Fréttablaðið - 09.12.2015, Qupperneq 20

Öll tökum við alls konar ákvarðanir daglega sem varða okkar heilsu og sam-
félagið sem við lifum í býr til þann
ramma sem við tökum mið af þegar
við tökum þær ákvarðanir. Því er
svo mikilvægt að þeir sem taka að
sér að vera fulltrúar almennings við
ákvarðanatöku, í sveitarfélögum eða
ríki, hafi þessa ábyrgð sína ofarlega í
huga við alla stefnumótun, ákvarð-
anatöku og mat á árangri samfélags
eða sveitarfélags.
Til eru heilmiklar rannsóknir á
því í hvernig samfélögum fólki líður
best og í hvernig samfélagi fólk er
við besta heilsu og hvernig hægt er
að meta árangur í þessum málum,
rétt eins og við mælum hagvöxt
og atvinnuleysi. Ríkisstjórnir geta
stuðlað að jöfnuði og jöfnu aðgengi
fólks að heilsugæslu, menntun og
svo framvegis en sveitarfélögin sem
skipuleggja nærumhverfi og nær-
þjónustu fólks hafa í þessum efnum
líka mögnuð tækifæri.
Það skiptir nefnilega miklu máli
fyrir heilbrigði, hamingju og vel-
líðan fólks að íbúabyggð sé þannig
skipulögð að það sé stutt í þjónustu,
að fólk hafi tækifæri til hreyfingar,
geti hjólað eða gengið til vinnu eða
í skóla, nálgast heilsusamlegan mat
og gefandi félagsstarf.
Í þessum anda hefur Reykjavík
ákveðið að vinna en í kjölfar samn-
ings við Embætti landlæknis árið
2013 hófst vinna við það að heilsu-
efla borgina. Það þýðir að við viljum
skapa borgarbúum þá umgjörð
að það sé auðvelt fyrir þá að taka
ákvarðanir í sínu daglega lífi, sem eru
góðar fyrir þeirra heilsu. Borgarstjórn
þarf einnig að taka mið af áhrifum
ákvarðana sinna á lýðheilsu með
mun skipulegri hætti en hingað til.
Þetta inniber einnig að Reykja-
vík ætlar sér að styðja við og efla þá
þætti borgarmannlífsins sem eru í
eðli sínu góðir og ganga vel. Þetta á
við um íþróttastarf, félagsstarf fatl-
aðra, hverfastarf og samvistir barna
með foreldrum svo eitthvað sé nefnt.
Með sama hætti hefur Reykjavík ein-
sett sér að vinna gegn þeim þáttum
sem skaðað geta heilsu fólks eins og
aðgengi að vímuefnum, óheilsusam-
legum mat á starfsstöðvum borgar-
innar o.s.frv.
Undanfarið ár hefur stýrihópur
skipaður stjórnmálamönnum og fag-
fólki skipulagt hvernig best sé staðið
að því að heilsuefla umhverfi barna
og ungmenna í borginni.
Samhliða rannsóknum á heilbrigði
og jöfnuði í hverfum borgarinnar
sem nú fara fram, hefur verið ákveð-
ið að hefjast handa með heilsueflandi
starf í leikskólum, grunnskólum,
frístundarheimilum og félagsmið-
stöðvum barna í allri Reykjavík,
enda eru það fjölmennustu starfs-
einingar borgarinnar og virka oft eins
og hjartað í hverju hverfi.
Stefnan er að allir leikskólar,
grunnskólar og frístundamiðstöðvar
verði heilsueflandi og vinni þann-
ig kerfisbundið að því að ná betri
árangri í sínu starfi.
Reykjavík í einstæðri stöðu
Í nóvember komu saman fulltrúar
allra þessara aðila, þar sem einn helsti
sérfræðingur Evrópu í heilsueflandi
skólastarfi leiðbeindi um það, hvern-
ig best væri að bera sig að til að ná
þessum markmiðum. Að hans mati
er Reykjavíkurborg í einstæðri stöðu
til að ná árangri í þessum efnum, og
ef rétt verður á málum haldið gæti
hún vísað öðrum veginn til heilsu-
samlegra borgarsamfélags. En háleit
markmið eru eitt,  að ná að fram-
kvæma þau er það sem máli skiptir.
Til að styðja við heilsueflandi starf
og samræma verklag innan hverfa
munu verkefnastjórar félagsauðs
og forvarna á þjónustumiðstöðvum
í hverfum borgarinnar halda utan
um verkefnið og verða sérfræðingar
Reykjavíkurborgar í heilsueflingu.
Þeir vinna enda í nánu samráði við
leik-, grunn- og framhaldsskóla, frí-
stund, félagsmiðstöðvar, lögreglu,
verslunareigendur, heilsugæslu og
aðra aðila innan hvers hverfis sem
eru í lykilstöðu til að hafa áhrif innan
hverfis á heilbrigði barna og ung-
menna.
Heilsueflingarstarfið mun svo
smám saman ná til allra starfsstöðva
borgarinnar og enda í að öll hverfi
borgarinnar verða orðin heilsu-
eflandi eins og bæði Breiðholt og
Grafarvogur hafa þegar byrjað að
vinna að.
Við höfum einstakt tækifæri til
að breyta Reykjavík í heilsueflandi
borg – borg sem styður við heilsu,
hamingju og vellíðan íbúa. Til að það
gerist þarf að taka lýðheilsusjónar-
mið til skoðunar við alla ákvarðana-
töku borgarstjórnar og vinna skipu-
lega að heilsueflingu í öllum hverfum
borgarinnar. Sú vinna er komin á
fullt í Reykjavík.
Heilsueflandi Reykjavík
Ég skammaðist mín svo mikið fyrir þetta og ég var sannfærður um að ég ætti ekkert heima á
Stígamótum. Ég hélt einhverra hluta
vegna að ekki væri tekið á móti körl-
um sem hafa orðið fyrir kynferðis-
ofbeldi.“
Þrátt fyrir að karlar hafi verið vel-
komnir hingað í mörg ár fáum við á
Stígamótum að heyra svona og sam-
bærilegar sögur alltof oft. Það sem
verra er, er að alltof margir karlkyns
brotaþolar upplifa að þeir hafi ekki
rétt á að leita sér hjálpar vegna kyn-
ferðisofbeldis eða þá einfaldlega að
þeir eigi ekki að þurfa þess – af því
þeir eru karlar. Á Stígamótum eru
karlar rúmlega 10-20% þeirra brota-
þola kynferðisofbeldis sem leita
hingað á hverju ári. Rúmlega helm-
ingur þeirra varð fyrir kynferðisof-
beldi á barnsaldri.
Margir karlar lifa með afleiðingum
kynferðisofbeldis árum eða áratug-
um saman án þess að leita sér hjálpar
eða að segja nokkrum frá ofbeldinu.
Helsta ástæðan fyrir því að karlar
leita ekki eftir aðstoð er sú skömm,
sektarkennd og sjálfsásakanir sem
þeir finna fyrir og fylgja oft brota-
þolum kynferðisofbeldis. Þessum
tilfinningum er svo viðhaldið með
samfélagslegum ranghugmyndum
um karlmennsku annars vegar og
kynferðisofbeldi hins vegar.
Skaðlegar ranghugmyndir
Reynsla okkar á Stígamótum gefur til
kynna að ranghugmyndir um kyn-
ferðisofbeldi sé ein af meginástæðum
þess að brotaþolar, bæði konur og
karlar, taka á sig skömmina og tjá
sig síður um ofbeldið. Þegar kemur
að körlunum er menning okkar enn
stútfull af alls konar karlmennsku-
hugmyndum sem gera ákveðnar
kröfur til karla, til dæmis: Að karlar
eigi að hafa stjórn á öllum sviðum
lífsins; að karlar eigi að vera til í kyn-
líf hvar sem er, hvenær sem er og með
nánast hverjum sem er; og að þeir
eigi ekki að þurfa að leita sér hjálpar
þegar þeir verða fyrir áföllum.
Margir karlar kenna sér um að hafa
ekki haft stjórn á gerandanum eins
og „alvöru“ karlar eiga að geta gert
í hvaða aðstæðum sem er. Í staðinn
ættu skilaboðin að vera þessi: Karlar
verða fyrir kynferðisofbeldi, bæði
sem börn og á fullorðinsaldri; afleið-
ingar þess eru mjög skaðlegar og geta
dregið verulega úr lífsgæðum þeirra.
Bætt líðan
Undanfarin misseri hefur umræðan
um karlkyns brotaþola aukist og hafa
Stígamót reynt markvisst að tryggja
að þeim sé mætt með skilningi
þegar þeir leita sér hjálpar. Reynslan
á Stígamótum sýnir að eftir a.m.k.
fjögur viðtöl lýsir fólk aukinni sjálfs-
virðingu og dregið hefur úr þung-
lyndi, kvíða og streitu. Markmiðið
er að tryggja að fleiri karlkyns brota-
þolar eigi svona sögu að segja:
„Eftir að ég leitaði mér hjálpar, þá
var eins og þungu fargi væri létt af
mér. Ég gat farið að tala um reynslu
mína og takast á við þær tilfinningar
sem ég var búinn að lifa með árum
saman.“
Við á Stígamótum munum halda
áfram að vekja athygli á þjónustu
okkar fyrir karlkyns brotaþola og
af því tilefni verður haldinn fundur
fimmtudagsmorguninn 10. desem-
ber á Stígamótum, titlaður „Karlar
á Stígamótum“. Hallgrímur Helga-
son verður sérstakur gestur okkar á
fundinum og mun hann flytja erindi
og lesa úr bók sinni „Sjóveikur í
München“. Einnig munu Stígamót
kynna nýjan fræðslubækling um og
fyrir karlkyns brotaþola.
Morgunverðarfundurinn fer fram
á Stígamótum, kl. 8.30-10.00, Lauga-
vegi 170, 2. hæð. Húsið verður opnað
kl. 8.00 og boðið upp á léttar veiting-
ar. Verið öll velkomin.
Stígamót fyrir karla
Heiða Björg
Hilmisdóttir
borgarfulltrúi
Samfylkingar-
innar og formaður
stýrihóps um
Heilsueflingu í
leik-, grunnskól-
um og frístund
Hjálmar
Sigmarsson
ráðgjafi á Stíga-
mótum
Nýlegar árásir í París eða hvar sem er annars staðar í heiminum eins og í
Líbanon, Malí og áframhaldandi
stríðið í Sýrlandi o.s.frv. sem leiða
til þess að saklaust fólk lætur lífið
eru gríðarlega villimannlegar og
algjörlega gegn kenningum Íslams.
Hinn heilagi Kóran kennir á skýr-
an hátt að sé jafnvel ein saklaus
manneskja drepin er það í eðli sínu
líkt því að drepa allt mannkynið.
Hinn fjórði kalífi Alheimssam-
félags Ahmadiyya múslima skrifaði
í bók sinni Morð í nafni Allah:
„Hvað Íslam varðar hafnar það
algjörlega og fordæmir hvers kyns
hryðjuverkastarfsemi. Það veitir
ekkert skjól eða réttlætingu á neinu
ofbeldi, hvort sem það er framið af
einstaklingi, hópi eða ríkis stjórn …
Ég fordæmi harðlega öll verk og
hætti hryðjuverkastarfsemi því það
er mín bjargfasta skoðun að ekki
einungis Íslam heldur geta einn-
ig engin sönn trúarbrögð, hverju
nafni sem þau nefnast, samþykkt
ofbeldi og blóðsúthellingar sak-
lausra manna, kvenna og barna í
nafni Guðs.“
Þess vegna, ef einhver lýsir því
yfir að hann komi fram fyrir hönd
Íslams og hegðar sér í andstöðu við
hinar sönnu og friðsömu kenning-
ar Íslams þá myndi hið menntaða
fólk samfélagsins vita að slíkt fólk
er einungis fulltrúi eigin illra fýsna
sinna og áforma.
Sumt fólk myndi færa rök fyrir
því að Íslam styðji ofbeldi og máli
sínu til stuðnings myndi það setja
fram hina íslömsku hugmynd um
Jihad. Hin íslamska hugmynd um
Jihad er ein sú mest misskilda
hugmynd, ekki aðeins meðal
þeirra sem ekki eru múslimar,
heldur einnig af tilteknum „fræði-
mönnum“ múslima. Spámaðurinn
Múhameð (friður sé með honum)
lýsti sig spámann árið 610 e.Kr.
Hann eyddi næstu 13 árum í
Mekka þar sem hann gekk í gegn-
um geysilegar ofsóknir af hendi
íbúa Mekka fyrir þann eina „glæp“
að trúa á einn Guð. Eftir 13 ár þegar
þessar grimmilegu ofsóknir tóku
engan endi flutti hann til Madinah
þar sem hann var einróma sam-
þykktur sem leiðtogi Madinah af
múslimum, gyðingum og öllum
hinum íbúum Madinah.
Í ósætti sínu við velgengni Spá-
mannsins Múhameð gerðu íbúar
Mekka árás á Madinah. Þeir
ákváðu að elta og ofsækja Múham-
eð Spámann og fylgjendur hans í
borg sem var í mörg hundruð kíló-
metra fjarlægð. Múslimar trúa og
Kóraninn staðfestir að þetta hafi
verið sá tími þegar Guð veitti mús-
limum leyfi til að verja sig líkam-
lega í fyrsta sinn. Leyfi til að verja
ekki einungis þá sjálfa heldur einn-
ig kristna, gyðinga og trúarbrögð
almennt.
„Leyfi til að berjast er veitt þeim
sem stríð er háð gegn vegna þess
að þeir hafa verið beittir órétti – og
Allah hefur sannarlega vald til að
hjálpa þeim – þeir sem hafa verið
hraktir burt af heimilum sínum á
óréttmætan hátt einungis vegna
þess að þeir sögðu ‚Drottinn okkar
er Allah‘ – og ef Allah hefði ekki
hrakið suma menn á brott gegnum
aðgerðir annarra, þá hefðu klaust-
ur og kirkjur og samkomuhús og
moskur, þar sem nafns Allah er oft
minnst, sannarlega verið rifin niður.
Og víst mun Allah hjálpa þeim sem
hjálpar Honum. Allah er vissulega
máttugur og voldugur.“ (Hinn Heil-
agi Kóran, kafli 22:40-41)
Þrjár tegundir Jihad
Jihad er arabískt orð sem þýðir að
leitast við, að kappkosta og keppa
að ákveðnum málstað. Þetta eru
þrjár tegundir Jihad.
1. Hið æðsta Jihad – ferli bar-
áttunnar innra með sjálfum sér,
viðleitnin við að hreinsa sjálfan
sig, baráttan gegn eigin illum til-
hneigingum, baráttan við að vera
siðferðilegur, hógvær, auðmjúkur,
góður, kærleiksríkur, hjálpsamur
og allir aðrir góðir eiginleikar sem
maður getur hugsað sér.
2. Hið mikla Jihad – að breiða
út hinn sanna boðskap og kenn-
ingu Íslams. Kóraninn kennir hins
vegar á skýran hátt að það er engin
nauðung í málefnum trúarbragða
(Hinn heilagi Kóran, kafli 2:257).
Allir eru frjálsir að því að kjósa
hvort þeir trúi eða trúi ekki, það er
engin nauðung.
3. Hið lægra Jihad – hið lægsta
stig Jihad, hið líkamlega Jihad.
Íslam heimilar þetta hins vegar
eingöngu í því skyni að „verja“ sig
í vissum kringumstæðum, ekki til
að „ráðast á“ eða „meiða“ nokkurn.
Ef manneskja vill ráðast á þig,
eyðileggja heimili þitt, meiða eða
jafnvel drepa börn þín og ástvini,
myndir þú standa hjá og horfa á
þá fremja slíkt? Víst myndirðu
verja þig. Á sama hátt kennir Íslam
þolin mæði fyrst og að grípa til
sjálfsvarnar ef allt um þrýtur.
Hræsnin í aðgerðum hryðju-
verkamanna
Þetta er hræsnin sem finnst í
aðgerðum þessara hryðjuverka-
manna sem eru eignaðar Íslam, en
þó gætu aðgerðir þeirra ekki verið
lengra frá hinum sönnu kenn-
ingum Íslams.
Á þessum tímum er Ahmadiyya
múslimasamfélagið það samfé-
lag þar sem lengst hefur verið við
lýði kalífadómur, eða frá árinu
1908. Það er það samfélag sem
mestrar einingar nýtur meðal
múslimasamfélaga á heimsvísu
undir einum kalífa með deildum
í yfir 200 löndum og fjölda með-
lima sem telur tugi milljóna.
Stofnandinn og kalífar Ahmadiyya
múslimasamfélagsins hafa ávallt
fordæmt hryðjuverkastarfsemi
og ávallt stutt samtal milli trúar-
bragða, gagnkvæman skilning og
friðsamlega sambúð um leið og
virðing er borin fyrir trú annarra
almennt og þetta er eina leiðin
fram á við. Hinn sanni boðskapur
Íslams kemur til varnar öðrum
trúarbrögðum og guðshúsum
þeirra og hefur engan stað fyrir þá
sem ávallt eru reiðubúnir að eyði-
leggja aðra.
Íslam fordæmir
hryðjuverkastarfsemi
16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi
Margir karlar lifa með af-
leiðingum kynferðisofbeldis
árum eða áratugum saman
án þess að leita sér hjálpar
eða að segja nokkrum frá
ofbeldinu.
Við höfum einstakt tæki-
færi til að breyta Reykjavík
í heilsueflandi borg – borg
sem styður við heilsu, ham-
ingju og vellíðan íbúa.
Hinn sanni boðskapur Íslams
kemur til varnar öðrum
trúarbrögðum og guðshúsum
þeirra og hefur engan stað
fyrir þá sem ávallt eru reiðu-
búnir að eyðileggja aðra.
Mansoor Ahmad
Malik
Imam og lands-
forstöðumaður
Ahmadiyya mús-
limasamfélagsins
á Íslandi
Ábendingahnappinn má
finna á www.barnaheill.is
9 . d e s e m b e r 2 0 1 5 m i Ð V i k u d a g u r20 s k o Ð u n ∙ f r É t t a b l a Ð i Ð
0
8
-1
2
-2
0
1
5

2
2
:3
8
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
7
9
B
-2
0
F
4
1
7
9
B
-1
F
B
8
1
7
9
B
-1
E
7
C
1
7
9
B
-1
D
4
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
B

F
B
0
6
4
s
_
8
_
1
2
_
2
0
1
5
C
M
Y
K