Skólavarðan - 01.06.2009, Blaðsíða 15

SKÓLAVARÐAN 4.TBL. 9. ÁRG. 2009
SKÓLI Á KREPPUTíMUM
15
„Á sameiginlegum ársfundi KÍ og aðalfundi
skólamálaráðs í mars ræddum við hvernig
við stillum okkur upp til varnar skólastarfi
og menntun,“ segir Elna Katrín Jónsdóttir
varaformaður KÍ og formaður skólamálaráðs
en drjúgum hluta fundarins var varið í erindi
og umræður um menntun á krepputímum.
„Menn eru slegnir yfir þeim ósköpum
sem yfir okkur hafa dunið og við lendum
í nokkurs konar meðvirkri umræðu um að
auðvitað þurfi að skera niður alls staðar.
Þessi hugsun er hættuleg. Það er skylda
Kennarasambandsins að benda á að það
skiptir öllu máli fyrir þessa þjóð að halda
áfram að efla sig í skóla- og menntamálum,
bæði út frá sjónarhorni menntunar og
velferðar. Það þarf að hækka menntunarstig
þjóðarinnar og við berum líka ábyrgð á skól-
anum sem félagslegri lykilstofnun. Það er
okkar hlutverk í Kennarasambandinu að vera
á vaktinni fyrir skóla og nemendur.“
Kennarar standa ekki hjá og horfa á
skólastarf skorið niður við trog
Skólastjórnendur og kennarar eru að
sögn Elnu vel til þess að fallnir að ráða
ráðamönnum heilt um hvernig því fé sem
úr er að spila verði best varið. „En að sama
skapi mun þessi fagstétt ekki standa hjá og
horfa á skólastarf og menntun skorin niður
við trog,“ segir hún. „Það er áhyggjuefni að
þó að umræða um menntamál og skólamál
hafi glæðst á undanförnum árum og enginn
sé maður með mönnum í pólitík nema
vera sæmilega viðræðuhæfur um skólamál
þá erum við merkilega lítið uppnæm fyrir
niðurskurði og samdrætti í skólastarfi og
þjónustu við skólabörn.
Orðið forgangsröðun er orðið óskaplega
slitið og næstum því klisja. En ég er þeirrar
skoðunar að við höfum ekki ennþá náð
að sameinast um að forgangsraða í þágu
skólastarfs í landinu. Í sveitarfélögum hingað
og þangað um landið er skorin niður marg-
vísleg þjónusta í leik- og grunnskólum. Þrátt
fyrir þetta sjást engin merki þess að ríki og
sveitarfélög hafi búið sameiginlega til áætlun
um hvernig eigi að halda skólastarfi og
menntun í ásættanlegu horfi í kreppunni.
Þegar grunnskólinn var fluttur til sveitar-
félaganna fyrir rúmum áratug þá fylgdi
honum ekki nægilegt fé. Síðan höfum við
upplifað bullandi góðæri en það var lítið nýtt
til að bæta þannig í að sveitarfélögin gætu
rekið grunnskóla með þeim myndarbrag
sem þau örugglega vilja og sækjast eftir að
gera. Það má vafalítið benda á svipað um
leikskóla, tónlistarskóla og framhaldsskóla
en um síðasttalda skólastigið höfum við
mjög gott yfirlit um hvernig fjárveitingum
hefur verið háttað. Aukin velmegun og
góðæri hefur semsagt ekki verið nýtt til að
færa skólastarf og menntun til þess vegar
sem við viljum sem samfélag og lög gera ráð
fyrir.
Nú þurfa nemendur enn meira á skólanum
sínum að halda
Ég held að fólk á Íslandi hafi mjög sterkar
taugar til skóla og vilji að öll börn og ung-
menni njóti eins góðra skilyrða í námi og
nokkur kostur er. Það er nýlega búið að
endurnýja lög um öll skólastigin og um
kennaramenntun og í þeim er sterkur og
frekar metnaðarfullur samhljómur um að
setja nemandann í forgrunn. Þó að við í
Kennarasambandinu hefðum gjarnan viljað
að fleiri mál yrðu leidd til lykta í þessum
lögum, til hagsbóta fyrir nemendur, og að
tekin yrðu lokaskref til jafnréttis til náms þá
verður ekki annað sagt en að menn ætluðu
sér áfram.
En við söfnuðum ekki til mögru áranna
og rýmkuðum því ekki skilyrði skóla til að
halda uppi öflugu starfi. Þegar kreppan skall
á var af litlu að taka. Því miður bitnar sam-
dráttur alltaf þyngst á þeim sem síst mega
við því, börnum með ýmislegar sérþarfir og
nemendum almennt sem þurfa verulega á
stoðþjónustu skóla að halda. Það bitnar líka
á öllum nemendum þegar dregið er úr vali
í námi, námshópar stækka og starfsskilyrði
nemenda og kennara verða almennt lakari.
Þetta kemur langsamlega verst niður á
börnum sem síst mega við því og það er
ástæða til að vekja sérstaklega máls á því
að börn foreldra sem standa höllum fæti
félagslega eða eru atvinnulausir þurfa enn
meira á skólanum sínum að halda. Hann er
haldreipi fjölskyldunnar.
Verðum að vita hvar vandinn er mestur
Kennarasambandið starfar á landsvísu og
reynir að hafa yfirlit málefni. Hingað til hefur
þó ekki fengist yfirsýn yfir þær aðgerðir sem
sveitarfélögin grípa til. Um þau efni er vísað
Heildstæða, sameiginlega áætlun ríkis og sveitarfélaga um skólamál vantar
Okkar hlutverk að vera á vaktinni
Menn eru slegnir yfir þeim
ósköpum sem yfir okkur
hafa dunið og við lendum
í nokkurs konar meðvirkri
umræðu um að auðvitað
þurfi að skera niður alls
staðar. Þessi hugsun er
hættuleg.
Í sveitarfélögum er skorin niður þjónusta í leik- og grunnskólum.
Þrátt fyrir þetta sjást engin merki þess að ríki og sveitarfélög
hafi búið sameiginlega til áætlun um hvernig eigi að halda
skólastarfi og menntun í ásættanlegu horfi í kreppunni.
Elna Katrín Jónsdóttir