Fréttatíminn - 22.07.2016, Side 14

14 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 22. júlí 2016
Færeyingar hófu fyrir tíu dögum uppboð á kvóta úr deilistofnum; þorski í Barentshafi, Norður-Atlants-
hafssíldinni og makríl. Í haust mun
kolmunnakvóti verða boðinn upp.
Það er augljóst af tilboðunum
að enn er ekki komin full reynsla
á þessa tilhögun. Magnið er hins
vegar það mikið að nokkuð skýrar
ályktanir má draga af verðinu sem
fæst. Þegar hefur verið boðinn upp
kvóti sem nemur rétt tæplega tíunda
hluta þess kvóta sem Íslendingar eiga
í þessum deilistofnum. Magnið er því
nokkurt.
Og ályktirnar hljóta að verða
skýrar: Íslendingar hafa nánast gef-
ið útgerðarmönnum aflaheimildir
sem eru gríðar verðmætar. Sé mið-
að við meðalverð á þorskkvótanum
í Barentshafi ætti veiðiréttur Ís-
lendinga þar að skila um 700 millj-
ónum króna í ríkissjóð. 48 þúsund
tonna kvóti Íslendinga í Norður-
Atlantshafssíldinni ætti að gefa um
3,1 milljarð króna og reikna mætti
með að 152 þúsund tonna makríl-
kvóti færi á um 9,7 milljarða króna
á uppboði. Og ef við umreiknum
kolmunnakvótann í þorskígildi og
reiknum með sambærilegu verði og
Færeyingar fengu fyrir síld ætti 168
þúsund tonna kvóti að gefa um Ís-
lendingum 3,3 milljarða króna.
Þetta eru gríðarháar upphæðir
sem útgerðarmenn fá að gjöf. Sam-
tals er virði kvóta Íslendinga í þess-
um deilistofnum vel rúmlega 16 millj-
arðar króna.
Til samanburðar eru áætluð veiði-
gjöld á næsta veiðiári, eina gjaldið
sem útgerðarmenn á Íslandi borga
fyrir aðgengi að auðlind hafsins, um
4,8 milljarðar króna.
Það er ekki gjald fyrir kvóta í þess-
um deilistofnum heldur eina gjaldið
fyrir allar aflaheimildir í öllum fisk-
stofnum, innan og utan landhelginn-
ar.
Auðvitað getur verið óvarlegt að
áætla að sama verð fáist fyrir allan
kvóta Íslendinga og fékkst fyrir rúm-
lega 6 þúsund þorskígildistonn sem
boðin hafa verið upp í Færeyjum.
Meðalverðið í uppboðunum hefur
verið nærri 194 krónur á þorskígildis-
kíló. Það er nokkuð hátt verð. En það
er samt ekki út úr öllu korti. Það er í
námunda við hærra meðalverð á leig-
ukvóta við Ísland.
Munurinn er hins vegar sá að í
Færeyjum eru það stórútgerðirn-
ar sem leigja kvótann af almenningi
en á Íslandi eru það smáútgerðirnar
sem leigja kvóta af stórútgerðunum
á þessu verði.
Munurinn fellst í því að á Íslandi er
fiskurinn í sjónum einkaeign stórút-
gerða, en Færeyingar vilja skilgreina
auðlindir hafsins sem almannaeign.
En hvort sem selja mætti allan
kvóta Íslendinga á því verði sem hef-
ur fengist á uppboðum í Færeyjum í
sumar eða ekki, er ljóst að íslenskur
almenningur hefur verið alvarlega
hlunnfarinn í viðskiptum sínum við
útgerðarmenn. Þótt 4,8 milljarðar
króna í veiðigjöld kunni að hljóma
sem há upphæð er hún ekki upp í
nös á ketti þegar höfð eru í huga þau
gríðarlegu verðmæti sem fást í stað-
inn. Ef færeyskt verð fengist fyrir
allan kvóta á Íslandi gæfi það um 83
milljarða króna árlega.
Það má vera að færeyskir útgerðar-
menn hafi boðið tvisvar sinnum eða
þrisvar sinnum of hátt verð í kvótann,
þótt það sé æði ólíklegt. Verðmæti ís-
lenska kvótans má því vera 30 eða 40
milljarðar króna frekar en 83 millj-
arðar. En það eru engar líkur til að
færeyskir útgerðarmenn hafi boðið
tuttugufalt of hátt verð fyrir kvótann
og hann sé bara 4,8 milljarða króna
virði.
Þetta eru engir bjánar, útgerðar-
menn í Færeyjum.
Ef við treystum færeyskum út-
gerðarmönnum ekki til að verðleggja
verðmæti kvóta getum við stuðst við
mat íslenskra útgerðarmanna. Fram-
herji, dótturfyrirtæki Samherja í Fær-
eyjum, bauð í makrílkvóta í síðustu
viku. Aðrir buðu hærra og Samherji
fékk engan kvóta í það skipti. Mið-
að við verðið sem Samherji bauð er
verðmæti íslenska makrílkvótans
um 9 milljarðar króna, nær því tvö-
falt meira en útgerðarmenn á Íslandi
borga fyrir allan fisk, innan og utan
lögsögunnar.
Eitt fyrsta verk núverandi ríkis-
stjórnar var að brjóta niður hófstillt
veiðigjöld sem ríkisstjórn Jóhönnu og
Steingríms J. höfðu lagt á útgerðina.
Veiðigjöldin voru nærri 13 milljarðar
króna þegar stjórnin tók við en hafa
nú verið barin niður í 4,8 milljarða
króna.
Þetta var gert þegar íslenskur sjáv-
arútvegur hafði búið við einstakt
góðæri mörg árin á undan vegna lágs
gengis krónunnar, góðs afurðaverðs,
verðlækkunar á olíu og viðvarandi
láglaunastefnu á Íslandi.
Það voru því engar efnahagslegar
ástæður fyrir lækkun veiðigjaldanna.
Þvert á móti var ríkt tilefni til að
hækka gjöldin rösklega til að dreifa
um samfélagið arðinum af auðlindum
þjóðarinnar og þeim mikla hagnaði
sem lágt gengi krónunnar hafði fært
útgerðinni á sama tíma og lággeng-
ið skerti kaupmátt meginþorra fólks.
En ríkisstjórnin tók sérhagsmuni
örfárra útgerðarmanna fram yfir al-
mannahag. Í þessu sem svo mörgu
öðru.
Gunnar Smári
ÚTGERÐIN
HLUNNFER
ALMENNING
Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is
Útgefandi: Gunnar Smári Egilsson. Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson og Þóra Tómasdóttir.
Fréttastjóri: Þóra Kristín Ásgeirsdóttir. Ritstjórnarfulltrúi: Höskuldur Daði Magnússon. Dreifing: Póstdreifing. Framkvæmdastjóri
og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 83.000 eintökum í Landsprenti.
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
ÚTSALA
ÚTSAL
A ÚTSA
LA ÚTS
ALA ÚT
SALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA Ú
TSALA
50%
afsláttur
Jacques
Lemans
30%
afsláttur
Skagen
30%
afsláttur
Michael Kors20%
afsláttur
Rodania
30%
afsláttur
Casio
30%
afsláttur
Silfurskart
40%
afsláttur
asa jewelery
25%
afsláttur
Armani60%
afsláttur
Rosendahl
20%
afsláttur
Hugo Boss
20%
afsláttur
Tissot
20%
afsláttur
Movado 50%
afsláttur
Seculus
20%
afsláttur
Daniel
Wellington
20%
afsláttur
Nomination
30%
afsláttur
Kenneth Cole
50%
afsláttur
Henry London
50%
afsláttur
Zeitner
30%
afsláttur
Fossil
Stórafsláttur af öllum
úrum og skartgripum
frá þessum vörumerkjum
í verslunum okkar á
Laugavegi 15, Kringlunni
og á michelsen.is
TSÖLU OK
PALLA-
LEIKUR
BYKO
Sjá nánar á www.byko.is/pallaleikur
Vertu með!
lóaboratoríum lóa hjálmtýsdóttir