Fréttablaðið - 03.11.2016, Síða 58

Sýna hvernig við
erum í raun öll
lítilfjörleg og breySk, öll
alltaf að klúðra öllu en
Svo verður þetta allt í lagi
þegar upp er Staðið.
TónlisT
Kórtónleikar
HHHHH
Verk eftir Charpentier og Bach. Al-
þjóðlega barokksveitin í Hallgríms-
kirkju lék, Mótettukór kirkjunnar
söng.
Einsöngvarar: Sigríður Ósk Krist-
jánsdóttir, Oddur A. Jónsson, Auður
Guðjohnsen, Thelma Hrönn Sigur-
dórsdóttir og Guðmundur Vignir
Karlsson.
Hallgrímskirkja
laugardaginn 29. október
Ég heyrði brandara um daginn:
Hvað er líkt með Jesú og unglingum?
Jú, þeir taka ekki almennilega til
starfa fyrr en um þrítugt og þegar
þeir gera eitthvað, þá er það krafta-
verk.
Um þessar mundir er haldið upp
á 30 ára vígsluafmæli Hallgríms-
kirkju, en ólíkt unglingnum er starf-
semin þar ekki fyrst að byrja núna.
Tónlistarlífið í kirkjunni hefur alla
tíð verið fjölbreytt og afar vandað.
Maður á margar góðar minningar af
tónleikum í henni.
Mér er sérstaklega minnisstætt
þegar orgelkonsert Jóns Leifs var
frumfluttur í kirkjunni fyrir um
fimmtán árum síðan. Sprengikraft-
urinn í verkinu var ótrúlegur. Þegar
fólk gekk út í anddyrið í hléinu á
eftir, var þar allt á floti. Pípulagnir
höfðu gefið sig á meðan orgelpíp-
urnar voru þandar til hins ýtrasta.
Tónleikagestir gengu á vatni, sem
var skemmtilega táknrænt.
Á tímabili var Hallgrímskirkja
gagnrýnd fyrir of mikinn hljóm-
burð. Einhver sagði að það væri í
lagi að koma of seint á tónleika í
kirkjunni; maður heyrði samt fyrstu
tónana. Það er nokkuð til í þessu.
Hallgrímskirkja sker sig þó ekki frá
öðrum sambærilegum kirkjum þar
sem ætíð er ríkulegt bergmál. Hörð-
ur Áskelsson, sá magnaði hæfileika-
maður og tónlistarstjóri kirkjunnar,
hefur líka lagað verkefnavalið að
ágætlega að endurómuninni, svo
hún kemur ekki að sök.
Á laugardagskvöldið voru haldnir
tónleikar í kirkjunni til að fagna
afmælinu. Dagskráin var lífleg, hún
samanstóð af barokkmúsík sem
var í senn hátíðleg og full af gleði.
Alþjóðlega barokksveitin í Hall-
grímskirkju undir stjórn Harðar
flutti fyrst fjörugan mars, Marche
de Triomphe et Second Air de
Trompettes eftir Charpentier. Þar
var leikið á barokkhljóðfæri, þ.e.
eldri gerðir nútímahljóðfæra. Þver-
flauturnar voru úr tré og eitt hornið
leit út eins og lakkrísrúlla. Mann
langaði hálfpartinn til að fá sér bita!
Hljómurinn í sveitinni var léttari og
mildari en í nútímahljómsveit, sem
jók á gleðina í tónmálinu. Leikurinn
var akkúrat, nákvæmur og samtaka,
túlkunin spennandi og fallega blátt
áfram.
Næst á dagskrá var Messa í F-dúr
BWV 233 eftir Bach. Hún er miklu
styttri en h-moll messan, sem er eitt
voldugasta verk tónbókmenntanna.
Engu að síður er hún glæsileg og
tilkomumikil og flutningurinn á
tónleikunum heppnaðist prýði-
lega. Oddur A. Jónsson var í bassa-
hlutverkinu og skilaði því af stakri
fagmennsku. Röddin var kröftug og
sérlega heillandi. Sömu sögu er að
segja um Sigríði Ósk Kristjánsdóttur
mezzósópran, sem verður betri og
betri með hverjum tónleikum. Helst
mátti finna að altsöng Auðar Guð-
johnsen, sem var dálítið litlaus og
ekki nægilega sterkur í samanburði
við hina einsöngvarana.
Hér steig Mótettukór kirkjunnar
fram og söng af hrífandi einlægni og
tæknilegu öryggi. Það gerði hann
líka í lokaverkinu á efnisskránni,
Te Deum í D-dúr eftir Charpen-
tier. Textinn er lofsöngur frá fjórðu
öld og tónlistin er einstaklega vel
heppnuð. Hún er litrík og fjölbreyti-
leg, full af grípandi laglínum. Upp-
hafið þekkja allir, það er Eurovisi-
on-stefið svokallaða. Hljómsveitin
spilaði af festu og áðurnefndir ein-
söngvarar voru með allt á hreinu;
Auður hljómaði betur hér. Í hópinn
bættust Guðmundur Vignir Karls-
son tenór og Thelma Hrönn Sigur-
dórsdóttir sópran sem sungu afar
fallega. Þetta var góð stund.
Jónas Sen
niðursTaða: Líflegir afmælistón-
leikar þar sem nánast allt var full-
komið.
Kraftaverkin í Hallgrímskirkju
Mótettukór kirkjunnar söng af hrífandi einlægni og tæknilegu öryggi.
Það er vandaverk
að fylgjast með
fletta vefsíðum
kaupa inn
stilla lífið þannig af
að allt líti út fyrir að virka
að við höfum fullkomna stjórn
og fljótum hægt
í rétta átt.
Það smellur í bréfalúgu
og spjöld frá Hjartavernd
og Krabbameinsfélagi
detta á dyramottu.
Við dagslok
þegar mest er ógert og meira ósagt
horfumst við í augu
snertumst
og hunsum
seyðing undir öxl
sting í brjósti
flöktandi hugsanir
um annað líf.
Úr ljóðabókinni Óvissustig eftir
Þórdísi Gísladóttur (Bls. 26-27)
líf
Oft eru þetta orð eða setningar sem síðan vinda upp á sig,“ segir Þórdís Gísla-dóttir skáld aðspurð um titil nýrrar ljóða-
bókar sem hún kallar Óvissustig. Hér
er á ferðinni fjórða ljóðabók Þórdísar
og í upphafi bókar er skemmtileg
áletrun sótt í skilgreiningu Almanna-
varna á fyrirbærinu óvissustig. Þórdís
segir að hún sæki sér oft innblástur í
eitthvað sem hún heyri eða sér svona
dags daglega. „Ég er ekki eitt af þess-
um skáldum sem setjast niður og eru
búin að ákveða að í dag ætli þau að
takast á við eitthvert ákveðið yrkis-
efni. Þvert á móti. Ég er mjög kaotísk
og óskipulögð manneskja.
Reyndar dettur mér oft eitthvað í
hug þegar ég er ýmist að sofna eða
vakna. Þá er maður einhvern veginn
opinn, enda ljóðið einmitt þarna
einhvers staðar á mörkum draums
og vöku.“
Sparilífið óspennandi
Í upphafi bókarinnar kveður að
einhverju leyti við öllu dekkri tón
en í fyrri verkum Þórdísar og hún
tekur undir það. „Já, þetta er soldið
myrkt. Ég sá það þegar ég var búin
að skrifa þetta. Þetta var svona ein-
hver stemning sem ég var í á þessum
tíma. En svo er það aðeins þannig
að þegar maður byrjar að skrifa eitt-
hvað sem er dálítið þungt þá kemst
maður í þannig fasa. Ég held líka að
þetta sé aðeins árstíminn sem ég er
að skrifa bækurnar mínar á og held
að allar bækurnar mínar búi yfir ein-
hverju slíku þema. Að það sé í þeim
einhver þráður.“
Hversdagslíf mannfólksins er Þór-
dísi hugleikið eða eins og hún segir
sjálf: „Hversdagslíf er lífið. Sparilífið
er svo lítill hluti af lífinu og í rauninni
svo óáhugavert af því að það oft svo
mikið leikrit. En hversdagslífið er
okkar allra og mér finnst oft eins og
fólk sé að reyna að túlka líf sitt og
annarra eins og að það sé eitthvað
ákveðið – eitthvert yfirborð. En mér
finnst gaman að klóra í þetta yfir-
borð og reyna helst að rífa á það smá
gat. Sýna hvernig við erum í raun öll
lítilfjörleg og breysk, öll alltaf að
klúðra öllu en svo verður þetta allt í
lagi þegar upp er staðið.“
Núvitund og bollakökur
Þessa togstreitu gagnvart yfirborðs-
mennskunni í samfélaginu má sjá
greinilega í sumum ljóðum bókar-
innar. Þórdís segir að auðvitað könn-
umst við flest við þennan þrýsting í
samfélaginu þar sem er alltaf verið
að beina okkur á einhverjar ákveðn-
ar brautir. „Það er alltaf verið að búa
eitthvað til fyrir okkur. Núna eiga
allir að vera á núvitundarnámskeiði
en svo gefast allir upp á því vegna
þess að þetta er ekki lífið. Þetta eru
kapítalistarnir að finna upp nýtt
námskeið fyrir alla. Allir eiga að vera
rosalega hamingjusamir að baka
bollakökur eitt árið en svo fá allir
leiða á því og þá eiga allir að fara að
gera eitthvað annað,“ segir Þórdís og
hlær við tilhugsunina.
Tónar við lífið
Þetta hversdagslega líf með allri sinni
yfirborðsmennsku og átökum er líka
stór hluti af öðru verkefni sem Þórdís
hefur unnið að um skeið. Á morgun
verður frumsýnt í Borgarleikhúsinu
leikritið Brot úr hjónabandi eftir Ing-
mar Bergman, í þýðingu Þórdísar og
leikstjórn Ólafs Egilssonar, með
Unni Ösp Stefánsdóttur og Björn
Thors í aðalhlutverkum. Þórdís segir
að hún hafi reyndar skrifað flest ljóð-
in áður en hún hafi komið að þessari
þýðingu. „En þar er einmitt líka verið
að fletta ofan af lífi hjóna þar sem allt
virðist hamingjusamt í glansblaða-
viðtölunum en svo er þetta alla vega
þegar betur er skoðað.“
En er þetta ekki einmitt hlutverk
listarinnar, að klóra í yfirborðið og fá
okkur til þess að skoða lífið? „Listin
skiptir mann máli. Hún á að hreyfa
við fólki og snerta eitthvað í okkur.
Það er markmiðið. Það sem hreyfir
við manni er það sem endist og
skiptir okkur máli.“
Þórdís segir að það hafi verið
mjög gaman að takast á við texta
Bergmans. „Ég var búin að sjá svona
eitthvað af þessum þáttum í endur-
tekningu í sænska sjónvarpinu en
hafði þó aldrei horft á þá alla. Þetta
er byggt á þessum tíu sjónvarps-
þáttum frá 1973 en leikritið kom
svo ekki fyrr en 1981. En það kom
mér rosalega skemmtilega á óvart
hvað þetta hefur einmitt enst vel.
Það eru auðvitað hlutir sem þurfti að
laga til eins og upprunalega er fólk
alltaf að fara fram á gang að svara í
símann en í dag eru allir með hann
í vasanum. En allt annað, kjarninn,
er algjörlega jafn brýnn og sterkur.
Samskipti fólks, samskipti hjóna,
samskipti foreldra við börn og sam-
skipti fullorðins fólks við foreldra
sína sem eru að stjórna fólki sem er
að verða fimmtugt eða eitthvað. Og
allt ruglið í vinnunni og allt þetta
sem við þekkjum í öllu okkar dag-
lega lífi og tónar allt mjög sterklega
við líf okkar hér og nú.“
Gaman að klóra í
yfirborðið og að rífa
á það smá gat
þórdís gísladóttir sendi nýverið frá sér
ljóðabókina Óvissustig. en þar eins og í
nýrri þýðingu á leikritinu brot úr hjóna-
bandi tekst hún á við yfirborðsmennsk-
una í lífi okkar frá degi til dags.
Þórdís Gísladóttir, ljóðskáld og þýðandi hefur í mörgu að snúast þessa dagana. FréTTablaðið/ErNir
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
3 . n ó v e m b e r 2 0 1 6 F i m m T u D a G u r44 m e n n i n G ∙ F r É T T a b l a ð i ð
0
3
-1
1
-2
0
1
6
0
4
:5
8
F
B
0
7
2
s
_
P
0
6
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
5
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
1
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
B
2
B
-A
F
1
0
1
B
2
B
-A
D
D
4
1
B
2
B
-A
C
9
8
1
B
2
B
-A
B
5
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
B

F
B
0
7
2
s
_
2
_
1
1
_
2
0
1
6
C
M
Y
K