Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.2009, Blaðsíða 2

2 mánudagur 30. nóvember 2009 fréttir
Jón Gerald Sullenberger, verslunarrek-
andi í Kópavogi, er sagður hafa verið
milliliður í meintri tilraun til umfangs-
mikils peningaþvættis í Landsbank-
anum seint í ágústmánuði árið 2006.
Skuldabréf, sem Jón Gerald bauð
bankanum, vöktu grunsemdir í starfs-
manna bankans og var málið stöðvað.
Samkvæmt áreiðanlegum heimild-
um DV innan Landsbankans vildi Jón
Gerald koma ríkisskuldabréfum frá
Venesúela, skráð í dollurum, í umsýslu
Landsbankans. Upphæð ríkisskulda-
bréfanna nam samtals um 30 millj-
örðum króna og vakti upphæðin sér-
staka athygli starfsmanna bankans.
Heimildir eru fyrir því að bank-
inn hafi átt að fá hálft til eitt prósent
í þóknun fyrir umsýslu með bréf-
in. Samkvæmt upplýsingum sem DV
hefur aflað hefur Jón Gerald varla átt
að fá minna en eitt prósent andvirðis
bréfanna í umboðslaun eða fyrir milli-
göngu sína. Sjálfur neitar hann því al-
farið að hafa átt að fá nokkuð í sinn
hlut.
Skuldabréfin vöktu tortryggni og
sáu starfsmenn Landsbankans tor-
merki á því að taka við þeim í umsýslu.
Við nánari athugun reyndist skulda-
bréfaflokkurinn útrunninn eða að
minnsta kosti megnið af bréfunum.
Einnig af þeirri ástæðu varð ekkert af
viðskiptunum með bréfin, en andvirði
þeirra eða bréfin sjálf, áttu samkvæmt
heimildum að fara áfram til banka í
Evrópu.
Bankaumsýsla gerir
peninga hreina
Grunsemdir Landsbankamanna um
milljarðabréfin í fórum Jóns Geralds
sneru að tvennu. Í fyrsta lagi gátu
skuldabéfin verið fölsuð og tilraun til
að innleysa þau í banka væri í slíku til-
viki fullframið fjársvikabrot. Í öðru lagi
gátu skuldabréfin verið ófölsuð en ver-
ið væri að gera tilraun til þess að nota
Landsbankann til peningaþvættis á fé
sem upphaflega væri illa fengið. Einn
liður peningaþvættis, og oft sá erfiðasti,
er að koma illa fengnu fé inn í banka
með gott orðspor og fá hann til að taka
peningana í umsýslu. Þannig hefði til
dæmis stimpill og uppáskrift Lands-
bankans á skuldabréfin frá Venesúela
gert þau trúverðug og seljanlegri en
ella hefði verið. Til þessa kom aldrei
vegna viðbragða starfsmanna Lands-
bankans.
Kannast við skuldabréfin
Jón Gerald Sullenberger kannast
við að hafa boðið bréfin frá Venesúela
í Landsbankanum á umræddum tíma.
„Það passar að ég hafi komið með
þessi bréf og einnig að þetta hafi verið
há upphæð. Þetta voru bréf sem aðili
niðri á Miami var með og var að bjóða.
Ég sagði honum að ég gæti kannað
áhuga Landsbankans á bréfunum. Ég
ýtti þessu bara áfram en kom aldrei
neitt nálægt þessu. Ég sá aldrei þessi
bréf.“
Jón Gerald segist ekki heldur hafa
vitað hver upprunalegur eigandi bréf-
anna var. „Ég held að Landsbankinn
hafi haft samband beint við viðkom-
andi banka í Venesúela. Þeir fengu
bara öll gögnin og áttu að ráða þessu.
Ég fékk aldrei neina skýringu á því
hvers vegna þetta var stöðvað í bank-
anum. Ég kom aldrei nálægt þessu. Ég
spurði bara bankann hvort hann hefði
áhuga og lagði málið fyrir þá en kom
ekki nálægt þessu annars. Mig minnir
að bankanum hafi verið boðin bréfin
til kaups.“ Aðspurður bætir Jón Gerald
við að það hafi sennilega átt að vera
með umtalsverðum afföllum. Hann ít-
rekar að hann hafi enga þóknun átt að
fá fyrir að búa til verðmæti úr bréfun-
um. „Ekki krónu!“
Íslenskir bankar berskjaldaðir
Blaðamanni DV er bent á, að á þessum
tíma árið 2006 hafi íslensku bankarnir
verið á barmi lausafjárþurrðar og geng-
ið í gegnum litlu fjármálakreppunna
sem svo er nefnd. Þessu til áréttingar
má nefna að í mars 2006 var haldinn
neyðarfundur á heimili Davíðs Odds-
sonar, sem þá hafði verið seðlabanka-
stjóri í um fimm mánuði. Fram kemur
í Umsátrinu, nýrri bók Styrmis Gunn-
arssonar, að fundurinn var haldinn að
beiðni bankastjóra stóru bankanna
þriggja vegna mjög alvarlegrar stöðu
þeirra á þessum tíma. Sátu bankastjór-
arnir sjálfir fundinn með formanni
bankastjórnar Seðlabankans.
Á þessum tíma urðu íslenskir
bankamenn varir við meiri umferð
vafasamra fjármálagerninga og manna
sem reyndu fjársvik eða gerðu tilraunir
til peningaþvættis. Er það rakið til þess
að fjársvikamenn erlendis hafi metið
það svo, að íslensku bankarnir væru í
viðkvæmri stöðu og varnir þeirra því
minni og lakari en annars staðar.
Jón Gerald aldrei yfirheyrður
Lögum samkvæmt ber fjármálafyrir-
tækjum að tilkynna allar grunsemdir
sínar um meint peningaþvætti til lög-
reglu. Þegar fjármálafyrirtæki hefur
tilkynnt lögreglu um mál af þessum
toga ber lögreglu að staðfesta skriflega
móttöku slíkrar tilkynningar. Loks ber
Fjármálaeftirlitinu að fylgja því eftir að
bankar sinni skyldum sínum í þessu
efni.
Samkvæmt heimildum DV er yfir
vafa hafið að Landsbankinn tilkynnti
málið til embættis ríkislögreglustjóra í
samræmi við lög.
Efnahagsbrotadeild ríkislögreglu-
stjóra getur lögum samkvæmt hvorki
gefið upplýsingar um tilraunir Jóns
Geralds til þess að koma ríkisskulda-
bréfum frá Venesúela í umferð hjá
Landsbankanum né nokkurra ann-
arra.
Aðspurður kveðst Helgi Magnús
Gunnarsson, saksóknari efnahags-
brotadeildar ríkislögreglustjóra, ekki
geta fjallað um einstök mál, tilkynning-
ar eða kærur og vísar til þess sem ofan
greinir um lög og trúnað. - Þess má
geta að peningaþvættisskrifstofan og
upplýsingar sem þar eru meðhöndl-
aðar hafa svipaða stöðu og starfsemi
leyniþjónustu (Financial Intelligence
Unit).
DV hefur ekki borið málið und-
ir Harald Johannessen ríkislögreglu-
stjóra, en lögum samkvæmt átti
embættið að staðfesta móttöku til-
kynningarinnar frá Landsbankanum.
Jón Gerald segist aldrei hafa verið
boðaður til skýrslutöku hjá embætti
ríkislögreglustjóra vegna málsins.
Rík tilkynningaskylda
Samkvæmt lögum frá árinu 2006 um
aðgerðir gegn peningaþvætti og varn-
ir gegn hryðjuverkum er bönkum
skylt að kanna áreiðanleika viðskipta-
manna sinna. Jafnframt ber bönkum
að afla gagna um raunverulegan eig-
Jón Gerald Sullenberger birtist í Lands-
bankanum seint í ágúst árið 2006 með ríkis-
skuldabréf frá Venesúela fyrir 30 milljarða
króna sem hann vildi láta í umsýslu bank-
ans. Starfsmenn Landsbankans stöðvuðu
málið og tilkynntu það til ríkislögreglu-
stjóra. Engar upplýsingar er að hafa um
málið eftir það. Ströng ákvæði eru um trún-
að í lögum um peningaþvætti. Jón Gerald
gengst við því að hafa boðið umrædd bréf í
bankanum en segist að öðru leyti ekki hafa
komið nálægt málinu og aldrei verið kall-
aður til skýrslutöku vegna þess.
BANKINN STÖÐVAÐI HULDUFÉ JÓNS GERALDS
„Ég kom aldrei nálægt
þessu. Ég spurði bara
bankann hvort hann
hefði áhuga og lagði mál-
ið fyrir þá en kom ekki
nálægt þessu annars.“
PENINGAþVæTTI - SKILGREINING:
„Þegar einstaklingur eða lögaðili
tekur við eða aflar sér eða öðrum
ávinnings með broti sem er
refsivert samkvæmt almennum
hegningarlögum eða öðrum lögum.
Hér er einnig átt við það þegar
einstaklingur eða lögaðili umbreytir
slíkum ávinningi, flytur hann, sendir,
geymir, aðstoðar við afhendingu
hans, leynir honum eða upplýsingum
um uppruna hans, eðli, staðsetningu,
ráðstöfun eða flutningi ávinnings eða
stuðlar á annan sambærilegan hátt
að því að tryggja öðrum ávinning af
slíkum refsiverðum brotum.“ (Lög nr.
64/ 2006)
Jóhann hauKSSon
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
Skaut upp kollinum í Baugsmálinu Jón
Gerald Sullenberger er fluttur frá Miami á
Flórída og opnaði nýlega matvöruverslun í
Kópavogi. Hann reyndi að koma ríkisskulda-
bréfum frá Venesúela í verð hjá Landsbankan-
um fyrir nokkrum misserum en án árangurs.
mynd SiGtRyGGuR aRi
aðili frá miami „Þetta voru bréf sem aðili niðri á
Miami var með og var að bjóða. Ég sagði honum að
ég gæti kannað áhuga Landsbankans á bréfunum,“
segir Jón Gerald Sullenberger. mynd SiGtRyGGuR aRi