Dagblaðið Vísir - DV - 19.01.2011, Blaðsíða 14

Skanni í
miðri búð
n Lofið fær Bónus fyrir að brydda
upp á þeirri nýjung að koma fyrir
skanna í miðri búð á Korputorgi.
Blaðamanni er ekki kunnugt um
hvort þeir séu víðar en með þessu
móti geta viðskiptavinir athug-
að verð á hverri þeirri vöru
sem kann að vera ómerkt í
búðinni. Vitanlega ættu allar
vörur að vera merkt-
ar en þannig er það
aldrei. Því er þetta
stórsniðugt framtak hjá
Bónus.
Spergilkál er
ofurfæði
Í spergilkáli er mikið af andox-
unarefninu sulforaphane sem
stuðlar að aukningu ensíma sem
aðstoða líkamann við að losna við
krabbameinsvaldandi efni. Þessar
upplýsingar má finna á heilsubank-
inn.is en þar segir einnig að ensímið
í raun drepi óeðlilegar frumur og
dragi úr oxun í líkamanum. Nú hefur
komið í ljós að spíruð spergilkálsfræ
innihalda 30 til 50 sinnum meira af
sulforaphane en venjulegt spergilkál
en sýnt var fram á þetta í rannsókn
sem framkvæmd var í John Hopkins-
háskólanum í Bandaríkjunum.
Heilsubankinn hvetur því fólk til að
bæta spírðuðum spergilkálsfræjum
í mataræðið og borða auk þess
venjulegt spergilkál til að styrkja
ónæmiskerfið.
Síhringikort ekki
möguleiki
n Eigandi platínudebetkorts lét vita
af óánægju sinni með að geta ekki
haft kortið síhringikort. Þess í stað
þarf hann að fylgjast með því sjálfur
að ekki sé farið yfir á kortinu með
tilheyrandi FIT-kostnaði en hann er
750 krónur í hvert skipti sem farið er
yfir á kortinu. Viðkom-
andi er í viðskiptum við
Íslandsbanka og fékk
þau svör að kerfið biði
ekki upp á að hafa slík
kort sem síhringikort
og að fólk þyrfti að fylgjast
með þessu sjálft.
SENDIÐ LOF EÐA LAST Á NEYTENDUR@DV.IS
LOF&LAST
Úrgangur verður auðlind Um áramótin hækkaði
skilagjald á flöskum og dósum hjá Sorpu úr 12 krónum í 14 krónur. Það
er því enn ríkari ástæða til þess að endurvinna þessar vörur, en auk
þess að vera vænt fyrir náttúruna þá getur skilagjald á áldósum og
gosflöskum verið góð tekjulind fyrir börnin. Flokkun á rusli og úrgangi
heimafyrir getur einnig verið skemmtileg fyrir alla fjölskylduna ef
skipulagið er gott. Þetta kemur fram á heimasíðunni nattura.is en þar
segir einnig að það sem áður var skilgreint sem úrgangur eða rusl er í
dag hráefni eða auðlind fyrir aðra framleiðslu.
14 | Neytendur Umsjón: Gunnhildur Steinarsdóttir gunnhildur@dv.is 19. janúar 2011 Miðvikudagur
E
ld
sn
ey
ti Verð á lítra 212,9 kr. Verð á lítra 213,4 kr.
Bensín Dísilolía
Verð á lítra 197,9 kr. Verð á lítra 198,4 kr.
Verð á lítra 213,6 kr. Verð á lítra 213,4 kr.
Verð á lítra 197,8 kr. Verð á lítra 198,3 kr.
Verð á lítra 212,7 kr. Verð á lítra 213,2 kr.
Verð á lítra 197,9 kr. Verð á lítra 198,4 kr.
Algengt verð
Almennt verð
Algengt verð
Akureyri
Melabraut
Algengt verð
„Það er ljóst að erindum frá leigjend-
um sem leita upplýsinga um réttar-
stöðu sína fjölgar gríðarlega hér hjá
Neytendasamtökunum og við sjáum
í hendi okkar að það vantar aðila sem
getur leiðbeint og aðstoðað leigj-
endur,“ segir Jóhannes Gunnarsson,
formaður Neytendasamtakanna.
Samtökin hafa sent Guðbjarti Hann-
essyni velferðarráðherra erindi þar
sem lýst er áhyggjum Neytendasam-
takanna vegna stöðu leigjenda hér á
landi enda eru engin hagsmunasam-
tök leigjenda starfandi og skortur er
á leiðbeiningarþjónustu fyrir þennan
hóp.
Heildstæð húsnæðisstefna til
framtíðar
Á sama tíma hefur Guðbjartur
Hannes son velferðarráðherra skip-
að samráðshóp sem falið er að móta
heildstæða húsnæðisstefnu til fram-
tíðar með það markmið að tryggja
landsmönnum fjölbreytta og örugga
valkosti í húsnæðismálum. Formað-
ur hópsins er Sigríður Ingibjörg Inga-
dóttir og segir hún að á Íslandi sé
óvenju lítill almennur leigumarkað-
ur og það liggi ljóst fyrir að fjölmarg-
ir, sem höfðu ekki efni á því eða vildu
jafnvel ekki kaupa, hafi keypt sér hús-
næði því að það var ekkert annað í
boði. „Við erum að kanna leiðir til
þess að skjóta styrkari stoðum und-
ir almennan leigumarkað og það er
margt sem þarf að skoða í því sam-
hengi,“ segir hún.
Ekki náð fótfestu á Íslandi
Á Íslandi hefur myndast sú hefð að
fólk eigi sitt húsnæði en leigumark-
aðir hafa aldrei náð fótfestu eins í
nágrannalöndum okkar. Eftir efna-
hagshrunið hafa húsnæðismál lands-
manna verið mikið í umræðunni en
margir hafa lent í vandræðum með
að greiða af himinháum lánum sem
hækkuðu upp úr öllu valdi við fall
krónunnar. Á sama tíma hafa hús-
næðiseigendur ekki getað losað sig
við eignir sínar vegna þess að hús-
næðismarkaðurinn hrundi einnig.
Tekjulágir njóta ekki húsnæðis-
öryggis
Sigríður bendir á að vaxtabótakerfið
og húsaleigubótakerfið hafi ekki verið
jafnsett og það hafi virkað sem hvati
í stuðningskerfum hins opinbera til
kaupa á húsnæði í stað leigu. Hún
segir að huga þurfi að viðkvæmari
hópum í samfélaginu, svo sem ungu
fólki sem ekki á pening til að setja í
húsnæði. Eins séu það þeir sem eru
tekjulægri sem njóti ekki húsnæðis-
öryggis. „Það verður að vera sérstök
stefna fyrir þessa viðkvæmari hópa
en hún verður samt að vera hluti af
hinni almennu stefnu. Svo eru það
þeir sem eiga húsnæði sem þeir ráða
ekki við og fyrir þá skiptir máli að það
sé til raunverulegur leigumarkaður,
þar sem þú hefur aðgang að húsnæði
á viðráðanlegu verði.“
Steinsteypan var öruggasta
fjárfestingin
Töluvert hefur breyst á síðustu ára-
tugum að mati Sigríðar. Áður fyrr
hafi fólki fundist öruggasta fjárfest-
ingin vera í steinsteypu og litið var á
húsnæði sem lífeyrissjóð fólks. „Nú á
fólk ekki íbúðirnar heldur leigir þær
af bankanum eða Íbúðalánasjóði.
Við erum auk þess komin með lífeyr-
issjóðakerfi þar sem þú þarft ekki að
eiga skuldlausa eign til þess að lifa af í
ellinni,“ segir Sigríður. Samráðshópn-
um er nú falið að móta húsnæðis-
stefnu til framtíðar og vinnur hann út
frá markmiðum strjórnarsáttmálans
og með það að leiðarljósi að það verði
fjölbreyttara framboð af búsetuformi.
Fjölga þarf íbúðarkostum
„Mér líst mjög vel á samráðshópinn
því við hjá Neytendasamtökunum
höfum verið með kröfu um að hætt
yrði að byggja svona mikið á séreign-
arstefnunni og höfum hvatt til þess
að hafa fleiri kosti í boði, svo sem bú-
seturéttarfyrirkomulag, öflugri leigu-
markað og jafnvel að verkamanna-
bústaðakerfið verði tekið upp á ný,“
segir Jóhannes. Hann segir það ljóst
að fjölga þurfi kostum varðandi íbúð-
arhúsnæði því það sé vaxandi fjöldi
fólks sem geti ekki keypt sér á hinum
frjálsa markaði.
Hann segir að við stöndum
frammi fyrir þeirri nöturlegu stað-
reynd að margir séu að missa heim-
ili sín og hann gangi út frá því að þeir
sem leysi til sín þessar eignir muni
láta það standa til boða að fólkið geti
leigt heimili sín áfram. Þá sé ljóst
að leigumarkaðurinn muni vaxa til
muna á næstu árum.
Þörf fyrir ráðgjöf og aðstoð mikil
Jóhannes segir það ekki keppikefli
samtakanna að sjá um málefni leigj-
enda en ljóst sé að leigjendur telji sig
geta leitað til þeirra. Þó séu samtökin
tilbúin til að sinna þessu verkefni en
þá verði að koma fjárhagslegur stuðn-
ingur frá stjórnvöldum. „Ef það eru
hins vegar áhugasamir aðilar út í bæ
sem vilja stofna leigjendasamtök þá
stöndum við ekki í vegi fyrir því. Við
sjáum þó ekkert í farvatninu í sam-
bandi við það en við sjáum þörfina
fyrir ráðgjöf og aðstoð.“
n Á Íslandi hefur aldrei verið öflugur leigumarkaður
n Frá hruni hefur þeim fjölgað sem geta ekki keypt sér húsnæði
n Viðkvæmari hópar samfélagsins búa ekki við húsnæðisöryggi
Verðum að efla
leigumarkaðinn
Samfelld rannsókn á útgjöldum heimilanna á Íslandi, en alls tóku 1.850
heimili þátt í rannsókninni.
Útgjöld heimilanna
2006–2008 % 2007–2009 %
Eigið húsnæði 1.354 78,4 1.423 76,9
Leiguhúsnæði 374 21,6 427 23,1
Alls 1.728 1.850
Nágrannalöndin árið 2008
Danmörk
Eigið húsnæði 53%
Leiguhúsnæði 47%
Noregur
Eigið húsnæði 76%
Leiguhúsnæði 17%
England
Eigið húsnæði 67,9%
Leiguhúsnæði 32,1%
Leigumarkaður Velferðarráðherra hefur
skipað samráðshóp til að móta heildstæða
húsnæðisstefnu til framtíðar. MYND SIGTRYGGUR ARI
Sigríður Ingibjörg Ingadóttir Formaður
samráðshóps um húsnæðismál.
Formaður Neytendasamtakanna
Segir mikla þörf fyrir talsmann leigjenda.
Gunnhildur Steinarsdóttir
blaðamaður skrifar gunnhildur@dv.is