Jökull


Jökull - 01.12.1982, Síða 59

Jökull - 01.12.1982, Síða 59
Fig. 6. A section in the channel bank near profile IV. 1) Sand with gravel. 2) Lacustrine sediments. 3) Peat with 6100 years old tephra layer, H5. Mynd 6. Snið í Itekjarbakkanum nálægt sniði IV. 1) Sandur með möl. 2) Vatnaset. 3) Mór með hinu 6100 ára gamla gjóskulagi H$. INTERPRETATION AND DISCUSSION In the Trjáviðarlækur basin, sediments have been accumulating ever since the Weichselian main ice melted away from the area. It is supposed to have left the Búði end-moraines, which lie 35 km to the SW of the basin, some 10,000 years ago (Kjart- ansson 1943). The sand with gravel, the oldest deposit of the basin, is part of a much greater outwash plain, which started to build up at the margin of the inland high plateau during the deglaciation in Preboreal time. The much greater and glacierfed forerunner of the Fossá river carried a heavy sediment load into and through the Þjórsárdalur valley and took part in building the vast South-Iceland outwash plain. Initially the sea level was 100-110 m higher than at present, but regressed rapidly and had reached 20 m level below the present one 9,000 years ago (Kjartansson et al. 1964). The sand thickness in the basin is at least 25 m, as can be seen it the borehole BH-16 (Einarsson and Tómasson 1962). The cross bedding clearly shows the fluviatile character of the sand. It reaches approximately 133 m elevation in the basin and is found exposed in the banks of the Fossá river, below the much younger (about 3,000 years old) Þjórsárdalshraun lava. Quite abruptly the sandur formation came to an end, followed by much more finegrained deposits of a lacustrine character. These deposits are rather poorly stratified and less than 1 m thick in the channel banks. Their character points to shallow ponds rather than a large lake. The 8,950 years old peat layer in it gives a very interesting clue to the age of the lower part of the basin deposits and also shows that plants had colonized the area about 9,000 years ago. The plant remains show moss-like character, but have not been studied so far. The age of the peat deposit is well defined at between 4,000 and 9,000 years BP l4C age. Throughout the 5,000 years period, birch wood grew in the Trjáviðarlækur basin. Below H5 (6,100 years BP) the peat is approximately 1 m thick, giving an average 0.3 mm/year thickening. Between H5 and H4 this is 0.55 mm/year, and the yearly rate for the peat as a whole is 0.42 mm/year. The thick- ening rate of the Icelandic peat deposits has not been estimated so far (Einarsson 1975). Therefore it is impossible to tell whether the above figures show high, average or low thickening rate for this period (4,000-9,000 years BP). According to Einarsson (1975) the Icelandic peat bogs are usually 2 - 6 m thick, but information on peat thicknesses in any given period of the Holocene is not available. The authors belive that the basin was continu- ously covered with vegetation during this 5,000 years period. This opinion is supported by the fact that the 1+C dated samples fromjust belowandjust above the H5 tephra are of practically the same age. Nowhere in the peat strata have unconformities or weathering horizons been noticed. On the contrary, the stratification in the peat seems to be regular and continuous. The peat accumulation came to a sudden halt caused by the H4 tephra. The 2 m thick primary tephra layer has spelt doom to the vegetation, JÖKULL 32. ÁR 55
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.