Málfregnir - 01.12.2003, Blaðsíða 3

ÁGÚSTA ÞORBERGSDÓTTIR
✓
Islenskt íðorðastarf og orðabanki
Islenskrar málstöðvar
Erindi á málræktarþingi íslenskrar málnefndar á degi íslenskrar tungu 2003. Auk Ágústu
fluttu þar erindi Birna Lárusdóttir, Guðrún Kvaran, Þorsteinn Vilhjálmsson og Þuriður
Þorbjamardóttir. -Ritstj.
Orðabanki íslenskrar málstöðvar fagnar nú
6 ára afmæli sínu en hann var formlega tek-
inn í notkun 15. nóvember 1997. Meginhlut-
verk hans er að safha saman hvers kyns íð-
orðum, þ.e. orðum sem bundin eru tiltekn-
um fræðigreinum og starfsgreinum. Orða-
bankinn veitir jafnframt aðgang að íslensk-
um þýðingum á erlendum íðorðum og að-
gang að hugtakaskilgreiningum íðorða á ís-
lensku og fleiri tungumálum.
Islenskt íðorðastarf byggist á almennum
áhuga á málrækt í samfélaginu. Frumkvæði
að gerð íðorðasafna kemur oft frá sérfræð-
ingum sem áhuga hafa á íslensku máli og
vilja geta rætt og ritað um sérgrein sína á
móðurmálinu.
Áður en orðabankinn var stofnaður
sinntu fyrst og fremst orðanefndir íðorða-
starfi. Sérfræðingar, sem vantaði orð í sér-
grein sinni, mynduðu nefndir í þeim tilgangi
að þýða og mynda ný íslensk orð. Margar
orðanefhdir hafa staðið fyrir útgáfu á ið-
orðasöfhum sínum og má þar t.d. nefna
Orðanefnd Rafmagnsverkfræðingadeildar
Verkfræðingafélags Islands, Orðanefnd
Stjamvísindafélags Islands, Orðanefnd
Skýrslutæknifélags Islands og Orðanefhd
Eðlisfræðifélags íslands.
Mikil gróska varð í íðorðastarfi eftir að
orðabanki Islenskrar málstöðvar var settur á
Netið. Þá gerðu einnig vart við sig ýmsir
sem áhuga höfðu á íðorðastarfi í sérgrein
sinni og áttu jafnvel orðasafn í fórum sínum.
Margir hafa sýnt orðabankanum áhuga og
hafa boðið fram íðorðasöfn án þess að leit-
að hafi verið eftir því sérstaklega. Ljóst er
að orðabankinn hefur átt mikinn þátt í því
að kynna íðorðastarf og veitt ýmsum mögu-
leika á því að koma orðaforðanum á fram-
færi.
Islensk málstöð er þeim til aðstoðar sem
vinna slíkt íðorðastarf, hvort sem um er að
ræða orðanefhdir eða einstaklinga. Þeir geta
sótt til málstöðvarinnar málfarslega ráðgjöf
(t.d. yfirlestur á handritum eða aðstoð við
orðmyndun) og nokkrar orðanefndir hafa
fengið þar vinnuaðstöðu fyrir ritstjóra orða-
safna sinna og til fundarhalda.
I samstarfi málstöðvarinnar og höfunda
orðasafna hafa einnig komið út sérhæfðar
orðabækur eins og Tölvuorðasafn, Flug-
orðasafn, Hagfræöiorðasafn og Orðaskrá
úr uppeldis- og sálarfrœði.
I tengslum við Islenska málstöð er íð-
orðastarf unnið á u.þ.b. 50 ólíkum fræða-
sviðum. Efhi orðabankans er því afar fjöl-
breytilegt eins og sjá má af þeim lista yfir
orðasöfn bankans sem hér fer á eftir. Tvö af
orðasöfnunum eru með orðum úr almennu
máli, þ.e. Réttritunarorðabók og Nýyrða-
dagbók Islenskrar málstöðvar.
3