Dagblaðið Vísir - DV - 09.05.2011, Blaðsíða 16

16 | Erlent 9. maí 2011 Mánudagur
Dóttir Islams Karimov, forseta Úsbekistans, höfðar mál:
Pabbi er ekki einræðisherra
Lola Karimova-Tillyaeva, yngsta
dóttir Islams Karimov, forseta Ús-
bekistans, hefur ákveðið að fara í
mál við franska vefmiðilinn Rue
89 vegna ærumeiðandi ummæla
blaðsins. Blaðið fullyrti að Kari-
mova-Tillyaeva hefði greitt ítölsku
leikkonunni Monicu Bellucci 200
þúsund evrur, jafnvirði um 34
milljóna króna, fyrir að vera við-
stödd í samkvæmi sem hún hélt í
París. Ennfremur stóð á vefmiðl-
inum að Karimova-Tillyaeva væri
„dóttir einræðisherra“, og fóru þau
ummæli sérstaklega fyrir brjóstið á
henni.
Málið hefur vakið talsverða at-
hygli ekki síst vegna þess að dóttir
Karimovs hefur farið fram á að stað-
fest verði fyrir dómi að faðir hennar
sé ekki einræðisherra. Islam Kari-
mov hefur farið með völdin í Ús-
bekistan allt frá því að landið hlaut
sjálfstæði eftir fall Sovétríkjanna.
Hann hefur látið breyta stjórnarskrá
landsins til að framlengja valdatíð
sína sem forseta og hefur verið harð-
lega gagnrýndur af mannréttinda-
samtökum um allan heim. Hann er
talinn standa fyrir morðum og pynt-
ingum á þeim sem þora að gagnrýna
hann, en frægt var þegar fyrrverandi
sendiherra Bretlands í Úsbekistan,
Craig Murray, birti sönnunargögn
sem sýndu fram á að einn gagn-
rýnandi Karimovs, Muzafar Avazov,
hefði verið tekinn af lífi með því að
vera soðinn lifandi. Í síðustu kosn-
ingum árið 2007 hlaut Karimov 90
prósent greiddra atkvæða í forseta-
kosningum, en það þarf vart að taka
það fram að enginn annar þorði að
bjóða sig fram. Kosningaeftirlits-
menn gagnrýndu kosningarnar og
sögðu að brögð hefðu verið í tafli.
Flestir væru því sammála um að
kalla Karimov einræðisherra, og nú
er spurning hvort það verði staðfest
fyrir frönskum dómstól.
bjorn@dv.is
Grikkir vilja yfirgefa sameiginlega
myntstefnu Evrópusambandsins.
Þetta er fullyrt á vefútgáfu þýska
fréttaritsins Der Spiegel, sem hef-
ur heimildarmenn innan þýska
fjármálaráðuneytisins. Á síðasta
föstudag var haldinn neyðarfund-
ur í Lúxemborg, en þar voru all-
ir fjármálaráðherrar aðildarríkja
ESB viðstaddir. Á dagskrá voru
fyrst og fremst málefni Grikklands,
bæði skuldastaða landsins og hin-
ar óvæntu þreifingar Grikkja – sem
virðast ákveðnir í að gefa evruna
upp á bátinn. Síðan efnahagskrepp-
an skall á Grikkjum hafa mótmæli á
götum úti verið nær daglegt brauð
og sér George Papandreou forsætis-
ráðherra fáa kosti í stöðunni. Grikkir
fengu sem kunnugt er neyðarlán frá
ESB og Alþjóðagjaldeyrissjóðnum,
en það lán hljóðaði upp á 110 millj-
arða evra, eða sem samsvarar rúm-
lega 18 þúsund milljörðum íslenskra
króna.
Gæti haft hræðilegar
afleiðingar
Þjóðverjar eru sérstaklega uggandi
yfir fyrirætlunum Grikkja og ótt-
ast þeir að skuldastaða gríska rík-
isins gæti versnað til muna, en þá
yrði líklegt að stærri ríki ESB þyrftu
að súpa seyðið af því. Der Spiegel
komst yfir skjal frá þýska fjármála-
ráðuneytinu þar sem er sérstaklega
varað við því að ef Grikkir yfirgefi
sameiginlegu myntstefnuna muni
gjaldmiðill þeirra hrapa í verði.
„Það yrði talsverð verðrýrnun á
gríska gjaldmiðlinum miðað við
virði evrunnar, sem myndi þýða að
nauðsynlegt væri að endurskipu-
leggja þjóðarskuldir,“ stóð í skjal-
inu. Þar stóð að nýr grískur gjald-
miðill myndi einungis ná um 50
prósentum af virði evrunnar, sem
myndi þýða að skuldastaða Grikk-
lands gæti versnað um helming –
og yrði landið því í raun gjaldþrota.
Seðlabanki Evrópu stærsti
kröfuhafinn
Stærsti kröfuhafinn í skuldasúpu
Grikkja er Seðlabanki Evrópu,
sem hefur aðsetur sitt í Frankfurt í
Þýskalandi. Seðlabankinn greiddi
út hluta neyðarlánsins en auk þess
hefur bankinn keypt upp grísk
ríkis skuldabréf í stórum stíl. Fari
svo að Grikkir kasti evrunni fyrir
róða myndi það þýða að Seðlabanki
Evrópu þyrfti að afskrifa himinháar
upphæðir, en nú er talið að bank-
inn eigi ríkisskuldabréf sem eru um
40 milljarða evra virði. Þjóðverj-
ar eiga stærstan hlut í Seðlabanka
Evrópu, eða 27 prósent, og því ljóst
að þeir þurfa að bera þyngsta bagg-
ann af vandræðum Grikkja.
Reynir að sannfæra Grikki
Wolfgang Schäuble, fjármálaráð-
herra Þýskalands, hefur því lagt
mikla áherslu á að sannfæra Grikki
um að fara ekki úr myntbanda-
laginu. Hefur hann minnt grísk-
an starfsbróður sinn á, að ef þeir
myndu taka upp eigin gjaldmiðil
myndi það þýða að Grikkir þyrftu á
gjaldeyrishöftum að halda, annars
myndi allt fjármagn hverfa úr grísk-
um bönkum. Gjaldeyrishöft eru
ekki leyfileg innan Evrópska efna-
hagssvæðisins, enda ganga þau
gegn grunnstoðum ESB, fjórfrels-
inu, sem þýðir frjáls för fólks, varn-
ings, þjónustu og fjármagns.
Grikkir vilja út
n Grikkir íhuga að yfirgefa myntbandalag ESB n Gæti haft slæmar afleiðingar
n Myndi þýða mikla rýrnun á virði nýs gjaldmiðils og gífurlega hækkun skulda
Björn Teitsson
blaðamaður skrifar bjorn@dv.is
„Það yrði tals-
verð verðrýrnun
á gríska gjaldmiðlinum
miðað við virði evrunnar.
Akrópólis-hæð Aþena í öllu sínu veldi.
Veldið er þó lítið á Grikkjum þessa dagana.
Sauð mann lifandi
Karimov hikar ekki við að
drepa andstæðinga sína.
Mun hefja
afplánun 2024
Anna Shavenkova, háttsettur með-
limur í stjórnmálaflokki Vladimírs
Pútín, mun ekki þurfa að hefja af-
plánun fangelsisvistar fyrr en eftir 13
ár. Shavenkova var dæmd til tveggja
og hálfs árs fangelsisvistar á dög-
unum, eftir að hafa ekið á tvær kon-
ur, systur, með þeim afleiðingum að
önnar þeirra lést en hin er lömuð
fyrir neðan háls. Málið þykir hið
undarlegasta en Shavenkova tókst
að sannfæra dómara um að hún
þyrfti ekki að hefja afplánun dóms
síns fyrr en árið 2024. Fjölskylda
systranna skilur ekkert í dómnum
og hefur lýst yfir vonbrigðum sínum.
Shavenkova er einn nánasti ráðgjafi
Pútíns, forsætisráðherra Rússlands.
Gyðingar fá
afsökunarbeiðni
Gyðingar um víða veröld hafa nú
fengið opinbera afsökunarbeiðni
vegna Spænska rannsóknarréttarins.
Það var Francesc Antich, sem gegnir
stöðu forseta Baleares-eyjanna, sem
gaf út opinbera afsökunarbeiðni,
fyrstur opinberra fulltrúa á Spáni.
Ómögulegt er að segja til um hve
margir gyðingar voru myrtir í tíð
rannsóknarréttarins, en þeir skipta
líklega þúsundum. Rannsóknar-
rétturinn var stofnaður af Ferdinand
og Ísabellu árið 1480 til að uppræta
villutrú. Hann var ekki leystur upp
opinberlega fyrr en árið 1996.
Evrópudagurinn
í dag
Í dag, mánudaginn 9. maí, fagna
íbúar í aðildarríkjum Evrópusam-
bandsins Evrópudeginum. Dag-
setningin 9. maí er merkileg fyrir
samrunaferlið í Evrópu en það var
þennan dag árið 1950 sem Schum-
an-yfirlýsingin var gefin út. Í henni
er kveðið á um nauðsyn þess að ríki
Evrópu stofni með sér bandalag til
að koma í veg fyrir hörmungar eins
og heimsstyrjaldirnar voru. Yfirlýs-
ingin leiddi til þess að Kola- og stál-
bandalagið var stofnað, en það var
undanfari Evrópubandalagsins, eða
ESB eins og við þekkjum það í dag.
Fyrsti forseti Kola- og stálbandalags-
ins var Jean Monnet, nánasti sam-
starfsmaður Roberts Schumann. Eru
þeir jafnan taldir feður Evrópusam-
runaferlisins.