Fréttablaðið - 22.01.2015, Page 21

FIMMTUDAGUR 22. janúar 2015 | SKOÐUN | 21
Gengi rúblunnar hefur að undan-
förnu fallið um helming. Aðal-
orsökin er helmingslækkun
heimsmarkaðsverðs á olíu, aðalút-
flutningsafurð Rússa. Meðalverka-
laun Rússa hafa af þessum völdum
lækkað úr 1000 Bandaríkjadölum
á mánuði í 500 dali. Greinar í blöð-
um, t.d. Moscow Times, birta þann
boðskap, að Rússar eigi nú tveggja
kosta völ: að stofna nýjan stjórn-
málaflokk til höfuðs Pútín forseta
og hans mönnum í stjórnarflokkn-
um, Sameinað Rússland, eða flýja
land, helzt vestur á bóginn til Evr-
ópu. Hvorugt er auðvelt. Skoðana-
kannanir benda til, að meiri hluti
kjósenda á landsvísu kunni að
vilja fylgja Pútín gegnum þykkt
og þunnt og hann muni ekki stíga
til hliðar fyrr en í fulla hnefana.
Loftið er lævi blandið.
Öll eggin í einni körfu
Forsætisráðherra Rússlands og fv.
forseti, Dmitry Medvedev, hefur
viðurkennt opinberlega, að efna-
hagsþvinganir Bandaríkjanna og
ESB vegna innlimunar Krímskag-
ans í Rússland og annarrar íhlut-
unar Rússa í Úkraínu eigi ásamt
lækkun olíuverðs umtalsverðan
þátt í gengisfalli rúblunnar. Óvíst
er, hvort Rússum tekst að bæta
þann hluta skaðans, sem orðinn
er, með auknum viðskiptum við
Asíulönd eða í gegnum nýstofnað
Evrasíusamband, sem er efna-
hagsbandalag Rússlands, Hvíta-
Rússlands, Kasakstans og Arm-
eníu (og bráðum Kirgisistans).
Reynslan lofar ekki góðu. Við-
skiptasamningar Rússa reynast
yfirleitt orðin tóm vegna þess, að
Rússar búa ekki að þeim innvið-
um, sem þarf til að leysa erlend
viðskipti úr gömlum viðjum.
Ég heyrði ræðu forsætisráð-
herrans í Moskvu í fyrri viku, þar
eð ég var þar að flytja erindi um
auðlindastjórn á sjötta fundinum
til minningar um Yegor Gaidar,
fyrsta forsætisráðherra frjáls
Rússlands 1991. Ræða Medvedevs
var brýning til Rússa um að bretta
upp ermarnar og hvika hvergi frá
nauðsynlegum umbótum. Aðrir
rússneskir áhrifamenn tóku í
sama streng, t.d. Alexei Kudrei,
fv. fjármálaráðherra, og German
Gref, fv. efnahags- og viðskipta-
ráðherra. Þeir eru báðir í hópi
þeirra, sem mestan þátt eiga í upp-
risu Rússlands úr rústum komm-
únismans. Allir þrír leggja ásamt
mörgum öðrum ríka áherzlu á
nauðsyn þess, að Rússar leysi sig
úr viðjum olíunnar og skjóti fleiri
og fjölbreyttari stoðum undir
efnahagslífið. Hvaða vit er í að
eiga allt sitt undir einni auðlind,
sem getur þá og þegar hrapað
í verði eins og dæmin sanna?
Spurningin svarar sér sjálf. Það
myndi bæta ásjónu og orðstír
Rússlands heima og erlendis,
ef Pútín forseti talaði skýrt við
umheiminn og heimamenn eins og
þessir fyrrverandi og núverandi
samstarfsmenn hans. Það gerir
Pútín þó ekki.
Orð og athafnir
Síðast þegar ég var í Moskvu
fyrir fáeinum árum, það var á
vígslufundinum til minningar um
Yegor Gaidar, sem þá var nýlátinn
langt fyrir aldur fram, heyrði ég
einnig traustvekjandi ræður. Ég
heyrði ekki aðeins Alexei Kudrei
og German Gref, sem voru þá
áhrifamiklir ráðherrar, tala skyn-
samlega um nauðsynlegar efna-
hagsumbætur, heldur heyrði ég
einnig dómsmálaráðherrann í
sjónvarpsviðtali um kvöldið tala
tæpitungulaust um nauðsyn þess
að ráðast gegn landlægri spillingu.
Málflutningur ráðherranna var,
eins og heimsóknin til Moskvu
Rússland á hálfvirði
Í DAG
Þorvaldur
Gylfason
hagfræðiprófessor
Hvaða vit er í að
eiga allt sitt undir
einni auðlind, sem getur
þá og þegar hrapað í verði
eins og dæmin sanna?
Spurningin svarar sér sjálf.
Það myndi bæta ásjónu og
orðstír Rússlands heima og
erlendis, ef Pútín forseti
talaði skýrt við umheiminn.
aftur nú, óþyrmileg áminning um
Ísland.
Hefur nokkur íslenzkur dóms-
málaráðherra talað um nauðsyn
þess að hamla spillingu á Íslandi?
– hamla því, sem ekkert er?! Hefur
nokkur forsætisráðherra eða fjár-
málaráðherra sagt eitt aukatekið
orð um nauðsyn þess að draga úr
veldi sérhagsmunahópa t.d. í land-
búnaði og sjávarútvegi til að rýma
fyrir nýsköpun í atvinnulífinu?
Þarna standa rússneskir stjórn-
málamenn þrátt fyrir þessa daga
mörgum fetum framar íslenzkum
stjórnmálamönnum. Það má Rúss-
inn eiga. Aðrir segja: Orð rúss-
neskra stjórnmálamanna skipta
engu. Þau vega a.m.k. misþungt.
Nýjar vaxtarvonir
Eins og ég lýsti í grein í DV á
föstudaginn var, virðist trúlegt,
að verðfallið á olíu að undanförnu
sé varanlegt og þá um leið gengis-
fall rúblunnar alveg eins og helm-
ingsfall á gengi íslenzku krónunn-
ar 2007-2008 reyndist varanlegt.
Bæði löndin hafa af þeim sökum
mátt reyna mikla skerðingu kaup-
máttar. Verðlækkun á olíu virðist
varanleg vegna þess, að hún á
öðrum þræði upptök sín í auknu
olíuframboði af völdum nýrrar
tækni við olíuboranir, sem Banda-
ríkjamenn hafa beitt síðan 2008.
Á móti þessu kemur, að gengis-
fall rúblunnar rennir stoðum
undir ýmsa starfsemi, sem átti
sér enga umtalsverða vaxtarvon
við gamla genginu. Stóraukinn
straumur ferðamanna til Íslands
frá hruni vitnar um þetta. Rússar
mega með líku lagi eiga von á
miklu fleiri ferðamönnum en áður,
enda er þar margt að sjá og heyra,
einkum í Sankti Pétursborg og
Moskvu, sögufrægar og frábær-
lega fallegar borgir báðar tvær.
Þar er að sönnu margt að sjá og
heyra.
3ja rétta seðill
5.900.-
HUMARSÚPA
rjómalöguð, með Madeira og grilluðum humarhölum
VELDU ÞÉR AÐALRÉTT
FISKUR DAGSINS
ferskasti fiskurinn hverju sinni, útfærður af matreiðslumönnum Perlunnar
eða
NAUTALUND
með laukkremi, gulrót, sveppum, kartöfluflani, svínasíðu og Bourguinon sósu
SÚKKULAÐI MÚS
með kókos, skyri og hvítu súkkulaði, hafra mulningi, möndlukexi og bláberjasorbet
4ra rétta á 7.390.-
Vissir þú?
Að uppskriftin af humarsúpu
Perlunnar kemur frá belgíska
matreiðslumeistaranum Pierre
Romeyer. Hann er af jafningjum
talinn vera einn besti
matreiðslumaður síðustu aldar.
Hann gaf aldrei út
matreiðslubók en hann gaf
Perlunni allar sínar uppskriftir!
2
8
-1
2
-2
0
1
5
0
0
:5
7
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
7
F
8
-4
C
C
8
1
7
F
8
-4
B
8
C
1
7
F
8
-4
A
5
0
1
7
F
8
-4
9
1
4
2
8
0
X
4
0
0
6
A

F
B
0
6
4
s
_
2
1
_
1
_
2
0
1
5
C
M
Y
K