Víkurfréttir - 02.08.1989, Blaðsíða 12

12 Miðvikudagur 2. ágúst 1989
Ný vatnsveita fyrir
Keflavík og Njarðvík:
Tilbúin á
næsta ári
Fyrir áratugum síðan voru
menn á Suðurnesjum farnir að
gera sér grein fy rir þ ví að hætta
á mengun vatnsbóla væri fyrir
hendi vegna starfsemi varnar-
liðsins á Keflavíkurflugvelli.
Arið 1975 var t.a.m. gerð
skýrsla þar sem skýrsluhöf-
undur komst að þeirri niður-
stöðu að vegna nálægðar við
starfsemi sem hefði í för með
sér meðferð á hættulegum efn-
um væri óverjandi annað en að
huga að því að flytja vatnsból-
in þótt þá væri engin mengun
komin fram svo vitað væri.
í kjölfar þeirrar olíumeng-
unar sem varð í nóvember
1987 voru gerðar viðamiklar
rannsóknir á grunnvatni í ná-
grenni vatnsbólanna í Njarð-
vík og Keflavík, og þá kom í
ljós lítilsháttar mengun í þeim
sem þó var undir hættumörk-
um. Þegar sú staðreynd varð
ljós hófust þegar athuganir á
möguleikum þess að byggja
nýja vatnsveitu fyrir byggðar-
lögin og nema vatnið fjarri
byggðinni.
Nú hefur verið undirritaður
samningur milli íslenskra
stjórnvalda og Vatnsveitu
Suðurnesja sf. Fór undirritun-
in fram á Flug Hóteli sl. föstu-
dag. Með samningnum er
Vatnsveitu Suðurnesja falin
gerð og rekstur nýrrar vatns-
veitu á Suðurnesjum sem al-
farið er kostuð af bandarísk-
um stjórnvöldum. Samkvæmt
samningnum munu Banda-
ríkjamenn greiða til þessa
verks um 465 milljónir króna
og að auki leggja fram 58
milljónir króna til þjálfunar og
byrjunarrekstrarkostnaðar
þegar vatnsveitan tekur til
starfa. Fyrir hönd íslenskra
stjórnvalda undirritaði Jón
Baldvin Hannibalsson, utan-
ríkisráðherra, samninginn, en
fyrir hönd heimamanna voru
það Oddur Einarsson, Eðvald
Bóasson, Guðfinnur Sigur-
vinsson og Hannes Einarsson
sem undirrituðu samninginn.
Víkurfréttir tóku tali að lok-
inni undirritun tvo af forsvars-
mönnum Vatnsveitu Suður-
nesja, þá Odd Einarsson,
stjórnarformann, og Hannes
Einarsson, framkvæmda-
stjóra. Hugmyndin var að for-
vitnast um það sem framund-
an er hjá vatnsveitunni eftir
undirritun þessa timamóta-
samnings.
„Framkvæmdir við vatns-
veituna eru þegar hafnar með
borun rannsóknarhola, en að-
alframkvæmdin mun hefjast
síðar á þessu ári. Lokahönnun
verksins stendur yFir, en það
verk annast Verkfræðistofa
Suðurnesja og Verkfræðistofa
Njarðvíkur í sameiningu.
Hönnun vatnsveitu sem þess-
arar er stórt verk og án efa eitt
stærsta verk sem þessar verk-
fræðistofur hafa fengist við til
þessa, en um er að ræða aðila
sem stjórn Vatnsveitunnar ber
fullt traust til og sem hafa yfir
allri þeirri þekkingu og mann-
afla að ráða sem þarf til að geta
tekist á hendur slíkt verkefni,"
sagði Oddur Einarsson er
hann var spurður um það sem
framundan er. „Það verður að
öllum líkindum borað eftir
neysluvatni í svonefndum
Lágum, norðvestur af Svarts-
engi, en þar eru eins og áður
segir hafnar boranir rann-
sóknarhola, og vatnið verður
síðan leitt með leiðslum líklega
samhliða aðalæð Hitaveitunn-
ar til bæjanna,“ sagði Oddur
jafnfram, er hann var spurður
hvert byggðarlögin þyrftu að
sækja sitt neysluvatn í framtíð-
inni.
-Nú er þetta mjög sérstakur
samningur sem gerður hefur
verið milli íslenskra og banda-
rískra stjórnvalda þar sem
Bandaríkjamenn fallast á að
greiða allan kostnað við nýju
vatnsveituna og ekki síður þar
sem allt framkvæmdaféð verð-
ur greitt fyrirfram. Er þetta
ekki sigur fyrir Suðurnesja-
menn?
juUit
Frá undirritun samningsins niilli ísienskra stjórnvalda og Vatnsveitu Suðurnesja. F.v.: Þorsteinn Ing-
ólfsson skrifstofustjóri varnarmáladeildar, Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðhcrra, og Oddur
Einarsson stjórnarformaður Vatnsveitu Suðurnesja og bæjarstjóri í Njarðvík. Ljósm.: hbb.
„Milliríkjasamningurinn er
hluti af þeim samningi sem nú
hefur verið undirritaður. Sá
samningur er framseldur til
Vatnsveitunnar með réttind-
um sínum og skyldum. Með
þessum samningi sýna banda-
rísk stjórnvöld svo ekki verður
um villst skilning sinn á því að
vegna hins sérstæða nábýlis
okkar við varnarstöðina á
Keflavíkurflugvelli geti komið
upp vandamál, og velviljasinn
til að slík mál leysist farsæl-
lega. Samningurinn er byggð-
ur á góðum samskiptum þjóð-
anna og mjög góðum vilja þar
sem deilur um hver beri
ábyrgð voru lagðar til hliðar.
Það er ekki nokkur vafi á að
þetta er mjög góður samning-
ur fyrir sveitarfélögin," sagði
Hannes Einarsson, og bætti
við að þetta væri einstæður
samningur hvað varðaði
greiðslutilhögun, þar sem 8
milljónir dollara væru greidd-
ar út áður en verkið hæfist.
-Hvað þýðir það fyrir ykkur
að fá allt framkvæmdaféð
svona í vasann, ef þannig má
segja, áður en verkið er hafið?
Oddur Einarsson varð fyrir
svörum.
„Það að vera með trygga
fjármögnun frá upphafi, þar
sem staðgreiða má alla hluti,
setur okkur í alveg einstaka
samningsstöðu gagnvart verk-
tökum og efnissölum. Við get-
um beitt ítrustu hagkvæmni og
stýrt verkinu mun betur. Þetta
er óskastaða þess sem stendur í
framkvæmdum. Þess má einn-
ig geta að stjórn Vatnsveitunn-
ar hefur mótað þá stefnu að
sem mest af verktökunni lendi
hjá heimamönnum eftir því
sem það er unnt. Verkið verð-
ur að sjálfsögðu boðið út, en
reynt verður að skipta því nið-
ur í verkþætti þannig að hver
þeirra verði ekki af óviðráðan-
legri stærð fyrir verktaka hér á
svæðinu."
-7 stofnsamningi veitunnar er
gert ráð fyrir að Vatnsveita
Suðurnesja geti einnig annað
öðrum byggðarlögum í ná-
grenni Keflavíkur og Njarðvík-
ur. Er hér um að ræða stórfyrir-
tæki á við Hitaveituna?
„Það er rétt að önnur sveit-
arfélög á Suðurnesjum eiga
rétt á að koma til liðs við
Vatnsveituna, og í samningn-
um sem var verið að undirrita
urðu aðilar sammála um að
veitan yrði byggð þannig að
hún gæti einnig annað þörfum
Hafnamanna, Miðnesinga og
Garðmanna ef til mengunar
kæmi í vatnsbólum þeirra.
Auk þess á varnarliðið rétt á 83
sekúndulítrum af vatni í 15 ár
án sérstaks endurgjalds fyrir
það. Hvað varðar rekstur
þessa fyrirtækis, þá verður
hann aldrei neitt í líkingu við
rekstur Hitaveitunnar, fyrir-
tækin eru gjörólík að öðru leyti
en því að einn þáttur í rekstri
Hitaveitunnar er vinnsla á
köldu vatni sem Hitaveitan
notar jarðgufu sína til að hita
upp.“
Og Hannes bætti við:
„Kaldavatnsvinnsla Hitaveit-
unnar er einmitt af svipaðri
stærðargráðu og sú sem Vatns-
veitan er að fara út í, og í ljósi
þess að vinnslusvæðið er hið
sama þá er ekki óeðlilegt að
fyrirtækin íhugi hvort þau geti
ekki haft hag af þvi að vinna
saman. Þessu máli hefur
reyndar þegar verið hreyft við
stjórn Hitaveitunnar, og við-
ræður standa yfir um það
hvort Hitaveitan geti hugsað
sér að sinna rekstri og eftirliti
með vatnsbólum Vatnsveit-
unnar.“ Hannes sagði jafn-
framt að rekstur Vatnsveit-
unnar myndi fyrirsjáanlega
ekki kreljast mikils mannafla,
en hún ætti eftir að veita mörg-
um atvinnu meðan á fram-
kvæmdum stæði þótt ekki væri
fyrirhugað að fjölga starfs-
mönntt.m fyrirtækisins sjálfs.
-Nú greiða Bandaríkjamenn
rúman hálfan milljarð króna til
Vatnsveitunnar. Hvað verður
gert við mismuninn, ef það
reynist ódýrara að reisa veit-
una?
„Það er tekið tillit til þess í
þessum samningi að þetta er
dýr vatnsveita sem ekki stend-
ur um aldur og ævi. Kostnað-
ur við þessa vatnsöflun sveit-
arfélaganna er einnig eðlilega
meiri en þegar vatnið var tekið
upp nánast beint í_ miðlunar-
tankana innan bæjarmark-
anna. Við eigum nú fyrst eftir
að sjá hvort afgangur verður af
byggingarfénu, en ef svo
verður þá verður hann notað-
ur til rekstrarins næstu árin,“
sagði Hannes.
-Gerðahreppur og Miðnes-
hreppur hafa nú þegar sótt um
aðildað Vatnsveitu Suðurnesja.
Hvað er að frétta af hugsan-
legri aðild þeirra?
„Það er rétt, þeir hafa sótt
um aðild. Stjórn Vatnsveit-
unnar hefur þegar fjallað um
aðild Gerðahrepps og viðræð-
ur við þá eru að hefjast.“
Að lokum. Hvenær mega svo
Keflvíkingar og Njarðvíkingar
eiga von á að fá vatn af nýjum
vatnstökusvæðum úr krananum
hjá sér?
„Það má gera ráð fyrir að
við getum farið að fá „nýtt“
vatn úr krönunum upp úr
miðju næsta ári,“ sögðu þeir
Oddur Einarsson, stjórnar-
formaður, og Hannes Einars-
son, framkvætndastjóri Vatns-
veitu Suðurnesja, að lokum.