Málfregnir - 01.12.2003, Blaðsíða 22

að sjálfsögðu ekki aðeins við i háskóla-
kennslu en umræðan á málræktarþinginu
snýst um nýyrðasmíð og íðorðastarf og þar
skiptir hún miklu máli ekki aðeins við Há-
skóla Islands heldur við alla háskóla í land-
inu. Mér stendur Háskóli íslands næst og
því hef ég kosið að snúa mér að honum og
hvað þar hefiir verið að gerast.
A fundi sínum 25. október 1990 sam-
þykkti háskólaráð tvær ályktanir sem snerta
nýyrðastarfsemi innan Háskóla Islands.
Fyrri samþykktin var á þessa leið:
Háskólaráð beinir þeim eindregnu tilmælum
til allra háskóladeilda að þær vinni skipulega
að því að til verði íslenskt íðorðasafn á
kennslusviði deildarinnar. Líta skal á vinnu
við íðorðagerð sem sjálfsagðan þátt í ffæða-
starfi kennara og sérfræðinga í Háskóla Is-
lands.
Síðari samþykktin sneri að framkvæmd-
inni þar sem háskólaráð mælti með ákveð-
inni vinnutilhögun við íslenskt íðorðastarf á
fræðasviðum háskóladeildanna. Hún er í
stuttu máli þessi: Hver háskóladeild átti að
skipa starfshóp um skipulagningu íðorða-
starfs. Starfshópurinn skyldi kynna sér
vinnulag við íðorðagerð, skilgreina umfang
verksins, þ.e. fjölda hugtaka, og gera tillögu
til deildar um skipan orðanefnda sem funda
skyldu reglulega. Verkefni orðanefndanna
átti að vera að skilgreina og þýða hugtök og
að mynda nýyrði. Við nýyrðasmíð áttu
orðanefndir að njóta aðstoðar sérfræðinga
ffá Islenskri málstöð (Baldur Jónsson
1990:2).
Nú, þrettán árum síðar, lék mér hugur á
að kanna hver affakstur þessarar samþykkt-
ar hefði orðið. Eg skrifaði því í naíhi Is-
lenskrar málnefndar bréf til rektorsskrif-
stofu og allra deildarforseta í lok september
og spurðist fyrir um hvort starfshópur hefði
verið settur á laggirnar eftir samþykktina,
hvort orðanefndir hefðu starfað innan deild-
arinnar og ef svo er hvort starf þeirra hefði
borið sýnilegan ávöxt og skilað sér í
kennslu. Rektorsskrifstofú spurði ég um
hvort málinu hefði verið fylgt eftir. Svör
bárust ffá fjórum deildum af ellefu, guð-
fræðideild, heimspekideild, raunvísinda-
deild og verkfræðideild, og ætla ég að gera
stuttlega grein fyrir þeim svörum sem ég
fékk.
í guðffæðideild hafði málið verið rætt á
deildarfúndi og fúlltrúi deildarinnar sótti tvo
fundi með orðanefnd byggingarverkffæð-
inga til þess að kynnast vinnubrögðum við
íðorðastarfsemi. Hann gaf síðan skýrslu til
deildarforseta en lengra fór málið ekki.
í heimspekideild hafði deildarforseti tal-
að við menn úr ýmsum greinum deildarinn-
ar og voru undirtektir á þá leið að ekki væri
grundvöllur fyrir stofnun íðorðanefnda í
deildinni. Það viðhorf virtist almennt ríkj-
andi að flestar ffæðigreinar deildarinnar
byggðu á tiltölulega gamalli rithefð þar sem
menn hefðu jafnóðum íslenskað mikilvæg-
ustu hugtök og orð úr erlendum málum.
Fram kom að ýmsir hefðu þegar unnið þarft
starf á þessu sviði innan deildarinnar, t.d. í
bókmenntaffæði og heimspeki. Sumir deild-
armenn bentu á tengsl heimspekideildar við
Islenska málstöð og Orðabók Háskólans og
töldu að þessar stofnanir gerðu starfsemi
sérstakra íðorðanefnda á sínu sviði óþarfa.
Niðurstaðan varð sú að íðorðastarfi væri
þegar sinnt rækilega innan deildarinnar og
að samþykkt háskólaráðs ætti því tæplega
við deildina. Taldi deildarforseti mjög vafa-
samt að menn fengjust til að setjast í starfs-
hóp og nefndir um íðorðasmíð og var því
ekki lengra haldið.
I raunvísindadeild samþykkti deildarráð
28. nóvember 1990 tillögu um skipan
þriggja manna starfshóps til að skipuleggja
íðorðastarf. Hópurinn sótti tvo eða þrjá
fundi með orðanefnd byggingarverkffæð-
inga en skilaði engum tillögum til deildar og
meira varð ekki úr starfinu. Núverandi
deildarforseta er ekki kunnugt um neitt
formlegt íðorðastarf á vegum deildar eða
einstakra skora.
I verkfræðideild var málið tekið fyrir 7.
nóvember 1990. Þar var það rætt og því vís-
22