Skírnir - 01.01.1943, Qupperneq 226

224
Ritfregnir
Skírnir
innra byltist eldur trylltur
andríkisins stærsta í landi.
Kvæðið um Magnús Helgason skólastjóra er undur skýr, fögur og
einlæg mynd, dregin af þakklátum lærisveini. En Kolbeinn kann
líka að meta klerk, sem „var fremur afls en anda“. Það sýnir hið
skemmtilega kvæði hans um Stefán sterka, prest að Mosfelli.
Ur Islendinga sögum hefir hann valið allmörg yrkisefni: Skarp-
héðin, Ófeig úr Skörðum, Víga-Glúm, Valgarð gráa, Auðunn Vest-
firzka, Kolbein unga, og fer vel með þau efni. Hann hefir og getið
í eyður einnar mestu harmsögunnar, frásögn Landnámu um Hall-
gerði, Hallbjörn og Snæbjörn galta. — Afbragð finnst mér kvæðið
um Skarphéðin, gert af djúpri innsýn og aðdáun á hetjulundinni,
og hið snjalla kvæði um Ófeig sýnir hve vel höf. kann að draga af
fortíðinni lærdóm fyrir nútímann. I kvæðinu „Skógarmenn" er
gerð athyglisverð tilraun til að sýna, hvernig einveran á öræfun-
um varð skógarmönnunum til andlegs þroska.
Hér er ekki rúm til að minnast á nema örfá kvæði þessara
þriggja ljóðabóka. Eg get þó ekki stillt mig um að benda á, að
eftir öll þau kynstur, sem kveðin hafa verið um íslenzka hesta,
kemur hér kvæðið „Hestamenn", er tekur efnið nýjum tökum og
lýsir eftirminnilega samlifi manns og hests frá því er hestsefnið er
valið og þar til gæðingurinn er horfinn sjónum fyrir fullt og allt
og lifir aðeins í endurminningu ástvinarins. Og hve mikið skáldið
getur gert úr margþvældri líkingu eins og þeirri um skóinn, sem
kreppir, sýnir kvæðið „Örlagaskórnir".
Yrkisefnin eru margvisleg. Þarna er mikið af náttúruljóðum,
og gæti ég trúað, að tónskáld fyndu þar eitthvað að setja lag við.
Og ástarljóð skáldsins til Esjunnar hygg ég að Reykvíkingar taki
undir.
Með þessum orðum vil ég benda á þessar þrjár ljóðabækur.
Svo er um þær sem allar aðrar ljóðabækur, að öll kvæðin eru ekki
jafngóð. En mér þykir ólíklegt, að framvegis verði gefin út sæmi-
leg almenn sýnisbók íslenzkra ljóða, án þess að þar sé kvæði eftir
Kolbein Högnason bónda í Kollafirði. G. F.
Þórir Bergsson: Vegir og vegleysur. Utgefandi: Isafoldarprent-
smiðja h.f. Rvík 1941.
Þeim, sem „alla hluti skilja jarðligri skilningu, þvíat þeim var
eigi gefin andlig spekðin“, kann að virðast „Vegir og vegleysur“
viðamikið nafn á stuttri skáldsögu um menntamann, sem fer með
skipi og bíl í sumarleyfi og liggur nokkra daga í tjaldi við silungs-
veiði og náttúruathuganir, skammt frá bæjum. En „andlig spekðin“,
sem Þóri Bergssyni (Þorsteini Jónssyni) er gefin, gerir það að