Skólavarðan - 01.03.2007, Blaðsíða 14

14
„devised theatre,“ sem mætti hér snara
á ylhýra málið og kalla „aðferða- eða
áhalda- leikhús“. Ekki það að leikhús í
skólastofunni megi ekki verða að sýningu
heldur hitt að ferlið þarf ekki að miða að
eiginlegri sýningu. Áhorfandinn er ekki
nauðsynlegur, heldur þátttakan. Leikferli
sem eru stunduð í menningarheimum
sem við þekkjum minna til eru oft
þátttakandans. Þar koma oft til ,,athafnir”
(helgisiðir) frekar en sýningar. Athafnir í
þeirri merkingu að allir taka þátt. Athafnir
án trúarbragða en samt í nafni listrænna/
andlegra gilda. Línan á milli trúarbragða
og listar hefur alltaf verið fín og oftar en
ekki er spurt hvor kom á undan andinn
eða trúarbrögðin, listin eða trúarbrögðin.
Noh leikhúsið japanska er dæmi um
,,helgisiða” form í leikhúsi, eða athöfn
án trúarbragða. Fæstir halda því lengur
fram að leiklistin hafi sprottið úr grískum
helgiathöfnum og trúarbrögðum. Ekki einu
sinn að leiklistin eigi grískar rætur heldur
alþjóðlegar og sammannlegar. Hringurinn
er sammannlegt, frumform þar sem við
erum öll jöfn. Allir sjá alla og auðveldara
er að taka þátt. Þegar unnið er með leiklist
í skólastofunni er því fátt eðlilegra en að
vinna í hring. Sitja eða standa í hring.
Búa til leiki sem gerast í hringnum. Leika
í miðju hringsins. Leikhúsið er kannski
upphaflega ekki hús heldur hringur. Í
skólastofunni er mikilvægast að allir taki
þátt. Að við troðum upp með hvert öðru.
Sú athöfn sem fram fer í skólastofunni er
allra sem þar eru. Hér er ekki úr vegi að
glöggva sig á að orðið ,,drama” úr grísku
þýðir í raun gjörningur eða athöfn þó að
nú vísi það oftar en ekki til þess að stilla
upp andstæðum sem takast á og að þá
verði til drama. Athöfn í skólastofunni
gengur út á að gera og upplifa, en við
kennarar vitum að það að ,,setja sig í spor”
jafngildir reynslu og að engin kennsla
kemur í stað reynslu. Námsefnið yfirfært
og raungert.
Neelands hefur gefið út margar bækur
og er virtur höfundur í faginu. Hann
gerir lítið úr þessu og segir að sér finnist
leiðinlegt að skrifa einn og því skrifi
hann oftar en ekki bækur með öðrum.
Mest selda bókin hans er sú eina sinnar
tegundar, skólabók sem nemendur kaupa
og nota á ,,A/SA Levels”, nánar tiltekið
á unglingastigi. Eftir nánari grennslan á
Amazon.com komst undirritaður að því
að titlarnir sem Neelands hefur komið að
nálgast tuginn. Hann viðurkennir að salan
losi 100.000,- bækur.
Neelands leggur stund á það sem hann
predikar. Menning, samskipti og leikhús
eru samtvinnuð fyrir honum. Vinsældir
hans og virðing um víða veröld bera vott
manni sem lifir, hugsar og hrærist sem sú
meðvitaða félagsvera sem við hittum.
Ef námskeið með Jonothan verða
árlegur viðburður mæti ég aftur. Eftir
svona námskeið er leikur einn fyrir hvaða
kennara sem er að tileinka sér allt það efni
sem Ása Ragnarsdóttir og Anna Jeppesen
hafa gefið út í bók sinni “Leiklist í kennslu”.
Kennsluefnið er einkar aðgengilegt á vef
Námsgagnastofnunar.
Nokkrar bækur sem Neelands hefur
komið að: Structuring Drama Work,
Learning through Imagined Experience,
Making sense of Drama, Beginning Drama
11-14 og Improve Your Primary School
through Drama, en þá síðastnefndu sem
kom út sl. vor, skrifaði hann með konu
sinni Rachel Dickinson.
Ásgeir Sigurvaldason.
Höfundur er grunnskólakennari, leikstjóri(MFA)
og framhaldskólakennari í leiklist og tjáningu.
Hringurinn er sammannlegt, frumform
þar sem við erum öll jöfn. Allir sjá alla og
auðveldara er að taka þátt. Þegar unnið
er með leiklist í skólastofunni er því fátt
eðlilegra en að vinna í hring. Sitja eða
standa í hring. Búa til leiki sem gerast í
hringnum. Leika í miðju hringsins. Leikhúsið
er kannski upphaflega ekki hús heldur
hringur. Í skólastofunni er mikilvægast að
allir taki þátt. Að við troðum upp með hvert
öðru. Sú athöfn sem fram fer í skólastofunni
er allra sem þar eru.
SKÓLAVARÐAN 2.TBL. 7. ÁRG. 2007
LEIKLIST SEM KENNSLUAÐFERÐ