SÍBS blaðið - 01.11.2000, Blaðsíða 9

S í BS hlaðið
Maanu
agnús Olason, yfirlæknir verkjasviös, Reykjalundi endurhæfingarmiöstöö:
lVleðferð á verkjasviði
Reykjalundar
Magnús
Ólason
Á Reykjalundi er starfrækt sérstakt
meðferðarsvið þar sem fengist er við
langvinn verkjavandamál af ýmsu
tagi. Verkjasviö Reykjalundar hefur
verið í stöðugri þróun s.l. 10-15 ár. Á
sviðinu starfa m.a. læknar, félags-
ráðgjafi, hjúkrunarfræöingar, sjúkra-
þjálfarar, iðjuþjálfar, íþróttafræðingar
og sálfræðingur. Meðaldvalartími
einstaklinga sem koma til meðferöar á
verkjasviöi Reykjalundar er 7 vikur.
Fyrstu 2 vikurnar fer fram mat á
einstaklingnum auk þess sem hann
tekur þátt í fræðslu af ýmsu tagi, svo sem bak-
og verkjaskóla, líkamsvitundar- og slökunar-
námskeiðum. Dregið er úr notkun verkjastill-
andi lyQa og þeim síðan hætt (hjá öllum
sjúklingunum). Gigtarlyf eru notuð þegar við á.
Svefntruflanir eru leiðréttar (með lyQum ef
með þarf). Nokkrir sjúklinganna hafa fengiö
hugræna atferlismeðferð hjá geðlækni eða öðru
sérþjálfuðu starfsfólki verkja- og geðsviðs
Reykjalundar. Megináhersla er lögð á að auka
færni sjúklinganna fremur en að losa þá við
verkina sem oftast er óraunhæft markmið.
Könnun á árangri meðferðar
Árin 1997 til 1999 fór fram könnun á árangri
hinnar þverfaglegu meðferðar sem veitt er á
verkjasviðinu. Rannsóknin hefur verið
samþykkt af Visindasiðaráði og Tölvunefnd.
Af handahófi voru valdir 158 sjúklingar sem
innritaöir voru á verkjasvið Reykjalundar á
ofannefndu þriggja ára tímabili og tóku þeir
þátt í rannsókninni. Af þeim voru 112 konur en
46 karlar. Meðalaldur var 39,5 ár. Sjúklingarnir
svöruðu spurningalista þegar þeir voru
innskrifaðir á Reykjalund og síðan aftur við
útskrift. Nú hafa 90 þeirra svarað spurninga-
lista (póstlista) u.þ.b. 1 ári eftir útskrift frá
Reykjalundi. Sjúklingar mátu meðal annars
eigin verki, kvíða og depurð á tölukvarða
(Numeric Rating Scale - NRS).
Niðurstöður
Um 50°/o sjúklinganna höfðu haft verki í 5 ár eða
lengur. Tæplega helmingur þeirra (48,1%) áttu
við bakvandamál að stríða. Rúmlega 80%
sjúklinganna tóku verkjalyf við komu á verkja-
svið Reykjalundar. Marktæk minnkun á verkjum,
kvíða og depurð kom fram við útskrift. Einnig
kom fram marktæk minnkun á þessum þáttum
við eftirlit tæpu ári eftir útskrift hjá þeim sem
fylgt hefur verið eftir. Við innskrift voru 18,4%
sjúklinganna vinnufærir og 33,4% voru á örorku
eða endurhæfingarlífeyri. Við útskrift voru
48,1% vinnufærir og við eftirlit eftir u.þ.b. eitt ár
frá útskrift voru 61,1% vinnufærir (sjá mynd).
Verkjasvið Reykjalundar 1997-1999 - Vinnufærni
%
B vinnufær B örorka
Almenn ánægja ríkti meðal þeirra einstaklinga
sem þátt tóku í rannsókninni með árangur
meðferðarinnar og voru um 85% ýmist ánægðir
eða mjög ánægðir með árangurinn.
Lokaorð
Langvinn verkjavandamál eru erfið í meðferð.
Þverfagleg nálgun á endurhæfingardeild er
hentugt meðferðarform. Meðferðin eykur veru-
lega færni einstaklinga með langvinna verki en
dregur ekki að sama skapi úr verkjunum þótt
um marktæka minnkun á þeim yrði að ræða.
Verkjalyf gagnast ekki fólki með langvinna
verki sem ekki stafa af illkynja sjúkdómi.
BRUNAMÁLASTOFNUN RÍKISINS
LAUGAVEGI 59,101 REYKJAVÍK, SÍMI 552 5350
í eldsvoða, komið öllum út strax
9