Fréttatíminn - 30.10.2015, Blaðsíða 20

Sími: 5 700 900 - prooptik.is
Skráðu þig í netklúbbinn okkar á prooptik.is og
þú færð 25% afslátt af linsum í öllum verslunum Prooptik
25% afsláttur af linsum
í netklúbbnum okkar!
Við erum til staðar
þegar þú þarft á
okkur að halda
MEÐ VIRÐINGU
OG KÆRLEIK Í 66 ÁR
Útfarar- og lögfræðiþjónusta
www.útför.is
Ragnar skilur ekki hvers vegna það ætti að vinna á móti honum sem rithöfundi að vera hægrisinn-
aður. „Er ekki ágætt að rithöfundar komi af öllum sviðum samfélagsins og hafi sem breiðust áhuga-
mál?“ Ljósmynd/Hari
Get ekki hætt að vera
lögfræðingur þótt
ég skrifi bækur
R agnar Jónasson er á mikilli siglingu á bókmenntahaf-inu, Bók hans Snjóblinda
hefur selst svo vel í Bretlandi að
ákveðið hefur verið að flýta útgáfu
Náttblindu og búið er að semja
um útgáfu hinna bókanna þriggja
um Ara lögregluþjón á Siglufirði í
Bretlandi. Auk þess er fyrsta bókin
í flokknum komin út í Póllandi,
væntanleg í ítalskri þýðingu 2017
og verið er að ganga frá samning-
um um útgáfu í Bandaríkjunum.
Ragnar hefur þó sagt skilið við
Ara – í bili allavega – og í nýrri
bók hans Dimmu kynnir hann til
leiks nýja aðalpersónu, lögreglu-
konuna Huldu Hermannsdóttur
sem hefur fengið þau skilaboð frá
yfirmönnum sínum að hún eigi að
fara á eftirlaun 64 ára gömul, það
sé ungur karlmaður að bíða eftir
starfinu hennar og skrifstofunni.
Er þetta femínísk bók?
„Ábyggilega. Eitt af því sem
Hulda þarf að glíma við er gler-
þakið sem stöðvar frama hennar
innan lögreglunnar af því að hún er
kona. Hún er dálítið bitur yfir því
hvað hún hefur náð skammt þrátt
fyrir sína hæfileika. Hún horfir á
karlmennina hljóta frama á kostnað
hennar sjálfrar og það situr í henni.
Karlarnir rotta sig saman, en hún
situr ein fyrir utan.
Ertu femínisti? „Já, eru það ekki
allir? Það fer bara eftir því hvernig
menn skilgreina það hugtak. Þetta
er allavega bók um konu og von-
andi skrifuð af skilningi á henni og
hennar aðstæðum.“
En hvað veist þú um þær tilfinn-
ingar sem það vekur að vera 64
gömul kona sem er orðin óþörf?
„Ég hef ekki upplifað það sjálfur,
ég get staðfest það, þannig að
þetta var ákveðin áskorun. Ekki
óyfirstíganleg samt, vegna þess að
í þessum sex bókum sem ég hef
skrifað hef ég verið að skrifa um
alls kyns persónur á öllum aldri,
af báðum kynjum og oft hefur mér
fundist skemmtilegast að skrifa
um eldra fólkið í bókunum sem
hefur sterkar baksögur. Þarna
gafst mér tækifæri til að skapa
nýja persónu sem ég gat skapað
langa sögu, sem Ari hafði auðvitað
ekki, vegna þess hve ungur hann
er.“
Ragnar Jónasson er að verða einn af okkar frægustu glæpasagnahöfundum erlendis,
þar sem bækur hans um Siglufjarðarlögguna Ara rokseljast. Hann hefur þó sagt
skilið við Ara í nýjustu bók sinni, Dimmu, og kynnir til leiks 64 ára lögreglukonu með
mikla baksögu. Ragnar vinnur fullan vinnudag sem lögfræðingur en skrifar á hverju
einasta kvöldi og segir að ef hann hætti því væri hann búinn að týna sjálfum sér.
ég get ekkert hætt að vera lögfræð-
ingur þótt ég skrifi líka bækur.“
Hér gerir Ragnar hlé á tali sínu
og dregur fram þéttskrifaða inn-
bundna bók þar sem allt er hand-
skrifað. „Þetta eru glæpasögur sem
ég skrifaði þegar ég var ellefu og
tólf ára, þá var ég byrjaður að lesa
Agöthu Christie og algjörlega heill-
aður. Þegar ég var sautján ára fór ég
svo að þýða bækurnar hennar á ís-
lensku, þýddi fjórtán bækur, og það
var ekki fyrr en að því loknu sem
ég fór að skrifa mínar eigin glæpa-
sögur. Það sakar reyndar ekki þegar
maður er að koma bókum sínum á
framfæri erlendis að vera kynntur
sem þýðandi Christie, hún er alveg
heil stofnun í Bretlandi og það þykir
ákveðinn gæðastimpill að hafa þýtt
hana.“
Hægri eða vinstri skiptir
ekki máli
En finnst þér þú hafa átt erfiðara
með að fá viðurkenningu íslenskra
kollega þinna vegna þess að skrift-
irnar eru ekki þitt aðalstarf? „Nei,
ég segi það nú ekki. Það eru hins
vegar ekki margir í þessari stöðu
þannig að maður þarf einhvern veg-
inn að finna sinn bás. Það þýðir hins
vegar ekkert að vera feiminn við það
hver maður er. Menn verða bara að
taka því.“
Annað sem sumir segja að geri
Ragnari erfitt um vik innan íslensks
rithöfundasamfélags er að hann er
hægri maður, var t.d. í Heimdalli
í háskóla, en hann þvertekur fyrir
það að það hafi haft nokkur áhrif á
viðtökur. „Nei, ég held menn séu nú
ekkert að velta því mikið fyrir sér.
Er ekki ágætt að rithöfundar komi af
öllum sviðum samfélagsins og hafi
sem breiðust áhugamál? Lífsskoð-
anir manns litast heldur ekki inn í
bækurnar þannig að ég get ekki séð
að það skipti nokkru máli.“
Hefurðu nokkurn tíma til að sinna
nokkru öðru en lögfræðinni og
skriftunum? „Fjölskyldunni, jú, ég
gef mér alltaf tíma til að sinna henni,
en annað kemst lítið að. Útgáfunni
erlendis fylgja mikil ferðalög og ei-
lífar bókmenntahátíðir og það bitnar
auðvitað dálítið á fjölskyldunni,
en ég er svo heppinn að eiga alveg
ótrúlega skilningsríka og umburðar-
lynda konu þannig að það hefur
bjargast hingað til. Stundum hefur
öll fjölskyldan komið með mér á
þessar hátíðir, en nú er eldri dóttirin
komin í skóla þannig að það fer að
verða erfiðara um vik.“
Margir tryggir lesendur þínir eru
hálf sárir yfir því hvernig þú skildir
við Ara í síðustu bókinni, hefurðu al-
veg sagt skilið við hann? „Nei, hann
mun skjóta upp kolli aftur, ég veit
ekki alveg hvenær, en hann er ekki
alveg horfinn af sjónarsviðinu.“
Mun það breyta því hvernig þú
skrifar að öðlast sífellt fleiri erlenda
lesendur, hefurðu væntingar þeirra í
huga við skriftirnar? „Nei, alls ekki,
ég er að skrifa íslenskar bækur úr
íslenskum veruleika, það mun ekk-
ert breytast. Ég skrifa af því að ég
þarf þess og get ekki án þess verið.
Það mun held ég ekkert breytast.
Ég sest niður á hverju einasta kvöldi
og skrifa, það er það sem mér finnst
skemmtilegt að gera. Þess vegna
er ég að þessu og ef það lendir ein-
hvern tíma í öðru sæti og það að
koma bókinni á framfæri í fyrsta
sæti þá er maður búinn að týna
sjálfum sér.“
Friðrika Benónýsdóttir
fridrika@frettatiminn.is
Fórnaði sér í
rannsóknarvinnu
Hver er sú saga? „Hún
er fædd um miðja
öldina og er dóttir ís-
lenskrar konu og amer-
ísks hermanns. Hittir
aldrei pabba sinn og er
tekin af mömmu sinni
og sett á vöggustofu
þar sem hún er í tvö
ár. Það sem mér fannst
svo áhugavert að skoða
var það hvaða áhrif
slík reynsla hefur á
manneskju. Ég las mér
mikið til um rekstur
vöggustofanna og
börnin sem þar voru
vistuð og mér finnst
þetta efni hafa legið
óbætt hjá garði í okkar
bókmenntum.“
Hvaðan kom þessi
kona til þín? „Ég veit
það eiginlega ekki.
En það er dálítið langt
síðan ég fór að hugsa
um hana og þetta nafn,
Hulda, það er eitthvað
dularfullt við það. Hér
eru heldur ekki margir
að skrifa um lögreglu-
konur á þessum aldri,
þannig að mér þetta
vera svið sem gæfi færi á að prófa
eitthvað nýtt.“
Ertu ekki kominn inn á svið
Arnaldar þarna? Stríðsárin og
afleiðingar hernámsins. „Ég hafði
nú ekkert pælt í því, en þegar þú
segir það þá sé ég að það er rétt.
Hugmyndir liggja alltaf einhvern
veginn bara í andrúmsloftinu, það á
þær enginn frekar en annar. Sama
með flóttamannamálin. Stúlkan
sem Hulda er að skoða morðið á
er rússneskur hælisleitandi, en
ég skrifaði þetta áður en þau mál
komust í hámæli þannig að það er
algjör tilviljun. Auðvitað á allt sem
maður skrifar einhverjar kveikjur,
maður heyrir sögur eða les eitt-
hvað sem vekur áhuga manns.
Þriðji hluti sögunnar fjallar síðan
um mann og konu sem eru að fara
upp á hálendið um miðjan vetur
og ég fórnaði mér í rannsóknar-
vinnu fyrir þá ferð með því að gista
í óupphituðum fjallaskála eina nótt
í vetur. Ég hef aldrei upplifað annan
eins kulda.“
Byrjaði að skrifa glæpasögur
tólf ára
Ritstörfin eru ekki aðalstarf Ragn-
ars, hann vinnur fullan vinnudag
sem lögfræðingur Gamma og sest
við skriftir eftir að dætur hans, eins
og fimm ára gamlar eru sofnaðar.
Er þetta gerlegt? „Já, algjörlega.
Ég setti mér þá reglu að skrifa í að
minnsta kosti klukkutíma á hverju
kvöldi og ég kvika aldrei frá því.
Fyrir mér er þetta alveg eðlilegt, ég
hef skrifað eins lengi og ég man eft-
ir mér og ef ég væri ekki að skrifa
þessar sögur væri ég örugglega að
þýða einhverja bók eða þá bara að
skrifa fyrir skúffuna. Ég þrífst ekki
öðruvísi. Lögfræðin heillaði mig og
RagnaR
Jónasson
Fæddur í
Reykjavík
20. júlí 1976
Maki: María Mar-
grét Jóhannsdóttir
Tvær dætur.
Aðallögfræðingur
Gamma
Kennir höfundarrétt
við HR
Bækur:
Fölsk nóta 2009
Snjóblinda 2010
Myrknætti 2011
Rof 2012
Andköf 2013
Náttblinda 2014
Dimma 2015
20 viðtal Helgin 30. október-1. nóvember 2015