Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.2013, Blaðsíða 22

Í
vinsælustu raunveruleikaþáttum
sjónvarpsins er fátt eins og það
sýnist. Þegar skyggnst er á bak við
tjöldin eru töfrarnir varla annað en
lélegar brellur.
Í sjónvarpsþáttunum The Biggest
Loser er fólk í mikilli yfirþyngd látið
ganga í gegnum ótrúlegar þrengingar.
Það er sett á strangt mataræði og í stífa
líkamsrækt. Harkan og meinlætið er
slíkt að það reynir verulega á sam-
kennd áhorfandans.
Í fyrstu þáttunum eru viðföngin
í þáttunum brjóstumkennanleg þar
sem þau eru látin hoppa fyrir fram-
an áhorfandann með öll sín aukakíló.
Látin gera erfiðar æfingar sem augljóst
er að er þeim til minnkunar. Glögglega
er sýnt fram á að líkamsástand þeirra
er slæmt og saga þeirra sögð. Venju-
lega er sagan hjartnæm, offitan kom
til vegna tilfinningaviðbragða vegna
áfalla, eineltis eða erfiðs uppvaxtar.
Stundum vegna erfða eða fjölskyldu-
sögu um offitu.
Eftir því sem þáttunum vindur fram
tekst þeim feitu æ meir að takast á við
ofurkröfur þeirra grönnu og stæltu og
aðdáun áhorfandans eykst. Eftir því
sem þyngdarnálin á vigtinni fellur,
verða húrrahróp aðdáendanna hærri.
Fitnuðu fljótlega aftur
Í fyrstu þáttaröðinni var sigurvegarinn
Ryan Benson dáður vegna viljastyrks
síns. Hann missti rúmlega 70 kíló.
Hann var 170 kíló þegar hann tók þátt
og náði þyngd sinni niður í 100 kíló.
Í dag er Ryan 140 kíló. Og hann er
ekki sá eini sem hefur þyngst eftir þátt-
töku sína í The Biggest Loser.
Versta tilfellið er sigurvegarinn í
þriðju þáttaröð, Eric Chopin. Chop-
in var 200 kíló þegar hann hóf þátt-
töku og missti helming líkamsþyngdar
sinnar. Þegar þáttaröðinni lauk þyngd-
ist hann hins vegar á ógnarhraða og er
í dag 180 kíló.
Þetta virðist með ólíkindum þar
sem þátttakendur breyta mataræði
sínu og gera þar fyrir utan ekkert ann-
að en stunda líkamsrækt á meðan þeir
taka þátt. Þeir stunda ekki vinnu held-
ur eru í ræktinni frá morgni til kvölds
vikum saman. Átakið er hins vegar
greinilega ekki til fyrirmyndar og hvers
vegna ætti fólk þá að horfa á? Það er
engum mögulegt að ná slíkum árangri
til lengdar, og kannski sér í lagi ekki
þeim sem hefur þurft að lifa þá niður-
lægingu að vera til sýnis í bol sem
á stendur stórum stöfum: Loser og
meðtaka öskur og skammir frá grönnu
fólki. Er þetta ekki nokkurs konar of-
beldi?
Í enn öðrum raunveruleikaþætti,
Kitchen Nightmares, er gert út á
veitinga staði sem er bjargað af blót-
andi meistarakokki, Gordon Ramsay.
Gordon fer í heimsóknir á við-
bjóðslega veitingastaði og sýnir sömu
ofbeldishegðun og öskrandi líkams-
ræktarþjálfarnir í The Biggest Loser.
Nema Gordon öskrar á illa stæða og
sóðalega veitingahúsaeigendur í tvær
vikur stanslaust, eða þangað til honum
finnst matur þeirra hættur að bragðast
eins og skólp.
Þættir Gordon’s ganga út á björg-
un. Gordon getur með skömmum sín-
um og aðfinnslum sýnt þeim ljósið.
Hann mætir á staðinn, öskrar og fljót-
lega bregst fólk við niðurlægingunni
með því að skrattast til að elda betri
mat og þrífa með betri aðferðum.
En hver er sannleikurinn? Blómstra
þeir veitingastaðir sem Gordon
Ramsay heimsækir? Nei, þeir fara
á haustinn. Á árunum 2007 til 2009
„bjargaði“ Gordon 21 subbubúllum. Í
dag eru aðeins tvær þeirra opnar.
Þeir sem áður áttu bágt með
rekstur og almennt hreinlæti skán-
uðu ekki hætishót þótt til þeirra kæmi
gargandi Skoti með nýjan matseðil og
vel greitt hár.
Í sumum tilfellum gátu kokkarn-
ir hvort sem er ekki lesið. Í dag hefur
hlutfallið skánað örlítið, um einn þriðji
þeirra staða sem Gordon hefur heim-
sótt er enn í rekstri.
Ramsay heimsækir reyndar ekki
stað nema hann sé svo til á barmi
gjaldþrots en dýrar innréttingar og nýr
matseðill skiptir litlu máli. Hann hefur
aðeins frestað því óumflýjanlega.
Flestir eiga ekki fyrir nýrri
glæsieign
Í þáttunum: Extreme Makeover:
Home Edition byggir bjartsýnt teymi
ný hús fyrir fólk sem hafa orðið undir í
lífinu. Fjölskyldan er send í frí á meðan
teymið góðviljaða annaðhvort byggir
nýtt hús eða endurgerir hið gamla
með miklum tilkostnaði við aðdáun
áhorfenda sem eiga ekki orð yfir falleg-
um góðverkum teymisins. Fjölskyldan
glaða snýr aftur og tárast af gleði og all-
ir fagna. Eða hvað?
Í ljós hefur komið að mikill fjöldi
þeirra sem hefur fengið ný og glæst-
ari heimkynni hefur ekki haft ráð á að
halda þeim til lengri tíma. Getur fjöl-
skyldufaðir sem starfar á ruslahaug-
um haldið í við greiðslur af fimm her-
bergja glæsivillu þegar hann gat ekki
borgað uppihald í tveggja herbergja
lekri kjallaraíbúð?
Sannleikurinn er sá að nýju heim-
iliseigendurnir eru fljótlega sligaðir af
nýjum og stökkbreyttum eignaskött-
um og hærri hita og rafmagnsreikn-
ingum.
Ein fjölskyldan sagði sögu sína í
fréttum. Þau höfðu fengið nýja íbúð
þar sem kröfum fatlaðs sonar var bet-
ur mætt. Áhorfendur táruðust af gleði,
það gerði fjölskyldna líka, þangað til
hún táraðist af áhyggjum yfir reikn-
ingum. Þeim tókst ekki að halda við
fjögurra herbergja glæsiíbúð sinni og
þurftu að selja hana innan árs. n
22 Menning 25. febrúar 2013 Mánudagur
Viltu spila?
H
enrik Petterson er skítleg-
ur og andfélagslegur smá-
glæpamaður sem hefur litla
samkennd með samborgur-
um sínum. Systir hans Rebecca er
andstæða hans. Samviskusamur og
sjálfsagaður lífvörður sem lifir fyrst
fyrir samfélag sitt og lætur einkalíf-
ið mæta afgangi.
Bakgrunnur rithöfundar er
áhuga verður. Anders de la Motte
er yfirmaður öryggismála hjá al-
þjóðlegu tölvufyrirtæki og starfaði
áður hjá lögreglunni. Efni skáld-
sögunnar Geim ber þess sterk-
lega merki en hún fjallar einum
þræði um stærstu samsæriskenn-
ingar samtímans sem höfund-
ur tengir á skemmtilegan máta við
vinsæla tækni nútímans, leikjaöpp
farsímanna en önnur aðalsögu-
hetjan, hinn siðlausi Henrik, finnur
farsíma og í gegnum hann er hon-
um boðið að taka þátt í hættulegum
en afar raunverulegum leik.
Lesturinn er afar forvitnilegur,
ætli leikir sem þessir séu til? Það
er ekki svo ólíklegt. Tölvuleikir þar
sem spilarar geta hagnast í raun-
veruleikanum; fá borgað fyrir að
spila? Hvað ef slíkir leikir færðust
enn nær raunveruleikanum. Ver-
kefnin leyst í raunheimum gegn
borgun? Þessa viðskiptahugmynd
hljóta glæpasamtök að hafa feng-
ið fyrir löngu. Um þetta fjallar de la
Motte.
Söguþráðurinn er einfaldur,
full einfaldur á köflum en þræl-
skemmtilegur. Þeir þræðir sögunn-
ar sem fjalla um heimilisofbeldi og
erfiðan uppvöxt systkinanna eru
skrifaðir af lítilli næmni og á klisju-
kenndan máta.
Á móti eru þeir kaflar er snúa að
vangaveltum um leikinn, siðferði
og samsæriskenningar frumlegir og
vel skrifaðir. Þar hefur höfundurinn
sjálfsagt betri þekkingu.
Það má hiklaust mæla með Geim
fyrir spennufíkla. Hún er grípandi og
skemmtileg. Hún stenst hins vegar
illa samanburð við skandinavískar
spennusögur eins og þær gerast
bestar, þar sem félagslegum raun-
veruleika eru gerð góð skil. n
Spennandi lestur Grípandi og frumleg
en stenst illa samanburð við skandinavískar
spennusögur eins og þær gerast bestar.
Bækur
Geim
Höfundur: Anders de la Motte
Útgefandi: Vaka Helgafell
387 blaðsíður
Kristjana
Guðbrandsdóttir
kristjana@dv.is
Ofbeldi Þeir
grönnu og stæltu
öskra og skammast í
þeim þungu.
Falsaður veruleiki
n Í vinsælustu raunveruleikaþáttum sjónvarpsins er fátt eins og það virðist
Kristjana Guðbrandsdóttir
blaðamaður skrifar kristjana@dv.is
150 þúsund
bækur á tilboði
Bókamarkaður Félags íslenskra
bókaútgefenda hefur verið
haldinn frá árinu 1952, fyrst í
Listamannaskálanum við Aust-
urvöll og síðan hingað og þang-
að um borgina þar sem rými
hefur verið nægilegt. Það sem af
er þessari öld hefur hann verið
haldinn í Perlunni. Markaður-
inn hefur aldrei verið stærri en í
ár og markmiðið er að selja sem
allra flestar þeirra 150 þúsund
bóka sem þarna eru falboðnar á
mjög hóflegu verði.
Besta kyn-
lífslýsing
verðlaunuð
„-Þarna? -Nei, hérna.
-Hérna? -Já, þarna“
Auður Ava Ólafsdóttir fékk í
gær Rauðu hrafnsfjöðrina fyr-
ir bestu kynlífslýsingu ársins en
hana er að finna í nýjustu bók
rithöfundarins, Undantekn-
ingin. Þetta er í sjöunda sinn
sem Lestrarfélagið Krummi veit-
ir þessa viðurkenningu.
Kynlífslýsingar í bókum
þykja oft nokkuð klaufalegar og
furðulegar en dómnefnd Rauðu
hrafnsfjaðrarinnar komst að
þeirri niðurstöðu að Auður Ava
hefði átt besta sprettinn.
Kynlífslýsing í bók Braga
Ólafssonar, Fjarveran, var einnig
tilnefnd sem og lýsing Heiðrún-
ar Ólafsdóttur í bókinni Á milli
okkar allt og Jónu Guðmunds-
dóttur í Limrubókinni.
Sigurlýsing Auðar Övu er
svohljóðandi:
-Þarna? -Nei,
hérna. -Hérna? -Já, þarna.
Þá verður mér litið á skútu-
myndina yfir rúminu og tek eftir
manni sem stendur einsamall í
flæðarmálinu undir skýjaflóka
og sé ekki betur en yfir höfði
hans hniti agnarsmár máfur
hringi. Og ég finn ruggið undir
skipsskrokknum og smurolíu-
lyktina og grjóthart stálið við
beran kviðinn, hvernig kaldir
stálboltarnir þrýstast inn í bert
holdið. Ég loka augunum með
saltbragðið á tungunni.
Þegar því er lokið, dreg-
ur hann að sér höndina með
akkerinu, leggst á koddann sín
megin og horfir upp í loftið. Ég
veit að hann er vakandi en ég
horfi ekki á hann og hann lítur
heldur ekki á mig.
Öskrandi Skotinn bjargar engu Flest
fyrirtækjanna sem Gordon Ramsay heim-
sækir fara þrátt fyrir allt á hausinn.
Missa hús sín Í Extreme Makeover fá illa
stæðar fjölskyldur nýjar vistarverur. En tapa
þeim fljótt aftur vegna stökkbreyttra skatta.
Ryan Benson Eftir The Biggest Loser 2005 og Benson í dag.