Jökull


Jökull - 01.12.1982, Blaðsíða 68

Jökull - 01.12.1982, Blaðsíða 68
Fig. 4. Material deposited by the Katla flow of 1918, resting on undisturbed soil at Núpar. MyndL 4. Setlögfrá Kótluhlaupinu 1918 ofan á óhreyfbum jarðvegi við Núpa. The material. The material transported by the Katla flows is enormous. During less than 20 hours in the 1918 flow the ocean coast was in parts extended some 4 km offshore and out to a depth of approx. 40 m. Similarly an enormous amount of volcanic debris mainly pumice was deposited on the sandur plain. In the area between Kaplagarðar and Hjörleifshöíði some 8 m thick pumice layer was added on the sandur plain, (Einarsson 1975). A good exposure of the material is found in Sandgil (Fig. 3). The coarser material was mainly deposited on the sandur at the margins of main flow channels parallel to ílow direction. Plastic clay has also been observed in the deposits presumably derived from high-temperature geothermal areas beneath the glacier. Material from the previous Katla flows is still retained in Austurjökull and Höfðabrekkujökull (Fig. 1) which seems to derive mainly from the flow of 1721 but partly from 1755. At the western margin of the “jökull“ there is ablockofalmost undisturbed soil more than 2 m thick and more than 90 m iong (Fig. 5). Other dimensions are not known. Pres- umably this was deposited in the sea which up to 1721 was only a short distance from Skiphellir, a cave where the fishing boats were kept up to that date. Skiphellir is approx. 2. 2 km from the present beach. It is interesting to note that the coarser material is conspicuously more abundant in the upper partofa section through this material and big boulders have only been found at the top of Höfðabrekkujökull. Most of the flow material, however, consists of vol- canic pumice, ca. 95%. Same is the case in the above mentioned Sandgil. The grain size of the pumice is dominantly, or 60-70%, 0.5-4.0 mm and material <0.074 mm is only 4-6% (Fig. 8). Judged from a great many analyses kindly put at my dis- posal by Mr. Gylfi Einarsson, geologist of the Tech- nological Institute of Iceland, similar material cov- ers wide areas of Mýrdalssandur. The pumice is highly porous and non-porous grains are almost lacking. Petrographically the material from the Katla area is transitional alkali basalt Jakobsson 1979). Fig. 4 shows a section through a part of the mat- erial deposited at the margin of the flow of 12th of October 1918 at Núpar. The flow material rests on undisturbed soil. Next to the soil, i. e. at the base of the flow is a pumice layer as was mentioned above. Coarser material, clasts, mostly consisting of bas- altic rock fragments are common in the upper part of the profile and several boulders up to 1 m in diameter are found at the top. This seems to indi- cate that the coarser material was mainly transported in the upper part of the flow, on top of finer grained material mainly consisting of pumice (Fig. 7). The stratification of the pumice, both in this profile and in Sandgil, seems to indicate a laminar movement dominated at the flow base. A hugeboulder, Kötluklettur, (Fig. 6) was carried approx. 15 km by the 1918 flow. I have earlier estimated it to be 1400 metric tons Jónsson 1980), but upon reestimation the value is 64 JÖKULL 32. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.