Berklavörn - 01.06.1946, Page 37

SNORRI P. SNORRASON, stud. med.:
Bágur B-vítamín
búskapur
Arið 1937 gerðu þrír erlendir vísinda-
menn skemmtilega tilraun með rottur,
sem áður höfðu verið gerðar sjúkar af B-
vítamín skorti. Þeir höfðu tekið eftir því,
að rotturnar voru ákaflega gráðugar í öl-
ger, en í því er mikið af B-vitamíni. Þeir
tóku nú 12 skálar með ýmsum fæðutegund-
um og næringarvökvum, en í eina létu þeir
B-vitamín upplausn. Þeir voru ekki fyrr
búnir að láta skálarnar inn, þar sem rott-
urnar voru, en þær runnu á lyktina og
fundu skálina með B-vítamíninu og tóku
til að drekka upplausnina af mikilli
græðgi, og héldu þær sér með klóm og
kjafti í skálina, þegar átti að taka þær
burtu.
— Ef við værum gædd jafn óskeikulli
eðlishvöt og þessar rottur, þá myndum við
áreiðanlega haga mataræði okkar talsvert
á annan veg en við gerum nú. —Við verð-
um að gera okkur ljóst, að við höfum
misst þennan hæfileika, eða hann hefur
orðið að lúta í lægra haldi fyrir kenjum
okkar og afvegaleiddum smekk, og við höf-
um ekkert fengið í staðinn, nema mjög
takmarkaða þekingu í lífeðlis- og næringar-
fræði, og það sem verra er, þessi þekking
er ekki metin sem skylda til að forða fólki
frá næringarskorti og næringarsjúkdóm-
um. Eitt átakanlegasta dæmið um þetta er
hvernig B-vitamínum hefur verið sóað á
undanförnum áratugum, bæði hér á landi
og víðast hvar í hinum vestrænu menn-
Snorn t*. bnurrason.
ingarlöndum. Það er látið viðgangast enn
þann dag í dag að taka vitamínauðugasta
hluta hveitikornsins, kímið og hýðið, og
nota sem gripafóður, en afgangurinn, sem
er næstum snauður af vitaminum og nær-
ingarsöltum, er notaður til manneldis.
Á síðustu árum er sumstaðar farið að
bæta B-vitaminum í mjölið aftur. Mun
þetta vera eitt ágætasta dærnið um óvís-
indaleg vinnubrögð innan næringarfræð-
innar.
Næringarrannsóknir síðustu ára hafa
leitt í ljós æ betur og betur, hve B-vitamin-
in eru mikilvæg næringarefni og hve þau
eru nátengd öllu lífi bæði í jurta- og dýra-
ríkinu. Allstaðar þar sem nýtt líf kviknar,
livort sem er í kírni kornsins, eggjum fugla
eða fóstri spendýranna, er mikið af vita-
mínum, (einkum B-vitamín).
Það hefur komið í ljós, að náið samband
er á milli hitaeininga í fæðinu og B-vita-
minanna, þannig að B-vitamin-þörfin
stendur í réttu hlutfalli við hitaeiningarn-
ar, þó er það ekki fullur sannleikur, því
að talið er að meira þurfi af B-vitamini, ef
hitaeiningarnar eru fengnar úr kolvetn-
um, eða eggjahvítu heldur en ef þær eru
BERKLAVÖRN
21