Jökull


Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 6

Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 6
Fig. 1. Iceland and the surrounding ocean area. The central zones of the Reykjanes and the Kol- beinsey (Iceland-Jan Mayen) ridges are shown, as well as anomaly lineations on these ridges. Anomaly ages: 5 is 9—10 m.y., 6 is 19—20 m.y., 13 is about 36 m.y. and 20 is about 46 m.y. Depths in fathoms. (After Talwani and Eldholm, 1977) basement highs extending SE towards the northern end of the active volcanic zone in Axarfjördur (17° W). Considerable seismic activity of a transform fault character is associated with both extensions of the Kolbeinsey Ridge on the Iceland shelf, reaching even as far west as to the recently extinct N-S Skagi volcanic zone at 20° W. As a landscape feature, this transform fault is trivially small in comparison with many of the North Atlantic fracture zones, but gravity results indicate the presence of a sizable WNW-trending sediment-filled trough in its southern part, close to shore. The linear magnetic Anomaly 5 west of the Kolbeinsey Ridge (Fig. 1) is known to extend at least to 66° N and can thus be regarded as essen- tially continuous through the Iceland area. East of the ridge, on the other hand, we encounter similar cornplexities as in the case of Reykjanes Ridge: the Anomaly 5 lineation becomes indistinct south of 67° N, but its continuation may reach the coast at 16—17° N, i.e. at the active volcanic zone. Basalts of about Anomaly 5 age are known to outcrop in Tjörnes nearby, as well as in the fjords of eastern Iceland, but detailed research is needed to follow these continuously through all the eastern Iceland area by aeromagnetic lineations and/or surface mapping. Differences between Reykjanes and the Kol- beinsey ridges include the fact that the transition from the latter to the Iceland shelf area is more abrupt than off Reykjanes, both in topography and in basalt chemistry. Certain large scale V-shaped topographic lineations on both ridges, interpreted by some as evidence of pulsing flow of material from a mantle plume under Iceland, are better developed and at a narrower angle on the Reykja- nes Ridge, which also has much less sedimentary cover within 100 km of the crest. Inactive ridges The broad inactive ridges or swells extending between the Lower Tertiary volcanic areas of East Greenland and Northwest Britain were for a long time considered to represent a foundered land bridge. Since the 1960’s, however, many have viewed the swells as being the continuous trace of the same mantle plume activity as has created Ice- land. Similarities between Iceland and these trans- verse ridges, setting them apart from typical North Atlantic ocean floor areas, include their large crustal thickness, geochemical features, poor deve- lopment of magnetic lineations, and the occurrence of a number of central volcanoes, inferred from localized gravity and magnetic anomalies of several km extent. The land bridge hypothesis has recently been revived in modified form by the discovery of lateritic soil within basalt basement in a Glomar Challenger core at 1300 m below sea level on the Iceland-Faeroe Ridge. The original mantle plume trace hypothesis has also been modified, as researchers working on the Iceland-Faeroe-Scotland ridges and associated banks now tend to divide them into blocks, some of which may be of continental character. The block arrangement is largely due to a major westward shift in the location of the rift axis, but the timing of this shift on the Iceland-Faeroe Ridge is not quite certain. It is most likely that the mantle plume moved to its present location about 27 m.y. ago, to begin building up the E-W aligned Iceland block. This is also the time when rifting ceased at the Aegir Ridge in the Norwegian Sea and moved to 10—12 m.y. older crust at the Kolbeinsey Ridge, splitting off in the process a slice of the Greenland continental margin of about 100 km in width. This slice, now 4 JÖKULL 29. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.