Víkurfréttir - 01.12.1994, Blaðsíða 8

8
1. DESEMBER 1994
VlKURFRÉTTIR
Lífíð í bænum
Marta Eiríksdóttir 23.þáttur
...Ljós í myrkri
Að missa ástvin er ein erfið-
asta lífsreynsla sent við göng-
um öll í gegnum. Ef andlátið
ber snöggt að þá verður upp-
lifunin enn erfiðari hjá aðstand-
endum. Sum okkar fara í gegn-
um sorgina meðan ástvinurinn
liggur veikur í marga mánuði,
þá vitum við innst inni hvert
stefnir en höldum þó alltaf í
vonina um kraftaverk. Þegar
hljóða stundin er komin og ást-
vinurinn hverfur yfir móðuna
miklu þá hrannast minningarn-
ar upp og sorgin fyllir hjarta
okkar. Það er alltaf erfitt að
rnissa einhvern úr lífi okkar
sem við elskum.
Aður fyrr þótti það ekki við-
eigandi að fólk fengi útrás fyrir
sorgina og var þá talað um að
menn bæru harm sinn í hljóði.
Núna eru breyttir tímar og fólk
er opnara á tilfinningar sínar.
Við þurfum að fá útrás fyrir
allar tilfinningar okkar og sorg-
in er ein af þeim mikilvægustu.
Kjarmi styður syrgjendur
Hér í bæ er starfandi félag
sem styður syrgjendur og hjálp-
ar þeim að vinna úr sorginni.
Félagið nefnist Bjarmi og hefur
aðsetur sitt í Kirkjulundi í
Keflavík. Þetta félag varð til
vegna þarfar á stuðningi við
syrgjendur. I Bjarma eru opnir
fræðslufundir haldnir reglulega
og þar starfa einnig svokallaðir
nærhópar, fámennir og per-
sónulegir. I nærhóp fá þátttak- J
endur ítarlega fræðslu um sorg- J
arferlið og gullið tækifæri til |
þess að vinna úr tilfinningum
sínum. Við eigum aldrei að
vera hrædd við sársaukann
heldur ræða um hann og loka j

IVIinnisvgarkert
Þroskahjálpar á Suóurnesjum
eru seld á eftirtöldum stöóum:
Apótek Keflavíkur Suöurgötu 2, Keflavík S: 13200
Reynir og Kristín Langholti 23, Keflavík S: 11083
Sparisjóöurinn í Nj. Grundarvegi 23, Njarövík S: 16680
Ásgeir og Sigríöur Brekkustíg 10, Njarðvík S: 12549
Kristín Guömundsdóttir Sunnubraut 8, Garöi S: 27143
Hulda Matthíasdóttir Krókvöllum, Garöi S: 27027
Verslunin Aldan Tjarnargötu 6, Sandgeröi S: 37415
Apótek Grindavíkur Vikurbraut 62, Grindavík S: 68770
Guölaug Magnúsdóttir Jaðri, Höfnum S: 16919
GeymiA auglýsinguna.
Lista- og menningarnefnd Keflavíkur,
Njarövíkur og Hafna
LISTSÝNING
ÁKA GRÁNZ
opnar í Grunnskóla Njarövíkur
laugardaginn 3. desember 1994 kl. 16.
Sýningin er opin 3.-11. desember kl. 16-20.
Lista- og menningarnefnd.
♦ Ólöf Guðrún Viðarsdóttir og Þóruim Þorbergsdóttir komu báðar
ifélagið vegna fráfalls foreldris.
hann ekki inni. Fullur trúnaður
ríkir í nærhópunum.
Síðastliðið miðvikudags-
kvöld var einmitt fræðslufund-
ur hjá Bjarma sem fjallaði um
sjálfsvíg og sorg. Ég fór á
þennan fund og hlýddi á at-
hyglisverðan fyrirlestur Séra
Olafs Odds Jónssonar um þetta
efni.
Fræðsla um
sjálfsvíg og sorg
Séra Ólafur segir að erfið-
leikar bernsku- og uppvaxtarára
auki líkur á sjálfsvígshugmynd-
um fullorðinsára. Sundruð
heimili, skilnaður foreldra eða
fráfall foreldris t.d. innan 16
ára aldurs getur haft mikil
áhrif. Umhyggja og stuðningur
annarra getur skipt sköpum en
þó hvílir ábyrgðin alltaf á ein-
staklingnum sjálfum. Við lif-
um í samskiptum við aðra og
þegar stoðirnar bresta þörfn-
umst við enn nánara sambands
við okkar nánustu, vini og ætt-
ingja.
Astæður fyrir sjálfsvígi eru
margar, allar alhæfingar eru
varhugaverðar. Sjálfsvíg er yf-
irleitt talið ónauðsynlegur
dauðdagi. En sjálfsvíg er ekki
ófyrirgefanleg synd því ör-
vænting manns vekur alltaf
umhyggju Guðs, ekki reiði
hans.
Það hjálpar aðstandendum að
horfast í augu við atburðinn,
hugsa skynsamlega og greina
tilfinningarnar frá. Fólk leiðist
oft út í það að líta á sjálfsvíg
sem slys. Aðstandendur eiga
mjög erfitt og fyllast reiði,
skömm, finnst þeim hafnað og
enn erfiðara verða allar kring-
umstæður ef rifrildi hefur átt
sér stað fyrir dauðann.
Það þarf að tala opinskátt um
þessi mál, aðstandandi kennir
sér oft um og það leiðir þá til
þunglyndis og vanlíðunar.
Það er erFitt að
inissa snöggt
Kringumstæður við missi
skipta alltaf mjög miklu máli.
Snöggt, óvænt fráfall ástvinar
er mjög erfitt.
Sú hætta er fyrir hendi að
sorgin verði sjúkleg, fólk leiti
sér huggunar í áfengisneyslu
eða einhverju slíku ef engan
stuðning er að fá.
Sorg er eðlileg og því er
sorgarhjálp kærkomin til að
fólk geti betur unnið úr tilfinn-
ingum sínum.
Lífið er ekki einkaeign lield-
ur er það gjöf Guðs. Við eig-
um aðstandendur sem við þurf- |
um að taka tillit til, fólk sem
okkur þykir vænt um. Þó
skyldi enginn leyfa sér að
dæma fólk sem sviptir sig lífi.
Það þarf að opna umræður um
þetta. Sumir hafa tilhneigingu
til að þegja um það sem er
erfitt.
Að baki sjálfsvígstilrauna er
sjaldan einlæg ósk um að deyja
heldur má líta á sjálfsvíg, eða
tilraun til þess, sem hróp á
hjálp. Arásarhneigð einstak-
lingsins beinist inn á við í stað
þess að beinast að umhverfinu.
Hvers vegna?
Ástæður sjálfsvíga geta verið
fjölmargar t.d. að lífið sé ekki
þess virði án ástarsambands
eða ósk um að sameinast hin-
um látna ástvini f dauðanum
eða vegna fjárhagsörðugleika.
Sjálfsvíg getur líka verið við-
leitni til að vekja umhyggju
þeirra sem við erum háð og
hafa vanrækt okkur eða gert til
að refsa þeim. Manneskjan
hótar að svipta sig lífi til að ná
ákveðinni stjórn yfir aðstand-
endum, neyða fólk til um-
hyggju. Þeir sem glíma við
vandamál í einkalífi eru í
áhættuhópi, svo eru það þeir
sem ofnota áfengi og lyf en
þeir gætu í vímunni tekið van-
hugsaða ákvörðun.
Þegar grannt er skoðað þá er
aðilinn að kalla á hjálp en bilið
á milli lífs og dauða er mjótt og
þess vegna geta hlutirnir farið
öðruvísi en ætlað er. Þetta fólk
er oft á leið upp úr þunglyndi
eða niður í það, á meðan það er
í þunglyndinu sjálfu þá skortir
það allan kraft til að fram-
kvæma verknaðinn. En þó get-
ur áfengi gert herslumuninn hjá
þunglyndri manneskju og henni
tekst verknaðurinn.
Enginn má gleymast...
Stærsti áhættuhópurinn eru
eldri borgarar, ekkjur, ekklar
og fráskildir. Ungir karlmenn
eiga erfiðara í dag en áður.
Ungt fólk heldur að lífið eigi að
vera auðvelt. Lífið er ekki
dans á rósum. Það þarf að
kenna ungu fólki að taka mót-
læti og ábyrgð. Því lausari sem
fjölskylduböndin eru því meiri
hætta er á sjálfsvígum. Unga
fólkið þarf að finna sér fótfestu
og öryggi í nútímasamfélagi,
þar sem ofuráhersla er lögð á
sjálfræði einstaklingsins en trú-
ar-og siðferðisleg gildi eru á
undanhaldi.
Skortur á ástúð og umhyggju
getur skipt sköpum. Þegar
fólki finnst það vera einskis
nýtt eða verður afskipt af um-
hverfinu er alltaf sú hætta fyrir
hendi að það fyllist einmana-
kennd og sjálfsfyrirlitningu.
Það sér ekki tilganginn í því að
halda áfram. Við erum til hvert
fyrir annað, þurfum hvert á
öðru að halda og við blómstr-
um í jákvæðu samfélagi við
aðra. Við þurfum öll að finna
fyrir mikilvægi okkar. Fólk
þarf að læra að gefa af sér.
Þeim líður betur
Þórunn Þorbergsdóttir og
Ólöf Guðrún Viðarsdóttir eru
báðar í stjórn Bjarma. Þær
komu inn í félagið vegna frá-
falls foreldris.
Þessi félagsskapur hefur
hjálpað þeim að lifa með sorg-
inni, sætta sig við orðinn hlut.
Þeim fannst mikils virði að
vinna í nærhóp. Það er best að
geta tekist á við sorgina strax
eða fljótlega eftir missinn.
Ólöf Guðrún fór í félagið
skömmu eftir fráfall föður
hennar og það hjálpaði henni
að vinna betur úr þeim tilfinn-
ingum sem aðstandandi fer í
gegnum. Þórunn lifði nteð
sorginni í átta mánuði áður en
hún fór á sinn fyrsta fræðslu-
fund og hún segist hafa verið
illa farin andlega þegar hún
kom fyrst. Núna eftir þriggja
ára veru í félaginu er hún mun
sáttari og á auðveldara með að
tala um móðurmissinn. Þeim
finnst báðum það mjög mikil-
vægt að geta hjálpað öðrum
sem upplifa missi. Aðstand-
endur fá aðallega stuðning frá
umhverfinu fyrst eftir fráfallið,
allir eru að kíkja í heimsókn en
svo er eins og maður gleymist.
Það er ætlast til þess að þú
jafnir þig á þessu öllu saman
eins fljótt og hægt er. Svo ein-
falt er það ekki! Það er hverri
manneskju mikilvægt að hún
vinni sig út úr erfiðleikunum
og sé sátt við það sem gerist á
lífsleiðinni.
Stuðningur eftir jarðarför
Séra Ólafur segir að það sé
mjög erfitt hjá aðstandendum
þeirra sem svipta sig lífi þegar
jarðarför sé lokið. Fólk þorir
jafnvel ekki að tala um þann
látna, misskilinn umhyggja.
Það finnst flestum óþægilegt að
heilsa þeim sem eiga bágt. Þeir
sem ganga í gegnum sorgar-
göngin þurfa einmitt að fá að
tala og tala. Þá er það okkar
hinna að hlusta þar til við erum
beðin um annað. Þannig er sá
stuðningur sem við getum veitt
syrgjanda, bara að vera til stað-
ar og hlusta.
Bjarmi stefnir að því að
halda fræðslufundi mánaðar-
lega. Næsti fundur verður
7.desember og þá mun séra
Jóna Kristín Þorvaldsdóttir
ræða um jólin og sorg. Allir
eru velkomnir.
Nærhópar taka aftur til starfa
eftir áramót. Ef þið viljið nán-
ari upplýsingar um félagið þá
er auðveldast að hafa samband
við séra Sigfús á viðtalstíma
hans eða koma á næsta
fræðslufund.
Við endum þessa grein á
orðum frá séra Ólafi Oddi þar
sem hann segir að við þurfum
að vinna úr sorg. Það má slá
henni á frest en hún kemur
fram við seinni áföll ævinnar.
Þú getur lært að lifa með
henni og gert þér vonir um
gleðiríka daga aftur. Við verð-
um að skapa okkur gott samfé-
lag og halda í vonina um betra
líf. Vonin er sú skylda og það
akkeri sem Guð hefur gefið
okkur í þessu líft.