Stjórnartíðindi fyrir Ísland: B-deild - 01.12.1874, Side 64

50
58
303ta
septbr.
1873.
hjúaskildaga 14. mal 1854 tll í’orkelshólshrepps, þar er hann fyrst var vinnutnaðr, en
síðan giptist og fór að búa. {>egar hann var búinn að vera 9 ár í I’orkelshólshrepp, var
honum sagt af landsdrottni hans, að hann yrði að víkja burt af ábýlisjörð sinni. Oann
fór þvf til hreppstjórans í Sveinstaðahreppi, og beiddi hann að útvega sér jarðnæði.
Hreppstjórinn kvaðst ekki vita af neinu lausu, en bauð Magnúsi samt að flylja sig frá
Þorkelshólshreppi til fæðingarhreppsins og ráðgjörði að ráðstafa honum á einhvern hátt.
^ar eptir fór Magnús suðr til sjóróðra og var kona hans á meðan fóðrlaus og leitaði hjálpar
til hreppstjórans í Sveinstaðahreppi, er þá fékk henni 2 skeffur af korni lil að fóðra með ær.
tegar Magnús var kominn heim, bað hann f öndverðum aprílmánuði 1864, þá er hann þólt-
ist vera orðinn bjargarlaus, hreppstjórann í I’orkelshólshrepp að skoða heimili sitt, hvort
hann hefði viðunanlega matbjörg. Ureppstjórinn skoðaði þá með 2 mönnum matbjörg
Magnúsar, og áleit að hann gæti eigi komist af með hana. Hann kom því fyrir 2 börn-
um Magnúsar, og skrifaði 15. apríl 1864 hrcppstjóranum í Sveinstaðahrepp bréf, þar er
hann skýrði frá heimilishögum Magnúsar, sagði, að hann hefði, þó eigi nema um lítinn
tíma, getað komið fyrir 2 ýngstu börnum Magnúsar, og skoraði á Sveinstaðahrepp að ráða
sem allra fyrst úr vandkvæðum Magnúsar og borga meðgjöfina með börnunum. I’essu
bréfi svaraði hreppstjórinn f Sveinstaðahreppi með bréfi 28. s. m. Hann segir þar, að
Magnús sé búinu að vera 10 ár í l^orkelshólshrepp, og búinn að innvinna sér þar rélt til
framfæris, að hann varla muni þurfa styrks með og að einskis endrgjalds sé að vænta
frá Sveinstaðahreppi. — — —------------—
Eplir að skrifast hafði verið á um málið og röttarpróf hafði verið átt í því að bciðni
hreppstjórans í Sveinstaðahreppi, lagði sýslumaðrinn í Húnavatnssýslu I3.marts 1869þann
úrskurð á málið, að Magnús hefði með 10 ára samfleyttri dvöl áunnið sér rétt til fram-
færslu f Þorkelshólshreppi, og að Sveinstaðahreppr þvf eigi yrði skyldaðr til að endrgjalda
I’orkelshólshreppi úllát hans fyrir Magnús. I’essum úrskurði, er amtið staðfosti 25. nóv-
embr. 1869 er nú skolið hingað.
I’egar ræða á um það, hvort Magnús Guðnnindsson hafi áunnið sér framfærslu f
I>orkelshólshreppi með lOára dvöl sinni þar frá 14. maí 1854, kemr fyrst til greina styrkr
sá, er honum var veittr í aprílmánuði 1864, og sem gelið er um í bréfi þorkelshólshrepps
til Sveinstaðahrepps 15. s. m. Mólmæli þau, er fram hafa komið gegn því að telja þenna
styrk sveitarstyrk, fara fram á, að styrkrinn eigi hafi verið nauðsynlegr, og að hann hafi
verið endrgoldinn að svo miklu leyti, sem hann hafi náð til tímabilsins fyrir 14. maí, þá
er Magnús var búinn að ávinna sér sveitarfestu.
Að slyrkrinn að nokkru leyti hafi verið endrgoldinn, getr nú samkvæmt 6. grein fá-
tækrareglugjörðarinnar, er telr það nóg til að missa rétt til framfærslu í hreppi að hafa
«notið nokkurs styrks», eigi komið til greina sbr. kansellíbréf 23. april 1844.
Hvað þeirri mótbáru Sveinstaðahrepps viðvíkr, að styrkrinn hafi verið ónauðsynlegr,
þá hefir eigi neítt komið fram þessu til stuðnings. Magnús hefir borið, að liann hafi
sjálfkrafa beðið styrksins, og þessi beiðni hans kemr vel heim við það, að hann hauslið
1863 óttaðist að verða hús- og jarðnæðislaus og þvf leitaði hjálpar til hreppstjórans í
Sveinstaðahreppi, er eigi vfsaði honum frá sér, og að kona hans vetrinn þar eptir varð að
þiggja hjálp hjá hinum sama hreppstjóra. Að það er upplýst, að Magnús, þá er hann
leitaði styrks til þorkelshólshrepps, álli nokkrar skepnur, getr eigi komið til greina, þar
sem skepnur þessar, er að mestu leyli voru veðsettar, eigi voru fleiri en hann auðsjáan-
lega með þurfti til að sitja jörð þá, er hann bjó a, og það atvik, að árið eptir, að hann
fékk slyrkinn, var jafnað niðr á hann fátækraútsvari, getr enn þá síðr haft nokkra þýðingu