Skólavarðan - 01.03.2007, Blaðsíða 4

4
LEIÐARI
EFNISYFIRLIT
SKÓLAVARÐAN 2.TBL. 7. ÁRG. 2007
Forsíðumynd: Börn í Grandaskóla í danskennslu.
Auglýsingar: Stella Kristinsdóttir
stella@ki.is / sími 595 1142 eða 867-8959
Prentun: Svansprent
Skólavarðan, s. 595 1118 (Kristín) og 595 1119 (Helgi).
Laufásvegi 81, 101 Reykjavík
Skóli fyrir alla 3
Formannspistill eftir Ólaf Loftsson
Dans og samtímispólitík – leiðari 4
Skólafárið 5
Gestaskrif eftir Rúnar Helga Vignisson
Snemmtæk íhlutun og bókin Bína bálreiða 6
Fæðingarorlof – breytingar 7
Leiðir til árangurs – námstefna 8
Hvað hamlar launaþróun í framhaldsskólum? 10
Sagnahefðin í skólastofunni 12
Hver er Valli? 16
Vetrarfrí í grunnskólunm: Nauðsyn eða óþarfi? 18
Hreyfistund 22
Hjálpfús heimsækir leikskólann 23
Ársfundur Félags grunnskólakennara 26
Ársfundur Félags leikskólakennara 28
Fjarkennsla, fjarnám eða einingasala 29
Smiðshöggið reka Jens B. Baldursson og Jón Árni Friðjónsson
Það vantar merki fyrir Skólaþing 30
Á þeim sex árum sem eru liðin síðan ég hóf störf hjá
Kennarasambandinu hafa orðið gífurlegar breytingar í
skólamálum og þar með stéttarumhverfi kennara. Svo
miklar raunar að nánast er hægt að tala um umbyltingu.
Breytingarnar hafa samt farið hægt og hljótt og ástæðan er
sú að í fljótu bragði virðast þær vera aðskildir atburðir en
ekki ein atburðarás eins og raunin er.
Meðal áþreifanlegra viðburða má nefna í þessu samhengi tíu
punkta samkomulag Kennarasambandsins og menntamála-
ráðherra, inngöngu Félags leikskólakennara í Kennarasambandið,
stofnanasamninga framhaldsskóla, deilur sveitarfélaga um
kostnað af tónlistarnámi framhaldsnema og breytingar á
kennaramenntun sem ýmist hafa orðið eða eru um það bil að
verða á öllum skólastigum og einnig í tónlsitarskólum. Hvað
varðar fjölþátta hræringar sem síast inn í skólamálin og hafa
mikil áhrif má nefna miklar breytingar á alþjóðlegum vettvangi
og alþjóðlegri orðræðu um atvinnumál og kjaraumhverfi, hversu
hreyfanleiki fólks og tækifæri til samskipta heimshorna á milli
hefur aukist gríðarlega og hve markaðsvæðing á öllum sviðum
mannlífsins hefur sömuleiðis farið ört vaxandi með meðfylgjandi
þáttum á borð við aukið mat, mælingar og eftirlit, auknar
kröfur um framhaldsmenntun stjórnenda og þyngri áherslu á
einstaklinginn. Þessar breytingar hafa ekki síður haft mikil áhrif
á ákvarðanatöku, umræðu, stefnumótun og daglegt líf hérlendis
Dans og samtímispólitík
Ritstjóri: Kristín Elfa Guðnadóttir kristin@ki.is
Ábyrgðarmaður: Helgi E. Helgason helgi@ki.is
Umsjónarmaður félagatals: Sigríður Sveinsdóttir
sigridur@ki.is / sími 595 1115
Hönnun: Zetor ehf.
Ljósmyndir: Jón Svavarsson, nema annars sé getið
en annars staðar. Hvað ríkisvaldið varðar virðist það ferðast á þá
átt að verða meira reaktíft en próaktíft, þ.e. bregðast við í stað
þess að vera í fylkingarbrjósti sem frumkvöðull. Breytt hlutverk
þess kemur líka fram í sívaxandi þjónustu við viðskiptalífið.
Þessi hreyfing frá-ríki-til fjármagns hefur mikil áhrif á þróun í
menntamálum. Eftir níu ellefu árásina sem skók heimsbyggðina
jókst mjög „íslamófóbía“ og almennt útlendingahatur og
ríki þéttu landamæri sín í fínriðið net sem fáir fiskar sleppa í
gegnum, Íslendingar fóru ekki varhluta af þessari þróun (sbr.
Schengen). Samhliða meiri áherslu á flæði eykst löngun til að
eiga heima á sínum litla „kósí“ stað. Um leið er svo sveppavöxtur
í fjölþjóðlegum hreyfingum í ýmsum málaflokkum svo sem um-
hverfismálum. Þessu öllu til viðbótar kemur sú sérstaða Íslands að
vera nýgræðingar í hópi Evrópuþjóða hvað varðar sambúð fólks
af ólíkum uppruna. Vöxtur hagkerfisins og fjöldi innflytjenda eru
gagnverkandi og ýtir hvor undir annan. Skólakerfið er að sumu
leyti betur búið undir þessa samfélagsbreytingu en ýmsar aðrar
stofnanir en að öðru leyti ekki, svo sem varðandi móttöku og
starfsþjálfun erlendra starfsmanna. Loks má nefna aukið erlent
samstarf bæði í skólastarfinu sjálfu og á vettvangi ráðstefna og
annarra fagviðburða og um leið hefur umræða um fagvitund og
fagmennsku aukist mjög samhliða umræðu um vinnuumhverfi
og líðan í starfi. Þá hefur samstarf milli skólastiga stóraukist.
Hér er einungis tæpt á nokkrum breytingum sem ég hef tekið
eftir undanfarin sex ár í samlífi mínu með kennurum. Sumar
varða skólastarf sérstaklega, aðrar samfélagið í heild og þar með
auðvitað kennara. Okkur er gjarnt að setja merkimiða á hin ýmsu
ferli til skýringar- og skilningsauka en margt bendir til að hinn
venjulegi maður skilji ekki orð eins og hnattvæðingu, ef nokkur
skilur þau þá. Hvað merkja þessar breytingar og hvernig varða þær
veginn inn í framtíðina? Hvar ber okkur niður og hvað hefur þetta
að segja fyrir þróun skólastarfs og inntak? Í þessari umræðu eiga
kennarar að vera í broddi fylkingar. Þeir eru þjálfaðir í að halda
utan um verkefni og að gera áætlanir til bæði skamms og langs
tíma. Á forsíðu Skólavörðunnar er mynd af dansandi börnum.
Kennarinn er aftarlega í hópnum en engu að síður leynir sér ekki
hver það er sem heldur utan um dansstundina. Einhver sagði:
„Að dansa er að vera nýr. Ferskur hvert augnablik.“ Kennarar
kunna tökin á þeirri samtímispólitík (ekki samtímapólitík) sem við
þurfum á að halda nú á tímum. Áfram dansarar!
Kristín Elfa Guðnadóttir.
Kristín Elfa Guðnadóttir.