Bændablaðið - 24.09.2015, Page 43

43Bændablaðið | Fimmtudagur 24. september 2015
og hafa enga starfsmenn. Geiturnar
eru mjólkaðar tvisvar á dag og
mjólka að jafnaði 3,6 kg mjólkur
daglega en bestu geiturnar eru að
gefa allt að 6 kg mjólkur á dag.
Fara ekki út
Þessar geitur, sem eru af hollenska
mjólkurgeitakyninu Dutch white,
eru um 70–80 kg á fæti og eru þraut-
ræktaðar til mjólkurframleiðslu og
því júgurmiklar. Athygli gestanna
vakti hve öll aðstaða var rúmgóð
og hve rýmið hjá geitunum virkaði
mikið.
Þau Paul og Rit leggja mikla
áherslu á dýravelferð og að geiturn-
ar hafi mikið pláss, enda fari þær
aldrei út. Rit sagði einnig frá því að
í Belgíu væru kröfur til aðbúnaðar
geita og kinda strangar og að fyrir
þessa stærð af gripum ætti rýmið að
vera 1,3 fermetrar.
Í geitahúsinu voru allar geitur í
stórum hálmstíum en hálmurinn sem
þau nota er fluttur inn frá Frakklandi
og þykir sérlega góður en kostar sitt:
115 evrur tonnið eða um 16.500
krónur. Hálmnotkunin er einnig
veruleg en á þessu búi eru notuð
5 tonn af hálmi á viku enda borið
undir geiturnar annan hvern dag.
Þar sem stíudýptin er ekki nema 40
cm þarf að moka út úr geitahúsinu
þrisvar á ári og fer hluti af hálminum
í flög en annar hluti í lífgasfram-
leiðslu.
25% bera árlega
Framleiðsluferlið á þessu geitabúi er
verulega frábrugðið því sem tíðkast
í hefðbundinni mjólkurframleiðslu
með kýr enda bera einungis 25%
huðnanna á ári, en burður stendur
frá miðjum febrúar og fram í júlí.
Ástæðan fyrir því að ekki fleiri bera á
hverju ári, er einfaldlega sú að geitur
geldast ekki upp og geta
mjólkað samfleytt í fleiri
ár! Endurnýjunarþörfin
er hins vegar til staðar
enda heltast geitur úr
lestinni eins og gengur.
T.d. er geit slátrað sé
dagsnyt hennar komin
niður í 1,5 kg mjólkur
á dag, þá er hún ekki
hagkvæm til mjólkur-
framleiðslu lengur og
er send í sláturhús. Rit
sagði að geiturnar næðu
því yfirleitt að verða
þetta í kringum 5 ára
gamlar, en þá væru hinar
yngri huðnur einfaldlega
búnar að ná hinum eldri
í afurðaseminni og því
ekki annað að gera en
að slátra.
Haldið við 40 kílóa
þunga
Ungum huðnum er
haldið nái lífþungi þeirra
40 kílóum og fá þær
1–2 kið við fyrsta burð
en 2–4 í næsta burði.
Frjósemin er því góð
og þó svo að rétt tæp-
lega 250 geitur beri á ári
hverju þá fá þau Paul og
Rit 6–700 kið.
Þar sem þau eru ekki í kjötfram-
leiðslu eru hafrarnir seldir frá búinu
vikugamlir og fást ekki fyrir þá nema
2 evrur og er í raun tap á þessum
hluta framleiðslunnar. Aðspurð að
því hvort ekki væri þá betra að aflífa
þá við fæðingu sagði hún það ólög-
legt í Belgíu.
90 krónur fyrir lítrann
Geiturnar eru mjólkaðar tvisvar á
dag, klukkan sex á morgnana og
aftur klukkan sex á kvöldin og taka
mjaltirnar eina og hálfa klukkustund.
Dagleg framleiðsla búsins eru 3.500
kg mjólkur en meðalnytin er nú 1.300
kg. Mjólkin fer öll í ostaframleiðslu
og fást nú 90 krónur fyrir lítrann (63
evrusent), en kostnaðurinn er um 65
krónur á hvern lítra (45 evrusent).
Þetta er því afar hagstæð framleiðsla
sem stendur, að sögn eigendanna.
Aðspurð um skýringuna á þessu
sagði Rit að mikil eftirspurn væri eftir
geitaostum og ekkert lát væri á því,
en afurðastöðvaverðið hefði
þó sveiflast mikið á undan-
förnum árum og áratugum en
haldist nokkuð stöðugt nú í
nokkur ár.
Með holdanaut í Brussel!
Síðasta heimsóknin í
þessari ferð var svo til
holdakúabóndans Jan De
Rijck sem býr rétt í útjaðri
Brusselborgar. Jan er reynd-
ar sölumaður í fullu starfi
en býr samhliða sínu starfi
með 30 holdakýr af kyninu
Belgian Blue. Reyndar eru
gripirnir ekki hreinræktaðir
Belgian Blue holdagripir,
heldur tvínytjakyn með sama
nafni. Hann mjólkar því
nokkrar kýrnar í kálfana sína
en meðalnyt þeirra er að hans
sögn um 5.500–6.000 lítrar á
ári. Hann er þó jafnt og þétt
að auka hlutfall Belgian Blue
holdakynsins í stofni sínum
og er vaxtargeta gripa hans í
dag nokkuð góð eða um 750
kíló á fæti eftir tvö ár með
65–68% fallþungahlutfall.
Þetta er þó allnokkuð fjarri
hreinræktuðum Belgian Blue
holdanautum, en þau bestu
geta náð þessum þunga á
einungis 13 mánuðum.
Verðið sem hann fær fyrir fallið er
365–380 þúsund krónur eða um 750
krónur á kílóið.
Í fjölbreyttri framleiðslu
Jan er með þónokkurt land undir og
miklu meira en hann þarf fyrir holda-
nautabúskap sinn og ræktar hann því
bæði kartöflur, gulrætur og sykur-
rófur á hluta af þessum 55 hekturum
sínum. Sem fóður fyrir gripina ræktar
hann bæði gras, maís og fóðurrófur,
en munurinn á fóðurrófum og sykur-
rófum felst í sykurhlutfalli hvorrar
gerðar fyrir sig. Þannig er sykur-
hlutfallið í sykurrófum um 18–19%
við uppskeru en 14% í fóðurrófum
en uppskerumagnið af hektaranum
er þó svipað hjá báðum gerðum eða
um 70–75 tonn. Sykurframleiðslan af
hektaranum er því um 15 tonn, þ.e.
með sykurrófunum.
60–65 tonn af hektaranum
Aðspurður um kartöfluframleiðsluna
þá sagði Jan að vænta mætti 60–65
tonna uppskeru af hektaranum, en
hann ræktar kartöflur í 10 hekturum,
en að verðið sem hann fengi fyrir
uppskeruna væri afar breytilegt á
milli ára. Hann gerir því samninga
fyrirfram um fast verð fyrir þriðj-
unginn af uppskerunni og tryggir sér
þannig tekjur sem standa undir mikil-
vægasta kostnaðinum. Þetta er líklega
eins gott enda féll verðið síðasta vetur
niður í 25 evrur á tonnið, en verðið
fyrir fyrirfram umsömdu viðskiptin
var 100 evrur.
Rúllar kurlaðan maís
Verulega athygli hópsins vöktu
rúllurnar hjá Jan en í þeim var kurlað-
ur maís og mjög laus í sér. Aðspurður
um það hvernig hægt væri að koma
lausu fóðri inn í rúllubindivél sagði
Jan að notuð væri sérstök rúllubindi-
vél í verkið sem hægt væri að moka
eða dæla lausu fóðri beint ofan í, enda
gæti engin sópvinda tekið upp laust
fóður. Ef kornið væri of þurrt, næst
ekki að rúlla það og þá er oft bætt
vatni út í til þess að það nái að rúllast.
Virkar áhugavert fyrir t.d. kornbænd-
ur á Íslandi.
Snorri Sigurðsson
Ráðgjafi hjá Seges P/S
sns@seges.dk
Aðstaðan á geitabúinu Caprahoeve í Belgíu er afar rúmgóð
en þarna eru í dag 950 mjólkandi geitur.
www.VBL.is REYKJAVÍK
Krókháls 5F
110 Reykjavík
Sími: 414-0000
AKUREYRI
Baldursnes 2
603 Akureyri
Sími: 464-8600
Gjafahringur fyrir hesta,
stærð 67x210 cm
Vörunúmer: F030 2000 23
Verð kr. 48.735 án vsk.
Verð kr. 60.432 með vsk.
Brynningarskál
Vörunúmer: B165 0500 75
Verð kr. 8.887 án vsk.
Verð kr. 11.021 með vsk.
Stækkanleg gjafagrind
fyrir sauðfé, 160x170 cm
Vörunúmer: F035 2003 01
Verð kr. 72.136 án vsk.
Verð kr. 89.449 með vsk.
Galvaníseruð gæða vara - Smíðuð úr stáli
Stía - 1,23 m
Vörunúmer: F052 2002 02
Verð kr. 5.732 án vsk.
Verð kr. 7.107 með vsk.
Stía - 1,84 m
Vörunúmer: F052 2002 03
Verð kr. 8.188 án vsk.
Verð kr. 10.066 með vsk.
Gerðisgrindur og staurar – Gerum tilboð eftir teikningum
Engin suðuvinna. Auðvelt og fljótlegt í uppsetningu
Gerðigrind 4,27 m
Vörunúmer: F006 2940 14
Verð kr. 27.325 án vsk.
Verð kr. 33.883 með vsk.
Gerðigrind 3,36 m
Vörunúmer: F006 2940 11
Verð kr. 25.143 án vsk.
Verð kr. 31.177 með vsk.
Gerðisstaur 2,40 m með 2 eyrum
og læsigati
Vörunúmer: F017 2003 00
Verð kr. 18.488 án vsk.
Verð kr. 22.925 með vsk.
Gerðisstaur 2,40 m með 2 eyrum
Vörunúmer: F017 2102 00
Verð kr. 18.175 án vsk.
Verð kr. 22.537 með vsk.
Einnig fáanleg hlið með 4 slám
Stærðir: 0,92 - 1,22 - 3,36 - 4,27 m
Gerðisstaur 2,40 m með 4 eyrum
Vörunúmer: F017 2103 00
Verð kr. 20.543 án vsk.
Verð kr. 25.473 með vsk.
Fjárvog með skífuvog
Vörunúmer: F047 2004 10
Verð kr. 175.303 án vsk.
Verð kr. 217.376 með vsk.
Fjárvog með tölvuvog
Vörunúmer: F047 2004 16
Verð kr. 236.405 án vsk.
Verð kr. 293.142 með vsk.
Gjafahringur fyrir
sauðfé (lárétt)
Vörunúmer: F035 2000 02
Verð kr. 36.057 án vsk.
Verð kr. 44.710 með vsk.
Flokkunargangur
Vörunúmer: F050 2001 01
Verð kr. 168.368 án vsk.
Verð kr. 208.776 með vsk.
Meðhöndlunarbúr fyrir sauðfé
Vörunúmer: F051 2300 01
Verð kr. 288.809 án vsk.
Verð kr. 358.123 með vsk.
Sauðfjárspray - 6 litir - 400 ml
Vörunúmer: RIT3010+
Verð kr. 1.560 án vsk.
Verð kr. 1.934 með vsk.
GRINDUR, VOGIR, BÚR OG FLEIRA
REYKJAVÍK Sími: 414-0000 /// AKUREYRI Sími: 464-8600 /// www.VBL.is
Litastifti í 6 litum
Vörunúmer: RIT3602+
Verð kr. 250 án vsk.
Verð kr. 310 með vsk.
Gjafagrind á stoðum
fyrir sauðfé
Vörunúmer: F035 2004 01
Verð kr. 72.463 án vsk.
Verð kr. 89.855 með vsk.
Flokkunarhlið á þrjá vegu