Ljóðormur - 01.05.1986, Blaðsíða 14

EUGENIO DE ANDRADE (1923 -):
Ljóölist Andrade er í senn Ijós og skuggi. Auðveldara er aö
skynja Ijóö hans en skilja þau. Samt gefa þau sig aldrei alger-
lega á vald skynjun okkar eða skilningi. Við lestur er eins og
Ijóðið varðveiti kjarna sinn handa sjálfu sér, um leið og það
veitir lesandanum þá ánægju að hann hefur ekki getað haft
það algerlega á valdi sínu.
Stíllinn er strangur og Ijóðin eru órímuð. Form hvers Ijóðs er
hugsanagangur skáldsins um leið og það skrifar eða yrkir. Og
æði oft er Ijóðið einvörðungu kenning og að öðru leyti
innihaldslaust. Við þetta könnumst við þegar dróttkvæði eru
lesin.
Margt af kveðskap Andrade er málið eitt og sjálfstætt að
mestu. Kveðskapurinn er höggmynd hvers orðs, lágmynd
setninganna. Orð er fellt við orð og orðin ofin i orðavef eða reist
sem orðabygging: maurabú orðanna.
Skáldið stígur samt aldrei lokaskrefið að því að yrkja hrein
orðaljóð sem hafa ekki aðra merkingu en þá sem er fólgin í
niðurröðun stafanna og í skipan þess hljóms sem er í bók-
stöfunum. Andrade notar aldrei það Ijóðstafamál sem alþekkt
er í tilraunaskáldskap hinnar hreinu Ijóðlistar.
Ljóðin sem berast af munni Andrade eru oft umfjöllun í Ijóði
um vandamál Ijóðmálsins. Hann grípur samt ekki til þess ráðs
að koma fram með kennisetningar eða fræðilegar vangaveltur:
Ijóð hans fá að vera áfram í dulvitund orða og innihalds. Hinn
ósáni akur er hvarvetna virtur, óræktin. Vegna þess að heim-
urinn og hugurinn allur hafa ekki enn verið gerðir að sáðlandi
sem ber ákverðinn ávöxt, þann sem sáð er til og við vitum hver
er.
Hvert Ijóð er Ijóðheimili skáldsins sem fjallar gjarna um heim-
ilisbraginn. Þótt það berji að dyrum Ijóðsins er ríki þess í þögn-
inni. Vegna þagnarinnar verður lesandinn að túlka Ijóðið sjálfur
eða aðeins horfa á það. Með því móti verður hann hluti af Ijóð-
inu. Sá sem les Ijóð verður að Ijóði um leið og hann les.
12