
þörf sinni til að vera atorkusamur og
finna kröftum sínum stöðugt nýja
útrás. Afar líklegt er að hluti þeirra
skulda sem Magnús á útistandandi
við Landsbankann sé tilkominn
vegna kaupa hans á Toyota.
Áður en Magnús keypti Toyota
hafði hann hins vegar fyrst og fremst
verið stórtækur í útgerðarrekstri í
Eyjum. Faðir Magnúsar, Kristinn
Pálsson, var einnig útgerðarmað-
ur og unnu þeir feðgarnir saman í
útgerðinni. Í viðtalinu við DV sagði
Magnús: „Ég hef unnið sem útgerð-
armaður alla mína hunds- og kattar-
tíð og hef marga fjöruna sopið í þeim
efnum,“ en í viðtalinu rakti hann þá
erfiðleika sem útgerð þeirra hafði átt
í kringum 1990 þegar hann var að því
komin að hætta útgerðinni. Magn-
ús hélt hins vegar áfram og náði að
koma fótum undir útgerðina og lét
árið 2000 smíða fyrir sig skip í Pól-
landi sem hann nefndi Smáey. Tvö
önnur skip, Vestmannaey og Bergey,
bættust svo í flotann árið 2007.
Þrátt fyrir þau fjárhagsvandræði
sem Magnús glímir við um þessar
mundir er það hins vegar mál manna
að Magnús sé góður útgerðarmaður.
„Í viðskiptasögunni hefur honum
farnast mjög vel í útgerðinni... Hann
hefur unnið mjög vel úr því sem
hann fékk frá pabba sínum. Hann
hefur byggt ofan á það. Hann hefur
ekki bara sest niður og lagt hendur
í skaut,“ segir Eyjamaður sem þekk-
ir Magnús og ekki vill láta nafn síns
getið. Magnús byggði hægt og bít-
andi við útgerðina með því að kaupa
báta og kvóta af öðrum útgerðar-
mönnum. Í heildina keypti Magnús
um tíu útgerðarfélög en náði yfirleitt
að selja allar eignirnar út úr félögun-
um en hélt þá eftir kvótanum. Berg-
ur-Huginn ræður í dag yfir um sjö
þúsund þorskígildistonnum, sem
veðsett eru í topp eins og áður segir.
Áætla má að virði kvótans sé um 14
milljarðar króna árlega miðað við að
verðið á kílóinu sé áætlað um 2000
krónur í dag.
Umdeildur í Eyjum
Magnús er, líkt og eðlilegt er um svo
stórtækan og litríkan mann, afar
16 föstudagur 21. ágúst 2009 fréttir
IngI F. VIlhjálMsson
blaðamaður skrifar ingi@dv.is
Fregnir af fyrirhuguðum tugmilljarða afskriftum á skuldum útgerðar- og Eyjamannsins Magnúsar Kristins-
sonar komu mörgum í opna skjöldu í vikunni. Magnús fjármagnaði veldi sitt með illa tryggðum lánum. Hann
er umdeildur í Vestmannaeyjum fyrir þyrlukaupin og þykir mikill gassi sem fer sínar eigin leiðir. Sagan af
risi og falli Magnúsar er dæmi um það æði sem ríkti í íslensku viðskiptalífi á liðnum árum. Hann þykir lítið
vit hafa á hlutabréfaviðskiptum og er sagður hafa gert mistök með því að stunda þau af of miklu kappi.
ÚTGERÐARMAÐURINN SEM
MISSTI JARÐSAMbANdIÐ
„Ég hef unnið sem útgerðarmaður
alla mína hunds- og kattartíð og hef
marga fjöruna sopið í þeim efnum.“
Frá Vestmannaeyjum á þyrlu
Eitt helsta einkenni Magnúsar
hefur löngum verið þyrlan sem
hann festi kaup til að fara til og
frá Eyjum. Kaupin á þyrlunni eru
lýsandi fyrir þann stórhug sem
líklega varð Magnúsi að falli.