Iðjuþjálfinn - 01.06.2001, Síða 9

Að stjórna aðgengi og
eftirspurn
Ymsir þættir hafa áhrif á framboð og
eftirspurn eftir þjónustu eins og þeirri
sem iðjuþjálfar veita. Stjórnvöld stýra til
dæmis aðgengi að þjónustunni meðal
annars með því að semja um þjónustu-
kaup við sumar fagstéttir en ekki aðrar.
Munur á samkeppnisstöðu sjúkraþjálfara
og iðjuþjálfa eða geðlækna og sálfræð-
inga eru góð dæmi um þetta. Þannig
getur Gunna farið til sjúkraþjálfara á
stofu niður í bæ og fær til þess styrk frá
Tryggingastofnun ríkisins (TR) en Jón er
ekki eins heppinn því hann er í þörf fyrir
iðjuþjálfun og hana fær hann tæpast
nema leggjast irtn á sjúkrahús eða greiða
hana fullu verði. Rök hafa verið færð
fyrir því að reglur TR um að greiða fyrir
sjúkraþjálfun en ekki iðjuþjálfun valdi
því meðal annars að sjúkrahús vilji
frekar ráða til sín sjúkraþjálfara en
iðjuþjálfa þar sem sjúkrahúsið getur
rukkað TR fyrir hluta af kostnaði við
sjúkraþjálfun. Það er réttlætismál að
almenningur geti fengið samsvarandi
niðurgreiðslu á kostnaði við iðjuþjálfun
og til dæmis sjúkraþjálfun. Með samn-
ingi TR við iðjuþjálfa myndi skapast
rekstrargrundvöllur fyrir iðjuþjálfunar-
stofur og þannig yrði aðgengi almenn-
ings að slíkri þjónustu stóraukið.
Iðjuþjálfun í heilsugæslu -
lögbundin þjónusta
Aðgengi að þjónustu iðjuþjálfa ætti sam-
kvæmt lögum um heilbrigðisþjónustu nr.
97 frá 1990 (gr. 19.1) að vera tryggt með
því að heilsugæslustöðvum er skylt að
veita eða tryggja þjónustuna. Þetta er
næstum óþekkt hér á landi og heilsu-
gæslan virðist ekki einu sinni reyna að
útvega fólki iðjuþjálfun. Stór landsvæði
eru því án slíkrar þjónustu og þurfa til
dæmis börn utan af landi að sækja
iðjuþjálfun hjá Æfingastöð Styrktarfélags
lamaðra og fatlaðra í Reykjavík. Biðtím-
inn eftir iðjuþjálfun hjá ÆSLF er um eitt
og hálft ár. Það er langur tími í lífi barns.
Félagið hefur um langt skeið unnið að
því að kynna möguleika iðjuþjálfunar
innan heilsugæslu og reynt að þoka því
áfram innan stjórnkerfisins að iðjuþjálfar
verði ráðnir til heilsugæslustöðva.
Reynslan af tilraunaverkefni um iðju-
þjálfun í heilsugæslu sem og niðurstöður
matshóps er mat árangur verkefnisins
mæla líka eindregið með því að heilsu-
gæslustöðvar sinni því lögboðna hlut-
verki sínu að bjóða upp á þjónustu iðju-
þjálfa.
Iðjuþjálfar vilja aukna
samvinnu við yfirvöld
Af viðbrögðum ráðamanna t.d. innan
heilsugæslu, félagsþjónustu og skólakerf-
is er okkur ljóst að hluti af skýringunni á
því af hverju iðjuþjálfun er ekki ofar á
forgangslista er óljós vitneskja um eðli
þjónustunnar. Brýnt er að kynna betur
hvað iðjuþjálfar gera og geta gert á
hinum ýmsu stigum heilbrigðis- og
félagsþjónustu og að borgararnir eiga
lögum samkvæmt að hafa aðgang að
iðjuþjálfun í tengslum við sína heilsu-
gæslustöð. Iðjuþjálfafélagið hefur gegn-
um tíðina unnið slíkt kynningarstarf eftir
Iðjuþjálfafélag íslands er fúst til samstarfs við
heilbrigðisyfirvöld og önnur stjórnvöld um
hvaðeina sem tii framfara getur talist fyrir
heilbrigði á íslandi.
föngum. Nauðsynlegt er að hefja mark-
visst kynningarstarf til dæmis innan
heilsugæslunnar og hljótum við að kalla
eftir því að heilbrigðisyfirvöld taki virk-
an þátt.
Iðjuþjálfafélag íslands er fúst til sam-
starfs við heilbrigðisyfirvöld og önnur
stjómvöld um hvaðeina sem til framfara
getur talist fyrir heilbrigði á íslandi. Við
teljum það hins vegar ekki vera okkar
einkamál hvort farið er eftir lögum til
dæmis lögum um heilbrigðisþjónustu.
Að tryggja jafnan aðgang þegnanna að
þjónustu er sömuleiðis verkefni sem við
getum ekki leyst í okkar ranni. Vilji og
áhugi yfirvalda er nauðsynlegur og
eðlileg forsenda þess að þessi mál verði
færð til betri vegar.
Með von um að allir landsmenn fái
aðgang að þjónustu iðjuþjálfa í fram-
tíðinni.
Kristín Sigursveinsdóttir
FAGHÓPUR UM
IÐJUÞJÁLFUN
BARNA
Undan farin ár hafa iðjuþjálfar sem
vinna með börnum starfrækt faghóp
um iðjuþjálfun barna. Faghópurinn
hefur hist reglulega, miðlað þekkingu
og unnið að ýmsum verkefnum. I vet-
ur hafa fundir verið haldnir að jafnaði
annan miðvikudag hvers mánaðar yfir
vetrartímann. Fundartímar munu þó
breytast með komandi hausti. Faghóp-
urinn er opinn öllum iðjuþjálfum og
iðjuþjálfanemum á íslandi sem áhuga
hafa á iðjuþjálfun barna. í dag eru 26
iðjuþjálfar af öllu landinu skráðir í
hópinn. Tveir iðjuþjálfar eru valdir í
framkvæmdanefnd sem sjá um að
boða til funda og halda utan um
skipulag. Markmið faghópsins er að
miðla þekkingu um barnaiðjuþjálfun
innan hópsins sem utan. Faghópurinn
hefur leitast við að halda fundina á
mismunandi vinnustöðum með það að
markmiði að kynnast öðrum stöðum
þar sem boðið er upp á iðjuþjálfun
barna. Viðkomandi iðjuþjálfi hefur þá
sagt frá starfi sínu og skipulagi
íhlutunar. Einnig höfum við leitast við
að kynna okkur aðra staði þar sem
unnið er með börn. Þá hefur efni
fundanna verið fjölbreytt. I vetur hefur
verið fjallað mikið um mismunandi
matstæki. Við höfum rætt reynslu
okkar af nýjum matstækjum, t.d.
„School Function Assessment" og önn-
ur hafa verið kynnt til sögunnar. Einn-
ig hefur hópurinn unnið töluvert með
þýðingar á matstækjum og sem dæmi
má nefna var unninn spurningarlisti
sem notaður er til að meta færni barna
við daglega iðju.
í dag eru í framkvæmdanefnd Sig-
ríður O. Guðjónsdóttir iðjuþjálfi á
Styrktarfélagi lamaðra og fatlaðra og
Erla B. Sveinbjörnsdóttir iðjuþjálfi á
Skólaskrifstofu Seltjarnarness. Allir
þeir sem áhuga hafa á að vera með í
faghópnum eða fræðast nánar um
okkar störf geta haft samband við
Sirru, netfang: idja@slf.is eða Erlu,
netfang: erlasv@seltjarnarnes.is
IÐJUÞJÁLFINN 1/2001 Q