Jökull


Jökull - 01.12.1982, Blaðsíða 53

Jökull - 01.12.1982, Blaðsíða 53
Holocene sedimentary Sequence at Tráviðarlækur Basin, Pjórsárdalur, southern Iceland ELSA G. VILMUNDARDÓTTIR and INGIBJÖRG KALDAL National Energy Authority, Grensásvegur 9, 108 Reykjavík, Iceland ABSTRACT The Trjáviðarlakur basin is situated NE of the Búrfell Hydropower Plant which started operating in 1970. Spill- water Jrom the intake lake has cut a channel into the basin floor and exposed a sedimentary sequence of Holocene age in the channel banks. The deposits show that drastic environ- mental changes have taken place during the last 10,000 years. The radiocarbon (l4C) method and tephrochronology have been used Jor dating the sedimentary sequence. The main points oj the Holocene hislory oj the basin are as Jollows: ~~ 10,000-ca. 9,000years BP. Outwashplain was built up mjront oj the Weichselian ice sheet. ~~ 9,000 years BP. Lacustrine sediments accumulated in shatlow lakes or ponds. Colonization by plants took place. ~~ 9,000 - ca. 4,000years BP. The basin was covered with vegetation as evidenced by a 2.5 m thick peat layer. Birch (Betulaj was the most conspicuousplant. Within thepeat is the Jinegrained acid tephra layer H5Jrom Hekla volcano (approximately 6,100years BP, 10-15 an thick). ~ 4,000 ~ l,200years BP. Abruptly the basin was cover- ed with more than 2 m thick H4 tephra (approximately 4,000 years BP), which sujfocated all vegetation. Winddrijted tephra andsand accumulated (ca. 4 m), unlil the H3 tephra Jell 2,800years BP. 1,200years BP loessial soil began to Jorm and the basin was revegetated. 1104 AD untilpresent. In 1104 the Ht eruplion in Hekla took place. The tephra caused desolation ojjarms in the area. The vegetation recovered relatively quickly and ancient re- cords give evidence oj wood utilization which culminated in the 16th and 17th centuries. In the 18th and 19th centuries the vegetation began dedining due to overgrazing and deter- toration oj climatic conditions. Soil erosion set in and the Trjáviðarltekur basin became denuded once again in the Holocene. Atpresent the basin is barren with the exception oj crooked birch bushes on adjacent slopes and some cultivated grass pasture. INTRODUCTION The Trjáviðarlækur basin is situated at aboutone kilometer’s distance to the southeast of the Búrfell Hydropower Plant, which was started up in 1970. The summit ofMt. Hekla is 14 km to the southeast (Fig.l). To the south, Mt. Búrfell rises 669 m a.s.l., and the somewhat lower Sámsstaðamúli south of Skeljafell forms the northern border. These moun- tains form the south edge ofthe high central plateau in Iceland. The Trjáviðarlækur basin, which is about 1x2 km, slopes gently towards the Fossá river, at 125-150 m elevation. It is almost barren and covered with thick deposits, which are mostly tephra. Before the construction of the Búrfell Hydropower Plant a stream named Trjáviðarlækur had an irregular course through the basin without cutting into the underlying sediments. Since the construction of the power plant the spillwater from the intake lake has cut a channel, exposing the sedimentary sequence of the basin. GEOLOGICAL SETTING The geological formations in the area shown on Fig. 1 fall into two main classes: 1. Pleistocene formations (10,000-2,000,000 years). 2. Holocene formations (< 10,000 years). 1. Pleistocene Jormations, of which there are two main types: 1.1 Lavas and hyaloclastites belonging to the Matuyama reverse geomagnetic epoch, and clastic interbeds, especially tillites, are also common. Rocks of this type and age are found in the western JÖKULL 32. ÁR 49
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.