Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.2013, Blaðsíða 3

Fréttir 3Mánudagur 25. febrúar 2013
Björn Valur kjör-
inn varaformaður
Björn Valur Gíslason er nýr vara-
formaður Vinstrihreyfingarinnar-
græns framboðs. Hann var kjörinn
varaformaður á landsfundi flokks-
ins með 142 greiddum atkvæðum
eða 57 prósentum. Mótframbjóð-
endur hans voru Daníel Haukur
Arnarsson sem hlaut 56 atkvæði og
Þorsteinn Bergsson sem hlaut 50
atkvæði. Björn Valur segist vona að
hann geti staðið undir þeirri ábyrgð
sem honum er falin. Hann segist
hlakka til kosninga og er afar bjart-
sýnn þrátt fyrir skoðanakannanir
síðustu vikna. „Vinstri hreyfingin-
grænt framboð á eftir að vinna sig-
ur sem engum hefði getað dottið í
hug,“ sagði Björn Valur eftir kjörið.
Björn Valur var þingflokksfor-
maður Vinstri-grænna árin 2011–
2012 og hefur verið formaður fjár-
laganefndar síðan hann lét af þeirri
stöðu. Hann hefur setið á þingi síð-
an 2009 fyrir Norðausturkjördæmi.
Björn Valur sóttist eftir fyrsta eða
öðru sæti á lista Vinstri-grænna í
Reykjavík í forvali flokksins fyrir jól
en hafnaði í því sjöunda. Ólíklegt
verður að teljast að hinn nýi vara-
formaður nái þingsæti í kosningun-
um í vor.
Vilja ljúka að-
ildarviðræðum
Landsfundur Vinstrihreyfingar-
innar-græns framboðs ályktaði á
sunnudaginn að rétt sé að ljúka
aðildarviðræðum við Evrópu-
sambandið og leggja niðurstöð-
una í þjóðaratkvæðagreiðslu þegar
samningur liggur fyrir. Þó er tek-
ið fram í ályktuninni að Íslandi
sé best borgið utan ESB. Rúm-
ur helmingur landsfundarfulltrúa
studdi þessa tillögu, eða 53 pró-
sent, en 46 prósent vildu heldur
boða til þjóðaratkvæðagreiðslu um
framhald viðræðna. Nýkjörinn for-
maður flokksins, Katrín Jakobs-
dóttir, hefur sjálf aðhyllst þá leið að
kosið verði um framhald aðildar-
viðræðna en hún segir í samtali
við DV að hún muni hlíta afstöðu
landsfundar í þessum efnum. „Ég
ætla að gera samþykkt þessa lands-
fundar að minni. Ég tel að þjóðin
eigi þennan ákvörðunarrétt, hvern-
ig sem hann er útfærður.“
Leggjast gegn
staðgöngu-
mæðrun
Vinstrihreyfingin-grænt framboð
leggst gegn staðgöngumæðrun,
bæði í hagnaðar- og velgjörðar-
skyni. Ályktun þess efnis fékk
einróma samþykki á landsfundi
flokksins um helgina. „Með því
að leyfa staðgöngumæðrun í vel-
gjörðarskyni væri verið að sam-
þykkja þá hugmynd að það sé í
lagi að nota líkama annarra sem
leið að eigin markmiði. Slíka sýn
á manneskjuna getum við ekki
og eigum ekki að samþykkja,“ er
meðal þess sem segir í ályktun-
inni. Núgildandi lög heimila ekki
staðgöngumæðrun en skoðana-
könnun sem gerð var í maí í fyrra
bendir til þess að meirihluti Ís-
lendinga sé fylgjandi því að stað-
göngumæðrun verði heimiluð.
K
atrín Jakobsdóttir fékk af-
gerandi stuðning í for-
mannskjöri Vinstrihreyf-
ingarinnar-græns fram boðs
á landsfundi flokksins sem
fram fór um helgina á Hilton-hót-
elinu í Reykjavík. Enginn bauð sig
fram gegn Katrínu og hlaut hún 98,4
prósent atkvæða. Þá var Björn Val-
ur Gíslason kjörinn varaformaður
flokksins með tæplega sextíu pró-
sent atkvæða, Sóley Tómasdótt-
ir var endurkjörin ritari og Hild-
ur Traustadóttir gjaldkeri. Katrínar
bíða viðamikil verkefni enda kosn-
ingar á næsta leyti og fylgi vinstri-
grænna í mikill lægð. Í stefnuræðu
sinni lagði Katrín áherslu á samfé-
lag jöfnuðar og sjálfbærrar atvinnu-
stefnu. Hún segir að góðir hlutir
gerist hægt og varar við óábyrgum
málflutningi og loforðaflaumi
stjórnmálaflokka í aðdraganda
kosninga.
Í ríkisstjórn á erfiðum tímum
Sé tekið mið af þeim stuðningi sem
Katrín fékk í formannskjörinu má
segja að henni hafi þegar tekist að
sameina flokksmenn að baki sér.
En hvernig hyggst Katrín endur-
heimta það fylgi sem flokkurinn
hefur tapað á undanförnum miss-
erum?
„Það er alveg ljóst að við þurfum
að sækja fylgi. Það er náttúrulega
okkar hlutverk, og mitt hlutverk, að
leiða hreyfinguna áfram og virkja
fólk hér innanhúss. Við erum nátt-
úrulega búin að vera í ríkisstjórn
á erfiðum tímum og höfum þurft
að hafa hug okkar allan við verkin.
En nú er mjög mikilvægt að flokk-
urinn safnist saman, fari út á með-
al fólks og tali fyrir okkar stefnu. Ég
hef fulla trú á að það eigi eftir að
skila sér í góðum meðbyr.“
Stuðningur við Vinstri-græna
hefur mælst undir tíu prósent-
um í nýlegum skoðanakönnun-
um en það er meira en helmingi
minna fylgi en flokkurinn fékk í
síðustu alþingiskosningum. Að-
spurð um ástæður fylgishruns-
ins nefnir Katrín þrjú atriði; óvin-
sæl en nauðsynleg verkefni á borð
við niðurskurð og skattahækkan-
ir, innanhússátök flokksmanna og
fjölda nýrra framboða.
Góðir hlutir gerast hægt
„Stóra baráttumálið, sem samein-
ar í raun og veru öll hin, er að bæta
kjör almennings á sjálfbærum
grunni. Við höfum staðið í ströngu
við að ná tökum á ríkisfjármálun-
um og ná niður atvinnuleysi.
Og þó við höfum reynt að dreifa
byrðunum á réttlátan hátt, til að
mynda með skattkerfisbreyting-
um sem höfðu það í för með sér
að þeir sem hafa hærri tekjur hafa
tekið meiri byrðar en þeir sem hafa
lægri tekjur og meðalháar tekjur,
þá vitum við að kaupmáttur launa
þeirra hefur minnkað,“ segir Katrín
og tekur fram að allir flokkar ættu
að geta sammælst um þetta mark-
mið en spurningin sé hvaða leið er
æskilegust í þeim efnum. Hún tel-
ur að góðir hlutir gerist hægt.
„Ég segi að við eigum að bæta
kjörin til lengri tíma. Það verð-
ur ekki gert með neinum stórum
heildarlausnum, stóriðjufram-
kvæmdum eða einhverju slíku.
Við eigum frekar að vinna að því
sem mér finnst þessi ríkisstjórn
hafa lagt grunninn að, sem er þessi
fjölbreytta atvinnustefna, hugvits-
drifin atvinnusköpun sem byggir á
rannsóknum og nýsköpun,“ segir
Katrín og bætir því við að sá árang-
ur sem náðst hefur skapi svigrúm
til þess að bæta starfsumhverfi at-
vinnulífsins.
„Það má ekki gleyma því að
þegar við höfum verið gagnrýnd
fyrir skattahækkanir þá höfum við
náttúrulega verið í nauðvörn að ná
tökum á ríkisfjármálunum. Nú hef-
ur svigrúm skapast til þess að huga
betur að starfsumhverfi atvinnu-
lífsins, það er auðvitað grunnur
fyrir allt hitt.“
Varar við loforðaflaumi
Katrín varar við óábyrgum mál-
flutningi stjórnmálamanna í að-
draganda kosninga. „Það er
óraun hæft að tala um skattalækk-
anir, afskriftir á lánum og stækk-
un kökunnar allt í einni og sömu
andránni án þess að neinar út-
færslur liggi þar að baki. Þó all-
ir séu sammála um að vilja bæta
kjör fólks, þá þurfum við að vera
raunsæ.“
Aðspurð hvaða stefnumál
annarra stjórnmálaflokka henni
hugnist síst nefnir Katrín stóriðju-
stefnu og afnám hins þrepaskipta
skattkerfis. „Það er annars vegar
sú áherslu sem lögð hefur verið
á stóriðjuframkvæmdir með til-
heyrandi virkjunum og hins vegar
sá málflutningur sem hefur verið
uppi að afnema allar breytingar á
skattkerfinu. Þetta snýst ekki bara
um að lækka skatta, það hækkar
enginn skatta sér til gamans, held-
ur snýst þetta um að afnema þær
breytingar sem hafa orðið til þess
að auka jöfnuð í samfélaginu. Það
líst mér verulega illa á.“
Katrín telur aukinn ójöfn-
uð óhjákvæmilegan fylgifisk þess
verði kosningaloforð sjálfstæð-
ismanna um flatan tekjuskatt að
veruleika. „Þá stefnum við bara
aftur í sama far ójöfnuðar. Ójöfn-
uður mældist mjög hár í alþjóð-
legum samanburði um og fyrir
árið 2007 en bilið hefur minnkað,
jöfnuður aukist og kaupmáttur
lægstu launa verið varinn umfram
þá sem hafa hæstar tekjur. Ég veit
ekki hvort þjóðin vill snúa aftur á
þá braut.“
Samstarf við sjálfstæðismenn
ólíklegt
Eitt helsta viðkvæðið á landsfundi
sjálfstæðismanna, sem einnig fór
fram síðastliðna helgi, var að vinda
þurfi ofan af verkum vinstristjórn-
arinnar. Skattkerfisbreytingar
ríkisstjórnarinnar eru sjálf-
stæðismönnum sérstakur þyrn-
ir í augum. Er samstarf Vinstri-
grænna og Sjálfstæðisflokksins í
kjölfar kosninga mögulegt þegar
litið er til gjörólíkrar stefnu flokk-
anna í veigamiklum málaflokkum?
„Ef Sjálfstæðisflokkurinn ætlar
að hanga fast á þessu þá finnst mér
það harla ólíklegt, ég segi það bara
eins og er. Við erum á algjörlega
öndverðum meiði, bæði þegar
kemur að skattapólitík og líka
þegar kemur að umhverfispólitík.“
Þegar kemur að skattamálum
telur Katrín að sjálfstæðismenn
ættu frekar að horfa til þess hvort
hugsanlega sé svigrúm til að lækka
einhverja skatta en að boða rót-
tækar skattkerfisbreytingar. „Það
skiptir máli að fólk líti til þess að
ójöfnuðurinn sem var hér á árun-
um fyrir hrun var vandamál sem
var í raun skapaður af stjórnvöld-
um með þessu flata skattkerfi. Það
er á ábyrgð stjórnvalda að skapa
ekki beinlínis ójöfnuð með því
að láta hina tekjulægri bera meiri
byrðar en hina tekjuhærri.“
Opin fyrir upptöku annarrar
myntar
Upp á síðkastið hefur mikið far-
ið fyrir umræðu um afnám verð-
tryggingar og gjaldmiðilsmál
Íslendinga. Í Silfri Egils á sunnu-
daginn sagði Katrín Jakobsdóttir
að verðtryggingin væri einkenni á
íslensku efnahagslífi og afleiðing
slæmrar hagstjórnar en hún tel-
ur þó ljóst að íslenska krónan
verði áfram gjaldmiðill Íslendinga
næstu árin. Hún segist opin fyrir
upptöku annarrar myntar þegar til
lengri tíma er litið.
„Það er nokkuð síðan við opn-
uðum á umræðuna um upptöku
annars gjaldmiðils í gegnum ein-
hvers konar tvíhliða myntsamstarf.
Það voru uppi hugmyndir um slíkt
samstarf við Noreg eða tvíhliða
samstarf við Evrópusambandið án
þess að ganga í sambandið en þær
hugmyndir hlutu ekki hljómgrunn
hjá Evrópusambandinu. Frá hruni
hefur varla verið raunhæft að taka
upp annan gjaldmiðil en ég held
hins vegar að núna, þegar við sjá-
um fram á aukinn stöðugleika í
efnahagsmálum, að mögulegt sé
að horfa til lengri framtíðar í þeim
efnum. Ég er ekki búin að ákveða
fyrir sjálfa mig hver sú lausn er en
það liggur fyrir að þetta er mál sem
flokksmenn vilja skoða með opn-
um huga.“
Eftir kjör Katrínar er Vinstri-
hreyfingin-grænt framboð eini
stóri stjórnmálaflokkurinn þar
sem kona er í forystu. „Mín reynsla
eftir að hafa setið á þingi er sú að
konur tala að sumu leyti öðru-
vísi en karlar. Þess vegna er svo
mikilvægt að hafa bæði kynin við
borðið.“ n
Lýst illa á loforð
sjálfstæðismanna
n Nýr formaður VG varar við loforðaflaumi og óábyrgum málflutningi
Ólafur Kjaran Árnason
blaðamaður skrifar olafurk@dv.is
„Það er á ábyrgð
stjórnvalda að
skapa ekki beinlínis ójöfn-
uð með því að láta hina
tekjulægri bera meiri
byrðar en hina tekjuhærri.
Óumdeild Katrín Jakobs-
dóttir, nýkjörin formaður
Vinstri-grænna, er sá leiðtogi
stjórnmálaflokks sem flestir
treysta samkvæmt nýlegri
könnun MMR.