Dagblaðið Vísir - DV - 15.02.2012, Blaðsíða 8

Þ
að er ofsalega erfitt að þurfa
að viðurkenna óréttlæti og
maður verður eiginlega ekki
frjáls fyrr en maður fær rétt-
lætinu framfylgt,“ segir Lilja
Bára Gruber, móðir Astridar Rún-
ar Guðfinnsdóttur sem brenndist á
andliti og höndum þegar hún fékk
flogakast á meðan hún var að þrífa
baðker með heitu vatni þann 11.
nóvember árið 2005.
Þann dag hófst þrautaganga Ast-
ridar og fjölskyldu hennar fyrir rétt-
lætinu, sem enn er ólokið. Guðfinnur
Friðjónsson og Lilja, foreldrar Ast-
ridar, eru mjög ósátt við þá meðferð
sem hún fékk á Landspítalanum,
alveg frá því hún kom þangað inn á
slysadeild þangað til hún útskrifaðist
af lýtalækningadeild 32 dögum síð-
ar. Þau vilja meina að lýtalækninga-
deildin hafi verið stjórnlaus og engir
sérfræðingar hafi í raun gefið fyrir-
mæli um meðferð dóttur þeirra. Það
hafi orðið til þess að hún fékk ranga
meðferð sem þau telja hafa stór-
skaðað hana. Máli sínu til stuðnings
leggja þau meðal annars fram mynd-
irnar sem sjá má með greininni.
Kærðu málið strax
Lilja og Guðfinnur saka Jens Kjart-
ansson, sem þá gegndi stöðu yfir-
læknis á lýtalækningadeild Land-
spítalans, um alvarleg afglöp í starfi
og kærðu meðferð Astridar bæði til
lögreglu og Landlæknisembættis-
ins en málinu var vísað frá á báðum
stöðum.
Astrid, sem er nú 26 ára gömul,
varð fyrir súrefnisskorti í fæðingu og
hefur það gert líf hennar erfitt. For-
eldrar hennar hafa því reynt, eftir
fremsta megni, að hlífa henni við öll-
um þeim upplýsingum sem þau hafa
í höndunum. „Þessi meðferð sem
mislukkaðist skerðir lífsgæði hennar
alveg svakalega og hún er mjög ósátt.
Við höfum reynt að halda þessu frá
henni en hún er alltaf að uppgötva
þetta meira,“ segir Guðfinnur. Hann
segir reiðina hafa blossað upp hjá
Astrid þegar Jens komst í umræðuna
nýlega vegna PIP-púðanna sem
hann, einn lýtalækna hér á landi,
notaði.
Lilja tekur þó fram að Astrid sé já-
kvæð og taki þessu af æðruleysi. Hún
hafi gaman af lífinu þrátt fyrir að lífs-
gæði hennar hafi skerst. Á síðustu
árum hefur Astrid þurft að fara í fjöl-
margar aðgerðir vegna brunsáranna,
meðal annars á húð, öndunarfær-
um og augum, en í einni aðgerðinni
þurfti að sauma 120 spor í augnum-
gjörðina. Þá hefur einnig þurft að
draga úr henni tennur. Hún þjáist af
mikilli þreytu og verkjum og fær sí-
endurteknar sýkingar í augun.
Lýtalæknir dró álit til baka
Eftir að hafa fengið ný sjúkragögn í
hendurnar óskuðu Lilja og Guðfinn-
ur aftur eftir því við Landlæknisemb-
ættið að málið yrði rannsakað að
nýju. Árið 2010 sýndu þau Ólafi Jak-
obssyni lýtalækni, sem rannsakaði
málið fyrir landlækni og vann álitið
sem upphaflega frávísunin byggði á,
nýju gögnin. „Þegar hann sá hvernig
hlutirnir voru, þá fór hann á kaf, fékk
öll gögnin hjá okkur og bað land-
lækni um frekari gögn, sem hann
fékk ekki. Þar eftir dró hann álitið
til baka. Ég ber virðingu fyrir þess-
um manni. Þetta er eini lýtalæknir-
inn sem stígur út úr þeirra verndar-
hring og viðurkennir að þetta hafi
ekki verið gert rétt. Það er enginn
sem stendur með honum. Meira að
segja landlæknir gerir lítið úr honum
í dag. Hann gerir álit hans að engu
með því að segja að það hafi verið
faglega staðið að öllu, þrátt fyrir að
búið sé að draga álitið til baka,“ segir
Guðfinnur.
Landlæknisembættið hafnaði
endurupptöku á málinu á þeim for-
sendum að ekkert nýtt kæmi fram í
gögnunum sem sýndi fram á að mis-
tök hefðu átt sér stað. „Landlækn-
ir þarf að afsanna það en ég fullyrði
að hann sé að hylma yfir með Jens
Kjartanssyni. Það má alveg hafa það
eftir mér. Hann veit betur.“ Ósk um
endurupptöku málins liggur nú inni
á borði velferðarráðuneytisins. „Við
ætlum aldrei að gefast upp,“ segir
Guðfinnur. „Mér finnst ekkert rétt-
læti í því að menn skuli komast upp
með þetta,“ bætir hann við.
Þau eru tilbúin að selja íbúðina
sína og fara með málið fyrir Mann-
réttindadómstól Evrópu ef ráðuneyt-
ið vísar því frá.
Stóð í skaðabótamáli
Jens var vakthafandi læknir á lýta-
læknadeildinni þegar Astrid var
lögð þar inn. Þrátt fyrir það sást
hann ekki á deildinni þann dag-
inn, að sögn hjónanna. Þá eru eng-
ar skráningar frá honum eða und-
irskriftir á gögnum alla 32 dagana
sem Astrid lá á spítalanum.
Deildarlæknir hafði þó sam-
band við Jens þegar hún kom inn
á slysadeildina og gaf hann fyrir-
mæli um fyrstu meðferð í síma,
án þess að hafa séð hana. Það eru
Guðfinnur og Lilja mjög ósátt við.
Á þessum tíma stóð Jens í
skaðabótamáli sem höfðað var
gegn honum og svæfingalækni
vegna mistaka í brjóstastækkun-
araðgerð á Domus Medica. Kona
hlaut 65 prósenta örorku og voru
læknarnir dæmdir til að greiða
henni rúmar 23 milljónir króna í
skaðabætur.
Foreldrar Astridar telja Jens
ekki hafa getað sinnt starfi sínu al-
mennilega á þessum tíma vegna
dómsmálsins. Þau eru undrandi
yfir því hvernig læknir, sem sinnti
rekstri einkastofu og stóð í dóms-
máli, átti á sama tíma að geta sinnt
stöðu yfirlæknis á Landspítalan-
um.
Mikið ósamræmi í sjúkraskrá
Þegar foreldar Astridar óskuðu eftir
að fá í hendurnar sjúkraskrá henn-
ar, eftir að hún útskrifaðist af spítal-
anum, fannst hún hvergi og var týnd
í heila viku. Þeim þótti það einkenni-
legt en segjast hafa fengið þau svör
hjá læknunum að það gerðist oft að
gögn týndust með þessum hætti.
Þau kæmu hins vegar yfirleitt í leit-
irnar að lokum. Þau fréttu það síðar
að sjúkraskráin hefði fundist inni á
skrifstofu hjá Jens.
Þá virðast margar útgáfur vera til
af ýmsum gögnum í sjúkraskránni.
Lilja og Guðfinnur ráku sig á það
þegar þau fengu hana í hendurnar.
Þar dúkkuðu upp mismunandi út-
gáfur af sömu gögnunum og virðist
þeim sem reynt hafi verið að hag-
ræða þeim eftir því hvernig það
hentaði frásögn læknanna. Í mörg-
um tilfellum er ekki samræmi á milli
þeirrar meðferðar sem Astrid fékk
og þess sem skráð var. Þau hafa til
að mynda gögn í höndunum sem
sýna fram á að hún hafi verið skráð
á tveimur stöðum á spítalanum á
sama tíma og í þrjár mismunandi
meðferðir, sem gefur auga leið að
stenst ekki. Þá var sjúkraskrá hennar
frá slysa- og bráðadeild óútfyllt þrátt
fyrir að hún hefði verið þar inni í tíu
klukkutíma. Í sjúkraskýrsluna vantar
einnig tólf skráningar frá næturvökt-
um og tvær frá kvöldvöktum dagana
sem Astrid lá inni. Það lítur því út fyr-
ir að hún hafi ekki verið á spítalanum
á þeim tíma.
Var í lyfjamóki af morfíni
Lilja og Guðfinnur setja einnig stórt
spurningamerki við morfíngjöf Ast-
ridar. Þrátt fyrir að skráð sé að hún
hafi neitað verkjum var henni gef-
ið mikið morfín í æð. Var það Guð-
mundur Gunnarsson deildarlæknir
sem kvittaði fyrir fyrstu morfíngjöf-
unum eftir að hún kom inn á slysa-
deildina klukkan 14.14. Hún fékk
svo reglulega skammta af morfíni
fram til 18.20 án þess að læknir kvitt-
aði fyrir þeim. Guðfinnur og Lilja
segja dóttur þeirra hafa verið í lyfja-
móki og, samkvæmt upplýsingum
sem þau hafa fengið, hefði svo mikið
magn af morfíni hæglega geta dregið
hana til dauða.
Grisjur rifu húðina af
Sérfræðingur í brunalækningum
hefur verið Lilju og Guðfinni innan
handar í rannsóknarvinnunni. Hann
hefur bent á að ekki hafi verið rétt að
hafa Astrid undir hitatjaldi við þessar
aðstæður. En hún var undir tjaldinu
í næstum þrjár vikur. „Við erum með
leiðbeiningar varðandi hitatjaldið
og hvernig eigi að meðhöndla húð í
kringum augu sem brennur. Það var
allt gert rangt.“ Settar voru grisjur í
kringum augun nokkrum dögum eft-
ir slysið, en þegar þær voru teknar af
rifnaði húðin með og skildi eftir opin
sár eins og sjá má á meðfylgjandi
myndum. Hvergi í sjúkraskýrslum er
að finna fyrirmæli um að setja ætti
grisjur á augu hennar. Svo virðist því
sem hjúkrunarfræðingar hafi ákveð-
ið meðferðina frá degi til dags án fyr-
irmæla frá læknum.
Þá voru engir mælar til staðar
til að mæla hitastig í húð hennar á
meðan hún var undir hitatjaldinu.
Það segja þau bókstaflega ólöglegt.
Hitinn frá tjaldinu var um 40 gráð-
ur og átti hann að draga úr bólg-
um í andliti. Foreldrar Astridar telja
hitatjaldið þó einungis hafa gert illt
verra. Það hafi smám saman brennt
hana meira, líkt og myndirnar sýna.
Þau segja Jens þó hafa reynt að telja
þeim trú um að slysið hefði orsakað
þau miklu og opnu sár sem mynduð-
ust á dóttur þeirra strax á fyrsta degi
eftir innlögn. Það geti hins vegar ekki
staðist miðað við upphaflegar lýs-
ingar á áverkunum. Þá er misræmi á
milli greinargerðar Jens í málinu og
sjúkraskýrslna.
Vildu taka hana burt af
spítalanum
„Hennar líf er búið að vera svo erf-
itt, allt sem hún er búin að ganga í
8 Fréttir 15. febrúar 2012 Miðvikudagur
Saka lýtalækni um afglöp
n Astrid brenndist á andliti og höndum árið 2005 n Foreldar hennar telja að hún hafi fengið ranga meðferð
Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
blaðamaður skrifar solrun@dv.is
„Við erum með
leiðbeiningar varð-
andi hitatjaldið og hvern-
ig eigi að meðhöndla húð
kringum augu sem brenn-
ur. Það var allt gert rangt.
Þrautaganga Lilja og Guðfinnur ætla ekki að hætta að berjast fyrr en viðurkenning fæst á því að mistök hafi verið gerð í meðferð Astridar.