Morgunblaðið - 08.12.2015, Blaðsíða 23

UMRÆÐAN 23
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. DESEMBER 2015
Ármúla 26 | 108 Reykjavík | Sími 578 4400 |
Stundar fyrirtækið
þitt viðskipti við
tengda aðila erlendis
eða hefur þú hug á
að auka umsvif
rekstrarins á er-
lendri grundu? Ertu
óviss um hvernig
innleiða skuli reglur
um milliverðlagningu
í þinn rekstur? Ef
svo er, mun umfjöllun þessi hafa
mikla þýðingu fyrir velgengni þíns
fyrirtækis.
Nýleg lagabreyting á 57. gr.
tekjuskattslaga nr. 90/2003 um
milliverðlagningu og skjöl-
unarskyldu fyrirtækja kallar á at-
hygli og viðbrögð þeirra fyr-
irtækja sem ákvæðið snertir. Þó
er ekki víst að fyrirtækin séu und-
ir það búin.
Um nánari framkvæmd skjölun-
arskyldu er fjallað um í nýrri
reglugerð nr. 1180/2014. Frá því
að reglugerðin kom til fram-
kvæmda í janúar 2014 hefur sviðs-
ljósið aðallega beinst að þeim
íþyngjandi skyldum sem skjöl-
unarskyldan hefur í för með sér,
meðan mögulegt rekstrarhagræði
hefur fengið minni athygli. Skjöl-
unarskyldan mun vissulega fela í
sér aukna byrði og kostnað fyrir
fyrirtæki, en á sama tíma skapast
af þessu tilefni mikilvægt tækifæri
til að fá betri yfirsýn yfir flæði
viðskipta, greiningu á starfseminni
sem og yfirsýn yfir hlutverk, eign-
ir og áhættu. Auk þessa, gefst
tækifæri til að velta upp þeirri
spurningu hvort óbreytt ástand sé
endilega það ákjósanlegasta í
stöðunni?
Endurskoðun á milliverðlagn-
ingu innan fyrirtækis getur reynst
samstæðu gagnleg og hagkvæm á
margan hátt. Slík naflaskoðun get-
ur hjálpað til við mat á því hvort
gildandi skipulag rekstrar sé í
raun það hagkvæmasta, m.t.t.
rekstrar- og stjórnunarlegra
þátta. Endurskoðun þessi getur
auk þess lagt lóð á vogaskálarnar
við mat og greiningu þeirrar
áhættu sem reksturinn stendur
frammi fyrir. Má þar helst nefna
hættuna á því að fyrirtæki verði
skattlagt vegna sömu tekna af
tveimur eða fleiri skattyfirvöldum.
Hvort sem fyrirtækið er þegar í
viðskiptum við tengda aðila er-
lendis eða þú ert að íhuga að auka
umsvif þess erlendis þá er fram-
fylgni við reglur um milliverðlagn-
ingu eitt lykilatriði þess að fyr-
irtækinu vegni vel í framtíðinni.
Hvort sem fyrirtæki þitt selur
vörur eða þjónustu, eiga sömu
sjónarmið við um þau atriði sem
þarf að hafa í huga í daglegum
rekstri. Í báðum tilvikum þarf að
meta hvort viðskipti samstæð-
unnar við tengda aðila erlendis
séu í samræmi við armslengd-
arviðmið?
Í fyrsta lagi þarf að horfa til
þess hvort fyrirtæki eigi í sömu
eða sambærilegum viðskiptum við
óháðan aðila þ.e. selur fyrirtækið
sömu vöru eða þjónustu til óháðs
þriðja aðila? Ef svo er, má búast
við að verð vöru eða þjónustu sé
sambærilegt eða hið sama, nema
verðákvörðun sé réttlætanleg af
öðrum ástæðum. Sé verðið það
sama ætti niðurstaðan að vera sú
að viðskiptin milli tengdu aðilanna
séu í samræmi við armslengd-
arviðmið – með vísan til sam-
anburðaraðferðarinnar (e. Comp-
arable Uncontrolled Price
Method), sem er ein af þeim að-
ferðum sem viðurkenndar eru af
Efnahags- og framfarastofnuninni
(OECD). Ef verðlagning er aftur á
móti ekki sambærileg er hætta á
að skattyfirvöld leiðrétti verðið og
þar með skattstofn fyrirtækisins
sé það tekið til skoðunar af hálfu
skattyfirvalda.
Ef verðmismunur er til staðar
hjá þínu fyrirtæki, leggjum við til
að þú kannir ástæður verð-
mismunar og grípir til viðeigandi
aðgerða til að draga úr þeirri
áhættu sem slíkum mismun kann
að fylgja.
Þegar vörur eru skráðar í kaup-
höll er markaðsverð þeirra birt á
ákveðnu gengi sem öllum er að-
gengilegt. Nefna má t.d. málma,
en markaðsverð þeirra er birt í
London Exchange-kauphöllinni.
Þegar slíkur varningur á í hlut má
ætla að verð sé í samræmi við
armslengd samkvæmt samanburð-
araðferð ef það endurspeglar
markaðsverð vörunnar miðað við
sambærilegar aðstæður og skil-
mála – ef svo er ekki, kann áhætta
á leiðréttingu að vera til staðar.
Raunveruleikinn er þó oft sá að
fyrirtæki geta ekki haft hliðsjón af
viðskiptum ótengdra aðila til sam-
anburðar við sín eigin, þ.e. engin
sambærileg viðskipti eru til staðar
sem hægt er að taka mið af.
Hvernig geta fyrirtæki þá lagt
mat á það hvort innbyrðis við-
skipti við tengda aðila séu í sam-
ræmi við armslengdarregluna?
Horfa verður til tegundar við-
skipta sem fyrirtækið stundar. Í
mörgum tilfellum er hægt að leysa
málið með því að framkvæma við-
miðunargreiningu (e. Benchmark
analysis) byggða á nettóálagning-
araðferðinni (e. Transactional Net
Margin Method) sem er ein við-
urkenndra aðferða OECD. Við-
miðunargreining þessi veitir fyrir-
tækjum innsýn í það hvað
sambærilegir óháðir aðilar, í sama
iðnaði og framkvæma sömu eða
svipaðar aðgerðir, þéna fyrir
skatta og vexti (EBIT). Enn frem-
ur mun sú viðmiðunargreining
veita upplýsingar um á hvaða bili
verðákvörðun viðkomandi við-
skipta þurfi að vera. Verðlags-
stefna sem byggist á þessari að-
ferð getur einnig þjónað sem
haldbær heimild þess að þóknun/
endurgjald fyrirtækis sé sambæri-
legt því sem almennt gerist í við-
skiptum ótengdra aðila – og í sam-
ræmi við armslengdarsjónarmið.
Fyrir þau fyrirtæki sem falla
undir gildissvið 57. gr. tekju-
skattslaga viljum við leggja
áherslu á mikilvægi þess að varð-
veita öll gögn er varða viðskipta-
legar ástæður eða ákvarðanir sem
tengjast verðbreytingum eða
skipulagningu fyrirtækis, s.s.
fundargerðir og verð- og við-
skiptaáætlanir. Þessi gögn geta
reynst dýrmæt þegar fram í sækir
ef fyrirtækið er tekið til skoðunar
af skattyfirvöldum og sýna þarf
fram á að viðskiptalegar forsendur
hafi legið til grundvallar verð-
ákvörðunum en ekki skattalegar
forsendur.
Með stöðugri skoðun á milli-
verðlagsstefnu fyrirtækisins má
koma í veg fyrir áhættur sem fyr-
irtækið getur annars staðið
frammi fyrir hvað varðar milli-
verðlagningu og á sama tíma
gengið úr skugga um að viðskiptin
séu rekin með sem hagkvæm-
ustum hætti.
Atriðin sem hér hafa verið til
umfjöllunar snerta þau fyrirtæki
sem þegar eiga í viðskiptum við
tengda aðila erlendis. Þessi atriði
skipta hins vegar ekki minna máli
fyrir þau fyrirtæki sem áforma
aukningu á starfsemi sinni á er-
lendum mörkuðum og geta haft
veruleg áhrif á velgengni viðkom-
andi fyrirtækis til langs tíma litið.
Geta milliverðlagsreglur haft
áhrif á daglegan rekstur?
Eftir Vigdísi Sig-
urvaldadóttur og
Ragnhildi Elínu
Lárusdóttur
»Ertu óviss um hvern-
ig innleiða skuli
reglur um milliverð-
lagningu í þinn rekst-
ur?
Vigdís
Sigurvaldadóttir
Vigdís er lögfræðingur hjá EY Dan-
mörku (Ernst&Young), vigdis.sig-
urvaldadottir@dk.ey.com og Ragn-
hildur Elín er lögfræðingur hjá EY
Íslandi (Ernst&Young), ragnhildur.l-
arusdottir@is.ey.com
Ragnhildur Elín
Lárusdóttir