Húnavaka - 01.05.2009, Qupperneq 59

H Ú N A V A K A 57
félagssvæði sínu, og hins vegar þær háu fjárhæðir
sem runnu úr sjóðum KEA til hótelbyggingar á
Akur eyri. Af varð mikið fjaðrafok og ekki lægði
storminn er Páll jók við annarri nafnlausri grein,
svaraði þar sumu sem fram hafði komið en bætti að
öðru leyti í.3
Undir mitt sumar varð það ljóst hver haldið hafði
á penna, „hinn bók menntalega sinnaði líflæknir Jóns
[Pálmasonar] á Akri,“ eins og ónafngreindur
„Húnvetningur“ komst að orði um hann í Degi, en
talsvert var komið fram á veturinn næsta áður en
hætt var að vitna til og svara því sem Páll hafði
haldið fram. Efni þeirra skrifa hef ég að nokkru
rakið í Súlum, tímariti Sögufélags Eyfirðinga, og
finnst sjálfsagt að halda því hvarvetna til haga hver
bardagamaður Páll Kolka var, hversu ósýnt honum
var um að gefa eftir í harðvítugum deilum og hve
litlu það skipti hann að sigla með löndum.4 Héraðslækni Húnvetninga var
sama þótt hjörðin klofnaði, þeir sem ekki fylgdu honum á pólitískum deiluvelli
gátu orðið svarnir andstæðingar hans í ræðu og riti.
Þegar Páll Kolka kom til starfa á Blönduósi stóð svo á að Jón Pálmason
(1888–1973) á Akri var nýsestur á þing eftir góðan kosningasigur sumarið
1933 á framsóknarmanninum Guðmundi Ólafssyni (1867–1936) bónda í Ási
í Vatnsdal. Jón tók þar við keflinu af Þórarni Jónssyni (1870–1944) á
Hjaltabakka og varð eftir þetta leiðtogi sjálfstæðismanna í héraði. Hann vann
síðan allar kosningar næstu áratugi án nokkurra vandkvæða (sjá töflu með
úrslitum alþingiskosninga í Austur-Húnavatnssýslu 1933–1959). Fór þar
saman að Jón naut mikilla persónulegra vinsælda og hitt að ágreiningur meðal
framsóknarmanna í héraði létti honum á köflum róðurinn. Sá ágreiningur
birtist bæði í kringum Bændaflokkinn á fjórða áratugnum og framboð
Þjóðvarnarflokksins á sjötta áratugnum. Hvorugt þessara framboða var hreint
klofningsframboð úr Framsóknarflokknum en þau áttu það sameiginlegt að
skaða hann meira en helsta keppinaut hans. Enn má telja það ákveðið
viðbótarólán austur-húnvetnskra framsóknarmanna á þessum árum að þeim
gekk ekki nema miðlungi vel að finna frambjóðanda úr sínum röðum er allir
gátu orðið einhuga um.
3 [Páll V. G. Kolka]. 1945. Kengálumarkið. Morgunblaðið 15. maí og Ísafold og Vörður
16. maí.
4 Bragi Guðmundsson. 2008. „Hólastóll og hundaþúfa.“ Af Páli Kolka og
Eyfirðingum árið 1945. Súlur 33: 158–173.
Jón Pálmason, Akri.