Dagblaðið Vísir - DV - 21.08.2009, Qupperneq 22

22 föstudagur 21. ágúst 2009 helgarblað
Fjölmörg störf eru í boði, en at-
vinnurekendur merkja lítinn áhuga
meðal atvinnulausra á að sækja um
láglaunastörf. Fólk kýs frekar að
vera á atvinnuleysisbótum og njóta
þeirra fríðinda. Þrátt fyrir að í síð-
asta mánuði hafi 13.756 manns ver-
ið atvinnulausir, vantar enn um 100
starfsmenn til starfa hjá frístunda-
heimilum Reykjavíkurborgar. Fjöldi
annarra starfa er laus hjá borginni,
en samkvæmt upplýsingum geng-
ur þó miklu betur en síðustu ár að
manna þessi störf. Framkvæmda-
stjórar sláturhúss og fiskverkunar eru
sammála að áhugi Íslendinga á þess-
um störfum hafi lítið aukist. Lægst
launuðu bensínafgreiðslumenn og
starfsmenn á kassa í verslunum hafa
svipuð laun og þeir sem njóta fullra
atvinnuleysisbóta.
Fáir vilja koma í sláturtíð
Sigurður Jóhannesson, fram-
kvæmdastjóri SAH Afurða á Blöndu-
ósi, segir að um 60 manns komi
tímabundið til starfa hjá fyrirtækinu
í sláturtíðinni. Undanfarin ár hefur
mestmegnis erlent verkafólk komið
til starfa í um tvo mánuði. Þrátt fyrir
að atvinnuástandið nú sé gjörbreytt
frá því sem verið hefur undanfar-
in ár er að sögn Sigurðar enn-
þá lítill áhugi fyrir störfunum
„Það er lítil eftirspurn en við
finnum þó að hún hafi að-
eins aukist í ár,“ segir Sig-
urður.
Aðspurður hvaða
ástæðu hann telji vera
fyrir því að Íslendingar
sæki ekki í þessi störf,
þrátt fyrir mikið at-
vinnuleysi, segir hann:
„Það er lítið atvinnu-
leysi hérna á svæð-
inu. Það er ekki hver
sem er, sem er tilbú-
in að rífa sig upp og
fara að vinna í tvo
mánuði hérna. Ef það
væri meira atvinnu-
leysi á svæðinu, myndi
fólk kannski koma frek-
ar.“ En hvað með atvinnu-
laust fólk af höfuðborg-
arsvæðinu? „Nei, við
finnum ekki mikið fyrir því,“ seg-
ir Sigurður. Hann segist heldur ekki
telja að launin í sláturhúsinu, séu
það lág að Íslendingar kjósi frekar að
vera á atvinnuleysisbótum.
Borgar sig að vera á bótum?
Grunnatvinnuleysisbætur hækkuðu
um síðustu áramót, miðað við 100
prósent bótarétt fást um 149 þús-
und krónur á mánuði í bætur. Tekju-
tengdar atvinnuleysisbætur, eru aft-
ur á móti að hámarki 242 þúsund
krónur á mánuði. Samkvæmt upp-
lýsingum frá ÍTR eru algengustu
grunnlaun starfsmanna í frístunda-
heimilum í fullu starfi, á bilinu 153 til
167 þúsund krónur. Háskólamennt-
aðir starfsmenn á frístundaheim-
ilum fá 177 til 194 þúsund krónur í
mánaðarlaun. Samkvæmt launatöflu
Eflingar frá 1. júlí fær starfsmað-
ur í ræstingum 161 þúsund krónur í
mánaðarlaun fyrir fullt starf og sam-
kvæmt launatöfu Samtaka atvinnu-
lífsins fær bensínafgreiðslumaður
í fullu starfi í dagvinnu jafnvel enn
minna.
Á lægstu launum á frístundaheim-
ilum og fullum atvinnuleysisbótum
munar einungis um 4 þúsund krón-
um. Ofan á það bætist að atvinnu-
lausir foreldrar þurfa síður að greiða
fyrir dagvist barna, á meðan
þeir eru
sjálfir
heima við, auk þess sem kostnað-
ur við að koma sér til og frá vinnu
bætist við.
Varla hægt að
lækka bætur
Árni Páll Árnason félagsmálaráð-
herra segir að nú sé leitað leiða til
þess að hvetja atvinnulausa til þátt-
töku á vinnumarkaðnum.„Þetta er
mikið áhyggjuefni og maður heyrir
að þetta sé verulegur vandi í ýmsum
starfsgreinum. Við erum að horfa
á hvaða úrræðum hægt er að beita.
Menn hafa bent á samband bóta og
lægstu launa, en þær bætur sem við
erum að greiða nú eru ekki það
ríflegar að það sé mikið
svigrúm til lækkunar,“
segir Árni Páll. Hann
bendir á að eitt úr-
ræði sé að taka at-
vinnuleysisbætur
af fólki sem þigg-
ur ekki þau störf
sem því eru boð-
in.
Þurfum mika
eftirfylgni
Atvinnulausir
hafa notið ým-
issa fríðinda síðustu mánuði. Að-
spurður hvort hann telji að atvinnu-
leysisbætur og það umhverfi sem
hafi verið skapað hér á landi, kunni
að virka letjandi á fólk að koma sér
út á vinnumarkaðinn, svarar Árni
Páll: „Ef við værum með bætur sem
væru langt umfram lægstu laun væri
það hættulegt, en ég á ósköp erf-
itt með að sjá að bæturnar séu það
álitlegar að þær séu raunverulegur
valkostur við launavinnu til lengri
tíma litið. Það er ákveðið átak að
fara af stað sem tekur mið af því að
fólk sem er á bótum er að spara sér
ýmsan kostnað, til dæmis dagvistar-
og samgöngukostnað, en þegar það
byrjar að vinna leggst slíkur kostn-
aður aftur á fólk “
Árni Páll bendir jafnframt á mik-
ilvægi þess að horfa til reynslu ann-
arra þjóða, þar sem komið hefur í
ljós að eftir því sem fólk hefur ver-
ið án atvinnu lengur, verður erfið-
ara að fá það til atvinnuþátttöku
á nýjan leik.Fjöldi þeirra sem hef-
ur verið atvinnulaus til lengri tíma,
hefur aukist mikið á þessu ári. „Við
erum að horfa á þetta í ljósi þessar-
ar stöðu. Við verðum að vera betur
í stakk búin til að taka við langtíma
atvinnulausu fólki. Það mun þurfa
miklu meiri orku og eftirfylgni til
að hjálpa því fólki aftur út á vinnu-
markaðinn.
Lítil stemning fyrir fiskverkun
Framkvæmdastjóri sjávarútvegsfyrir-
tækis, sem DV ræddi við, segist
merkja að heilt yfir sæki örlítið fleiri
Íslendingar um störf í frystihúsum í
ár, miðað við síðustu ár. Hann segir
að þrátt fyrir atvinnuástandið sé eng-
in bylting í umsóknum Íslendinga
og að hlutfall íslenskra og erlendra
starfsmanna sé mjög sambærilegt
við það sem það hefur verið síðast-
liðin ár.
Annar atvinnurekandi í veitinga-
geiranum segir að erfitt hafi reynst
að fá atvinnulaust fólk til starfa hjá
sér. Umsækjendur hafi farið fram á
að fá greitt svart fyrir vinnu sína, því
að öðrum kosti hafi það frekar viljað
vera áfram á atvinnuleysisbótum.
Þrátt fyrir að atvinnuleysi hafi verið í sögu-
legu hámarki undanfarna mánuði, benda
atvinnurekendur á að ekki sé hlaupið að
því að fá fólk í láglaunastörf. Árni Páll
Árnason ætlar ekki að lækka atvinnuleys-
isbætur. Hann segir að eftir því sem fólk er
lengur atvinnulaust sé erfiðara að fá það út
á vinnumarkaðinn. Framkvæmdastjórar
fiskverkunar og sláturhúss merkja lítinn
áhuga Íslendinga á þessum störfum.
„Það er lítil eftirspurn,
en við finnum þó að
hún hafi aðeins aukist
í ár.“
ATVINNULAUSIR VILJA EKKI VINNA
Árni Páll Árnason „Ef við
værum með bætur sem væru
langt umfram lægstu laun
væri það hættulegt, en ég
á ósköp erfitt með að sjá að
bæturnar séu það álitlegar
að þær séu raunverulegur
valkostur við launavinnu til
lengri tíma litið.“
VaLGEIR ÖRN RaGNaRSSON
blaðamaður skrifar: valgeir@dv.is