Skagfirðingabók - 01.01.2004, Qupperneq 39

HJÖRLEIFUR Á GILSBAKKA
og var hvort tveggja að mestu óháð umræddri náttúrufars-
könnun.“ Um samstarf Guðbrands Magnússonar og Hjörleifs
verður síðar getið í þessum þætti, enda leiddi það til tíðinda.
Jóhann Pálsson fór fyrir liði í þessari könnun sem forstöðu-
maður Náttúrugripasafnsins og rifjaði upp í símtali við undir-
ritaðan dvöl þeirra félaga á Gilsbakka, sem hefði verið hin
ánægjulegasta. Og viðgerningur ráðskonu staðarins hefði verið
með ágætum. En ráðskona þessa daga á Gilsbakka var Anna
Magnúsdóttir, kona Guðbrands Magnússonar, rómuð myndar-
húsmóðir. Og þeir Jóhann og Hjörleifur áttu eftir að hafa
frekara samband.
Undirritaður safnaði plöntum sumarið 1956, en það var
hluti af námsverkefni við framhaldsnám á Hvanneyri. Kennari
var Ingólfur Davíðsson grasafræðingur. Eg vissi mæta vel af
grasafræðiþekkingu Hjörleifs og fékk hann því til að vísa mér
á sjaldgæfar plöntur sem honum var mjög ljúft. Gengum við á
fjallið milli Bakkadals og Tungudals. Þar taldi Hjörleifur hvað
fágætastar plöntur að finna. Tók ég þar smávaxna plöntu sem
Hjörleifur taldi vera skarfakál og hefði lifað af ísöld þar sem
jökullinn hefði ekki náð að setjast á háfjallinu. Fleiri plöntur
tók ég þarna, sem ekki koma sögunni við. Eg var nú allhróð-
ugur yfir að hafa náð svo fágætri plöntu í safn mitt. Það hlaut
að verða mér til uppsláttar! En raunin varð nú önnur. Skarfa-
kálið mitt var eina plantan í safni mínu sem ágætur kennari
minn taldi skakkt greinda. Líklegast væri þetta nóra en skarfa-
kál fyndist ekki á háfjöllum (1.050—1.100 m h.y.s.).
Nú líða tímar og áðurnefndur Jóhann Pálsson grasafræðing-
ur kemur til starfa á Akureyri. Hann átti þá eiginleika sem
góðir vísindamenn hafa, að vilja jafnan sannreyna hlutina sé
þess nokkur kostur. Hann tekur eintak af þessari litlu plöntu
og flytur í garð sinn á Akureyri. Þar dafnaði plantan og bar
blóm. Eftir það var hann ekki í vafa frekar en Hjörleifur á
Gilsbakka um að hér væri ekta skarfakál og ekkert annað
(cochlearia officinalis) með sín hvítu blóm.
37
L