Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.2013, Blaðsíða 17

Þ
að getur verið sóun á tíma
að reyna að ná tökum á fjár-
hagnum og útgjöldunum
ef þú hefur ekki tök kaup-
gleði þinni. Það eru margir
sem gera sér ekki grein fyrir að þeir
þjáist af kaupfíkn þar sem innkaup
eru hluti af hversdagsleikanum.
Það getur verið erfitt að greina á
milli þess sem er eðlilegt verslun-
armynstur og þess að vera haldinn
fíkn. Hér er próf sem þú getur tekið
sem sýnir hvort þú ættir jafnvel að
leita þér aðstoðar við kaupfíkn.
1 Hugsanir þínar
snúast að
mestu eða öllu
leyti um kaup
og að skipu-
leggja næsta
búðarleiðangur.
2 Þú verslar eða eyðir um of til að láta þér líða vel, til að upp-
lifa vímu eða fá útrás.
3 Þú kaupir hluti sem þig vantar ekki og átt ekki fyrir án þess að
hugsa um afleiðingarnar.
4 Þú bara verður að eignast þessa hluti.
5 Þú hefur, án árangurs, reynt að ná tökum á kaupgleði þinni.
6 Þú verslar þegar þú ert leið/ur, reið/ur, hrædd/ur, einmana
eða finnur fyrir tómleikatilfinningu.
7 Þú finnur fyrir eirðarleysi og pirringi þegar þú getur ekki
farið í búðir. Þú finnur fyrir hræðslu
þegar þú hefur farið að versla og
misst tökin.
8 Þú lýgur eða hagræðir sann-leikanum um hve mikið þú
keyptir og hvað það kostaði.
9 Þú fjarlægir verðmiða og fel-ur kvittanir fyrir því sem þú
kaupir.
10 Þú felur kreditkorta-, reikn-inga- og lánayfirlit og annað
sem segir til um fjárhag þinn til að
forðast ágreining
um eyðslu þína.
11 Þú átt erfitt
með að muna
hve mikið þú
keyptir og hvað
það kostaði.
12 Þú manst ekki með hverjum þú varst eða
hvar þú varst.
13 Þú upplifir skömm, samvisku-bit eða ert ringluð/ringlaður
vegna þess sem þú keyptir.
14 Kaupgleði þín og eyðsla hefur slæm áhrif á sambandið við
þína nánustu og vinnufélaga.
15 Þú eyðir miklum tíma í að færa peninga á
milli reikninga og
að fá yfirdrátt eða
aukapening til
að eyða.
16 Þú gerist sek/ur um
saknæmt athæfi,
stelur úr vinnunni, tekur pening
úr sparibaukum barnanna, falsar
undirskriftir, stelur, og svo fram-
vegis, til að fjármagna eyðsluna.
Ef þú hefur svarað já við þremur
eða fleirum af spurningunum getur
það verið merki um að þú eigir við
kaupfíkn að stríða. Þeir sem telja sig
eiga við vanda að etja ættu að byrja
á því að leita til sálfræðings sem get-
ur metið stöðuna. n
Neytendur 17Mánudagur 9. september 2013
Hreint vatn gæti aukið líkur á Alzheimers
n Niðurstaða breskra vísindamanna
Þ
eir sem búa við hrein-
læti og hreint drykkjarvatn
eiga meiri hættu á að fá
Alzheimers. Þetta eru niður-
stöður breskra vísindamanna við
Cambridge-háskólann. Fjallað er
um þetta í The Telegraph en þar seg-
ir frá rannsókn við háskólann þar
sem skoðuð voru Alzheimerstilfelli
í 192 löndum. Vísindamennirn-
ir komust að því að sjúkdómurinn
er algengari í löndum þar sem fólk
býr almennt við gott hreinlæti. Þá
benda þeir til dæmis á England og
Frakkland en þar eru níu prósent
fleiri með Alzheimers samanbor-
ið við meðaltalið. Í Kenía og Kam-
bódíu, þar sem einungis helm-
ingur landsmanna hefur aðgang
að hreinu drykkjarvatni, eru mun
færri tilfelli Alzheimers. Vísinda-
mennirnir tengja þetta við hina
svokölluðu hreinlætiskenningu en
samkvæmt henni er tenging á milli
þess að við komumst lítið í tæri við
bakteríur, vírusa og sníkjudýr og
hve viðkvæm við erum orðin fyrir
ýmsum sjúkdómum, svo sem of-
næmi og sjálfsónæmissjúkdóm-
um. Þeir telja að nú megi bæta Alz-
heimerssjúkdóminum í þann hóp.
Aðrir vísindamenn segja að
þrátt fyrir að rannsóknin taki mið
af því að fólk lifi almennt lengur í
vestrænum löndum þá sé ekki tekið
tillit til þess að þar sé betri aðstaða
til að greina sjúkdóma. Þeir setja
því spurningarmerki við niður-
stöðurnar. n
gunnhildur@dv.is
Meginmarkmiðið er að kaupa
Kolbrún Baldursdóttir sálfræðingur fjallar um kaupfíkn á síðu sinni kolbrun.ws. Þar segir
hún að sá sem er haldinn kaupfíkn telji sér trú um að hann vanti það sem hann langar í
eða að hann muni vanta það síðar. Hann telji sér trú um að þetta og hitt sé sniðugt að
eiga eða að það væri nú gaman að gefa þetta eða hitt. Meginmarkmiðið sé að kaupa.
Hún listar upp hugsanir sem tengjast þessu:
n Ef ég kaupi þetta ekki, kaupir einhver annar það.
n Ef ég kaupi þetta ekki mun ég bara sjá eftir því síðar.
n Ef ég kaupi þetta ekki mun ég ekki geta hætt að hugsa um það.
n Ég verð að fara í búðir, það gæti verið eitthvað þar sem mig langar í og einhver annar
kaupi það á undan mér.
Einkenni kaupfíknar
n Margir átta sig ekki á einkennum n Ert þú kaupfíkill? n Taktu prófið
Gunnhildur Steinarsdóttir
blaðamaður skrifar gunnhildur@dv.is
Kaupfíkn Kaupfíklar
upplifa stundum skömm
og samviskubit vegna
þess sem þeir kaupa.
Alzheimerssjúkdómurinn
Heilasjúkdómur sem hrjáir
aðallega eldra fólk.
Sveppaklakar
Eigir þú sveppi í ísskápnum sem
eru að renna út á tíma er óþarfi
að henda þeim. Settu þá frekar á
pönnuna og steiktu þá örsnöggt.
Blandaðu smá vatni saman við
og jafnvel smá af kryddteningi.
Settu blönduna í klakabox og þá
ertu komin/n með sveppateninga.
Þegar þeir eru frosnir þá er gott að
taka þá úr boxinu, setja þá í plast-
poka eða box og geyma í frystin-
um. Næst þegar þú ætlar að búa
til súpu, sósu eða aðra svepparétti
getur þú náð í einn tening og sett
hann út í.
Heimagerður
bökunarpensill
Hafir þú týnt penslinum þínum
eða hreinlega átt ekki einn getur
þú útbúið einn slíkan. Á hus-raad.
dk er uppskrift að heimagerðum
pensli sem er vel hægt að nota.
Þar segir að vefja skuli smá bút af
eldhúsrúllubréfi utan um gaffal.
Því er svo dýft í olíuna, smjörið,
eggið eða hvað það er sem þú ert
að nota og penslar því þannig á
matvælin. Einfalt og gott ráð.
Lexus-bifreiðar
innkallaðar
Neytendastofu hefur borist til-
kynning frá Toyota á Íslandi um
að innkalla þurfi 121 bifreið af
gerðinni Lexus RX400h. Á síðu
stofnunarinnar segir að ástæðan
sé möguleg bilun í afriðli/áriðli.
Bilunin lýsi sér í að gaumljós
kvikni í mælaborði og vélin missi
afl og geti í versta falli stoppað í
akstri. Jafnframt segir að viðkom-
andi bifreiðareigendur muni fá
sent bréf eða haft verði samband
við þá símleiðis.